Đảm bảo chính sách ưu đãi thuế được thực hiện có chọn lọc
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cấp cao Học viện Tài chính |
Hiện nay, ưu đãi thuế là một việc không thể thiếu nhằm thu hút đầu tư, phát triển kinh tế. Ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?
Ưu đãi thuế là một trong những nội dung quan trọng trong chính sách thuế của Việt Nam kể từ khi thực hiện cải cách và mở cửa nền kinh tế đến nay. Các hình thức ưu đãi thuế ở Việt Nam khá đa dạng, bao gồm ưu đãi về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi về thời gian miễn thuế, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi về miễn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hay các hình thức ưu đãi qua áp dụng cơ chế khấu hao nhanh hay cơ chế trích lập Quỹ Khoa học và công nghệ tại doanh nghiệp...
Cùng với các biện pháp kinh tế khác, việc áp dụng các chính sách ưu đãi thuế thời gian qua đã góp phần quan trọng cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy doanh nghiệp mở rộng sản xuất. Việt Nam đã trở thành địa chỉ đầu tư hấp dẫn đối với nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Theo tôi, việc áp dụng ưu đãi thuế đã có nhiều tác động tích cực đối với nền kinh tế Việt Nam. Đó là thu hút thêm nguồn lực cho phát triển kinh tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài; thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bao gồm cơ cấu ngành, lĩnh vực, cơ cấu vùng miền. Đồng thời ưu đãi thuế cũng giúp cho gia tăng xuất khẩu và thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu sang công nghiệp chế biến, chế tạo và thúc đẩy chuyển giao công nghệ.
Bên cạnh những ưu điểm, thực tế thời gian qua, chính sách ưu đãi thuế không tránh khỏi những vướng mắc, bất cập. Ông nhận định về vấn đề này như thế nào?
Thực tiễn thực hiện các chính sách ưu đãi thuế ở Việt Nam thời gian qua cũng chỉ ra một số vấn đề cần phải sớm được nhận diện, nhất là khi xem xét một cách đầy đủ hiệu quả của các chính sách này trong mối tương quan với các chi phí gián tiếp và trực tiếp mà việc áp dụng ưu đãi gây ra. So với nhiều quốc gia trong khu vực, mức độ ưu đãi trong hệ thống chính sách thuế của Việt Nam là tương đối cao.
Cùng với đó, danh mục ngành, nghề, lĩnh vực và địa bàn được hưởng ưu đãi thuế cũng khá rộng. Thực tiễn này vô hình trung đã làm giảm vai trò “định hướng” của chính sách ưu đãi thuế trong việc thực hiện các mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội. Ví dụ, hiện nay, tất cả các khu kinh tế đều áp dụng chung một cơ chế ưu đãi như nhau mà không gắn với đặc điểm và mức độ phát triển về điều kiện kinh tế - xã hội, hạ tầng trong từng khu kinh tế.
Phạm vi ưu đãi rộng đồng nghĩa với việc chi phí của việc áp dụng các chính sách ưu đãi thuế cao, nhất là đối với nguồn thu ngân sách nhà nước.
Đặc biệt, mặc dù theo quy định, trong hệ thống chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam hiện nay không có sự phân biệt theo loại hình doanh nghiệp nhưng trên thực tế trong những năm vừa qua, các doanh nghiệp FDI được hưởng lợi nhiều nhất từ các chính sách ưu đãi thuế trong khi mức độ tiếp cận của doanh nghiệp trong nước còn hạn chế.
Vậy, thời gian tới, để chính sách ưu đãi thuế thực sự mang lại lợi ích cho doanh nghiệp cũng như phát triển kinh tế, theo ông, các chính sách này cần được định hướng như thế nào?
Theo tôi, để đảm bảo hiệu quả, việc xây dựng và áp dụng chính sách ưu đãi thuế phải có chọn lọc, có trọng điểm, minh bạch và đơn giản dựa trên nguyên tắc thị trường và phù hợp với các yêu cầu đặt ra trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Thứ nhất, thực hiện rà soát, đánh giá tổng thể các chính sách ưu đãi thuế để có các điều chỉnh, sửa đổi phù hợp. Cụ thể, nghiên cứu giảm dần sự phụ thuộc quá lớn vào việc áp dụng hình thức ưu đãi về miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn để chuyển sang áp dụng hình thức ưu đãi thuế khác, hiệu quả hơn.
Thứ hai, rà soát để thu hẹp danh mục ngành, nghề và địa bàn được hưởng ưu đãi thuế, đảm bảo chính sách ưu đãi thuế được thực hiện có chọn lọc, gắn với các chủ trương, định hướng của Chính phủ.
Việc lựa chọn các ngành, nghề cần ưu đãi phải được cân nhắc trên cơ sở phân tích về lợi ích - chi phí một cách cẩn trọng. Chính sách ưu đãi thuế phải hướng vào các ngành, nghề có khả năng tạo ra các “ngoại ứng tích cực cho nền kinh tế”, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam đổi mới, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước, tập trung vào các ngành, nghề mà Việt Nam có thể phát huy lợi thế so sánh, có dư địa để phát triển.
Thứ ba, cần đẩy mạnh quá trình hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Cùng với việc hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế, cần có các giải pháp đồng bộ khác ở tầm vĩ mô và vi mô để đảm bảo xây dựng cho được một môi trường đầu tư, kinh doanh hấp dẫn, minh bạch và đảm bảo sự tiếp cận dễ dàng, bình đẳng với chi phí hợp lý của các nhà đầu tư đối với các cơ hội kinh doanh cũng như trong việc thụ hưởng các lợi ích do chính sách ưu đãi thuế mang lại giữa các nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
Áp thuế đối với thuốc lá điện tử là cần thiết và phù hợp
07:43 | 29/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Cục Thuế TPHCM hỗ trợ cá nhân, doanh nghiệp thực hiện quyết toán thuế thuận lợi
07:47 | 29/03/2024 Tài chính
Doanh nghiệp FDI đã đầu tư vào 42 tỉnh, thành phố trên cả nước
20:39 | 28/03/2024 Kinh tế
Dự thảo Thông tư về kinh doanh xăng dầu: Quản chặt việc cho thuê, mượn kho chứa xăng dầu
07:49 | 29/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Xử lý thuế đối với doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh
14:51 | 28/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Rõ ràng và khả thi trong quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư
15:11 | 26/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
5 năm thực thi Nghị định số 15/2018/NĐ-CP: Tiết giảm hàng triệu ngày công, hàng nghìn tỷ đồng chi phí cho doanh nghiệp
07:10 | 26/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Cần thiết xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về thương mại và vận tải xuyên biên giới
17:54 | 25/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Hướng dẫn cụ thể về kiểm soát, thanh toán chi thường xuyên qua Kho bạc Nhà nước
19:49 | 23/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Sửa đổi 4 thông tư nhằm thúc đẩy tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán
08:00 | 22/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Tháo gỡ chính sách miễn thuế, hoàn thuế cho doanh nghiệp chế xuất
07:45 | 22/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Đơn vị nào được nhập khẩu thiết bị làm thẻ ngân hàng?
14:11 | 21/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Rà soát danh mục phế liệu đang tạm ngừng kinh doanh tạm nhập tái xuất
11:54 | 20/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan hiện đại, đồng bộ, thống nhất, minh bạch
07:20 | 20/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Hướng dẫn về tạm ứng và thanh toán tạm ứng với Kho bạc Nhà nước
14:22 | 19/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Lý do không giảm thuế xuất khẩu đối với mặt hàng phân bón xuống 0%?
07:15 | 19/03/2024 Chính sách và Cuộc sống
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Tạm giữ gần 8 tấn sợi polyester ngoại nhập, không chứng từ
Qua thanh tra bảo hiểm, phát hiện sai phạm liên quan đến giám sát đại lý
Giám sát chặt chẽ, cảnh báo kịp thời rủi ro với 14 ngân hàng quan trọng năm 2024
Honda Việt Nam: Tăng cường vai trò quản lý, giáo dục an toàn giao thông cho học sinh
Xóa độc quyền, cấp phép sản xuất vàng miếng cho doanh nghiệp đủ điều kiện?
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics
LONGFORM: Tập trung thực hiện thành công chuyển đổi số, tạo nền tảng hướng tới Hải quan thông minh
08:54 | 10/02/2024 Megastory/Longform
LONGFORM: Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Chính sách tài khoá, dấu ấn đặc biệt quan trọng thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế
08:50 | 10/02/2024 Tài chính