 |
| Việt Nam hiện có 4 doanh nghiệp sản xuất mặt hàng ống đồng. Ảnh: Internet. |
Doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn
Tại dự thảo Nghị định Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan, Bộ Tài chính cho biết, ống đồng là vật liệu kim loại, dẫn nhiệt tốt, chống oxy hóa được ứng dụng trong nhiều ngành, lĩnh vực, trong đó có ngành điện lạnh. Ông đồng phục vụ ngành lạnh phổ biến có đường kính ngoài từ 0.2mm đến dưới 50mm (tính cả sai số). Hiện nay, trong nước có 4 nhà máy sản xuất ống đồng dùng cho ngành điện lạnh, trong đó, có 3 công ty nằm trong khu chế xuất, chỉ có Công ty Toàn Phát ở ngoài khu chế xuất nên khi xuất khẩu phải nộp thuế xuất khẩu.
Trước ngày 10/7/2020 (Nghị định số 57/2020/NĐCP có hiệu lực), mặt hàng ống đồng (mã HS 7411.10.00) có thuế xuất khẩu là 0%. Tại Nghị định số 57/2020/NĐ-CP, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ điều chỉnh tăng thuế xuất khẩu mặt hàng này từ 0% lên 5% mà không phân biệt mức độ gia công, đặc điểm của sản phẩm nhằm ngăn ngừa doanh nghiệp lợi dụng mức thuế xuất khẩu thấp để xuất khẩu tài nguyên.
Tuy nhiên, sau khi Nghị định số 57/2020/NĐ-CP được ban hành, Bộ Tài chính nhận được kiến nghị của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và doanh nghiệp Toàn Phát- doanh nghiệp sản xuất chế biến sâu ống đồng trong nước phản ảnh về việc bất cập khi xuất khẩu phải chịu thuế xuất khẩu là 5%.
Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại Khoản 6 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 134/2016/NĐ-CP, hàng hóa được sử dụng để sản xuất sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài, xuất khẩu từ khu phi thuế quan được miễn thuế. Điểm c khoản 4 Điều 2 Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu cũng quy định, hàng hóa xuất khẩu từ khu phi thuế quan ra nước ngoài thuộc đối tượng không chịu thuế.
Hiện có 3 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài của Trung Quốc có nhà máy nằm trong khu chế xuất nên được hưởng chính sách ưu đãi trên. Còn Công ty Toàn Phát là doanh nghiệp Việt nhưng nhà máy không đặt trong khu chế xuất nên phải nộp thuế xuất khẩu khi xuất khẩu.
Bộ Tài chính nhận định, mặc dù việc quy định thuế xuất khẩu 5% tại Nghị định 57/2020/NĐ-CP đã góp phần bảo vệ nguồn nguyên liệu đồng trong nước, cũng như hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất điện lạnh ổn định nguyên liệu nhưng việc áp dụng cùng mức thuế suất thuế xuất khẩu mà không phân biệt mức độ gia công, đặc điểm sản phẩm đã không khuyến khích doanh nghiệp gia tăng giá trị.
Cùng với đó, VCCI cho rằng, việc tăng thuế xuất khẩu đối với tất cả chủng loại ống đồng nhằm khắc phục hiện tượng lợi dụng chuyển đổi đồng nguyên liệu thành các sản phẩm đơn giản để được áp dụng thuế xuất khẩu 0% (bản chất là xuất khẩu đồng nguyên liệu) đã ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp xuất khẩu.
Do vậy, VCCI đề nghị phân loại giữa mặt hàng ống đồng được sản xuất phức tạp và các mặt hàng ống đồng được tái chế đơn giản để quy định mức thuế suất thuế xuất khẩu phù hợp. Cụ thể, sản phẩm ống đồng được sản xuất phức tạp có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 50mm (≤50mm) đề nghị áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu 0%; còn các sản phẩm ống đồng đơn giản có đường kính lớn hơn 50mm (>50mm) áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu 5% như hiện hành.
Ước giảm thu ngân sách khoảng 19,5 tỷ đồng
Trên cơ sở các kiến nghị của VCCI và doanh nghiệp, tại dự thảo Nghị định Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan, Bộ Tài chính đã đề xuất 2 phương án. Phương án 1, giữ nguyên như hiện hành, áp dụng thống nhất mức thuế suất thuế xuất khẩu 5% đối với mặt hàng ống đồng mã HS 7411.10.00. Ưu điểm của phương án này là không tác động đến số thu ngân sách, đơn giản hóa biểu thuế nhưng doanh nghiệp Việt sẽ không cạnh tranh được với doanh nghiệp nước ngoài khi xuất khẩu.
Còn với phương án 2, Bộ Tài chính tiếp thu ý kiến của VCCI, tách riêng mặt hàng ống đồng có đường kính ngoài ≤ 50mm để quy định mức thuế xuất khẩu 0% (bằng mức thuế xuất khẩu trước thời điểm ban hành Nghị định số 57/2020/NĐ-CP). Đối với các loại đống đồng khác có đường kính ngoài > 50mm vẫn giữ mức thuế xuất khẩu 5% theo quy định tại Nghị định số 57/2020/NĐ-CP. Phương án này sẽ hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh được với doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại các khu chế xuất. Tuy nhiên, theo phương án này sẽ ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, trên cơ sở tổng kim ngạch xuất khẩu ống đồng các loại đang chịu thuế xuất khẩu 5% trong năm 2021, giả sử có 50% kim ngạch ống đồng xuất khẩu đang chịu thuế suất thuế xuất khẩu 5% là loại ống đồng có đường kính ngoài ≤ 50 mm, số giảm thu ngân sách nhà nước do việc điều chỉnh này ước khoảng 19,5 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, thực tế hiện nay, thuế suất thuế nhập khẩu đối với mặt hàng ống đồng tại các Hiệp định CPTPP và EVFTA là 0% nên doanh nghiệp có thể tận dụng ưu đãi này để mở rộng và đa dạng hóa thị trường sang các nước là thành viên CPTPP và EVFTA. Để hỗ trợ các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay, đồng thời cân nhắc đến yếu tố nhập khẩu, Bộ Tài chính đề xuất thực hiện theo phương án 2.
Thùy Linh
