CPI tăng cao chủ yếu xuất phát từ yếu tố thị trường

Ông Nguyễn Anh Tuấn.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý Giá, Bộ Tài chính, Trưởng nhóm giúp việc Ban chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ đã có buổi trao đổi với Báo Hải quan về nội dung trên.

CPI tháng 5 được nhận định tăng tương đối cao, nguyên nhân do đâu thưa ông?

Mặt bằng giá cả thị trường trong 5 tháng đầu năm biến động theo hướng tăng tương đối cao trong hai tháng đầu năm, giảm nhẹ trong tháng 3 và tăng dần trở lại trong hai tháng tiếp theo. CPI bình quân 5 tháng đầu năm tăng 3,01% so với cùng kỳ năm trước.

Các nguyên nhân tăng CPI trong tháng 4 và tháng 5/2018 về cơ bản hầu như không có yếu tố tăng giá mới xuất phát từ công tác điều hành giá của Chính phủ mà chủ yếu là xuất phát từ yếu tố thị trường như giá một số nhiên liệu nhất là giá xăng dầu thế giới tiếp tục tăng cao hơn dự báo trên thị trường thế giới dẫn đến việc phải điều chỉnh tăng giá trong nước, giá lương thực tăng do nhu cầu xuất khẩu gạo tăng; giá thịt lợn có xu hướng hồi phục do tổng lượng đàn giảm, nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chưa kịp tái đàn, hiện giá thịt lợn hơi đang ở mức gấp đôi giá cùng kỳ năm trước; giá gas tăng theo diễn biến giá thế giới. Trong khi đó, ở chiều ngược lại các yếu tố giúp kiềm chế tốc độ tăng CPI về cơ bản không có nhiều thay đổi so với dự báo đầu năm.

Với mức tăng như vậy, liệu chúng ta có thể đảm bảo kiểm soát lạm phát dưới 4% như mục tiêu đã đề ra từ đầu năm?

Thực tế 5 tháng qua có thể thấy, các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực cùng nhau chủ động điều hành giá cả thị trường và thực hiện các biện pháp kiểm soát lạm phát khá hiệu quả. Chính phủ cũng đã thể hiện quyết tâm trong việc kiểm soát được CPI bình quân dưới mức 4% như Quốc hội đã giao để đảm bảo cân đối kinh tế và hỗ trợ cho tăng trưởng, không để xảy ra lạm phát kỳ vọng.

Tuy vậy, không thể phủ nhận thị trường vẫn tiềm ẩn các nhân tố tác động gây bất lợi đến mục tiêu kiểm soát lạm phát xuất phát chủ yếu từ yếu tố thị trường. Đó là áp lực tăng giá một số nguyên nhiên vật liệu trên thị trường thế giới tác động vào giá trong nước qua kênh nhập khẩu trong đó đáng chú ý là biến động phức tạp của giá xăng dầu trong thời gian gần đây. Cộng với những hậu quả của thiên tai, dịch bệnh có thể diễn biến phức tạp, khó lường.

Với kinh nghiệm điều tiết giá năm 2017, để kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng năm 2018, cần chú trọng trong công tác dự báo, xây dựng kịch bản điều hành giá chi tiết cho từng mặt hàng Nhà nước quản lý với bước đi thận trọng và lộ trình thích hợp bảo đảm không tác động đột biến tới mặt bằng giá chung.

Bên cạnh đó, triển khai đồng bộ có hiệu quả công tác bảo đảm cân đối cung cầu các mặt hàng thiết yếu ngay từ đầu năm, làm tốt công tác chuẩn bị nguồn hàng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng (cả tiêu dùng cho sản xuất và tiêu dùng cho đời sống), trong mọi tình huống, ở mọi vùng miền, mọi thời điểm trong năm.

Trong thời gian tới, cơ quan quản lý có những biện pháp nào kiềm chế hiệu quả đà tăng giá?

Thực tế, việc kiểm soát CPI tháng 6 có vai trò quan trọng đối với việc kiểm soát mặt bằng giá cả năm nay do tác động đến CPI bình quân hơn các tháng tiếp theo.

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 29/5 vừa qua, Trưởng Ban chỉ đạo, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã nêu ra những yêu cầu rất cấp thiết đối với từng bộ, ngành để đảm bảo kiềm chế lạm phát.

Cụ thể, yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cập nhật thông tin rà soát để nắm bắt hiện trạng số lượng đàn nái, đàn lợn thịt và khả năng cung cấp lợn xuất chuồng tại các vùng miền từ nay đến cuối năm 2018, thông báo cho Ban chỉ đạo giá để có giải pháp chủ động điều phối, tránh trường hợp khan hiếm cục bộ đẩy giá lên cao tạo hiệu ứng chung không tốt, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Tiếp tục đẩy mạnh công tác đàm phán, mở rộng xuất khẩu thị trường chính ngạch đối với các mặt hàng nông sản. Có giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ mặt hàng đường, tránh tình trạng tồn kho nhiều. Giữ vững giá trị gạo Việt Nam trong xuất khẩu.

Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu trong nước hài hòa, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá với liều lượng thích hợp, chủ động có kịch bản ứng phó nếu giá xăng dầu tăng cao để tạo dư địa thuận lợi cho việc kiểm soát mặt bằng giá cả năm. Phó Thủ tướng lưu ý, trong trường hợp giá xăng dầu tăng mạnh thì tăng mức điều chỉnh Quỹ Bình ổn giá để hạn chế mức tăng giá.

Đối với giá dịch vụ y tế, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương hoàn thiện thông tư sửa đổi thông tư 37/2015/TTLT-BYT-BTC để triển khai áp dụng ngay từ tháng 7/2018 để có dư địa giảm giá các dịch vụ y tế. Quyết liệt trong tổ chức đấu thầu thuốc với tần suất nhiều hơn và sớm thí điểm đấu thầu vật tư y tế.

Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành lạm phát cơ bản ổn định, kiểm soát cung ứng tiền hợp lý nhất là khi thực hiện các giao dịch thoái vốn tại doanh nghiệp.

Đối với lĩnh vực giáo dục,. Bộ Giáo dục sớm ban hành sửa đổi Thông tư số 55/2011/TT-BDĐT ngày 22/11/2011 về ban hành điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh, có phương án kiểm soát giá vật tư năm học mới, khắc phục cơ bản tình trạng lạm thu đóng thêm các khoản khác trong trường học.

Bộ Xây dựng có giải pháp căn cơ đảm bảo nguồn cung khi nhu cầu nguyên vật liệu cho xây dựng tăng cao, chủ động nghiên cứu có giải pháp sử dụng các vật tư thay thế việc sử dụng cát trong san lấp mặt bằng.

Bộ Thông tin truyền thông chủ động phối hợp với các bộ, ngành đẩy mạnh công tác truyền thông. Các bộ, ngành chủ động, kịp thời cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; thực hiện công khai, minh bạch trong điều hành giá, tăng cường giám sát chi phí đầu vào của sản phẩm, nhất là đối với các mặt hàng thiết yếu.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính tiếp tục chú trọng thực hiện các nhiệm vụ được giao đối với công tác quản lý nhà nước về giá, bám sát tình hình thực tiễn và phối hợp tốt với các Bộ, ngành, địa phương trong điều hành giá một số mặt hàng quan trọng, chủ động phối hợp với các đơn vị như Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch đầu tư trong công tác dự báo, xây dựng kịch bản chỉ số giá hàng tháng, quý, năm và trong dài hạn để kịp thời báo cáo Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá các biện pháp điều hành phù hợp.

Xin cảm ơn ông!