 |
| Từ 1/1/2022, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ áp dụng chế độ kế toán mới. Ảnh: ST |
Chế độ kế toán đơn giản nhất
Từ năm 2000 đến nay, công tác kế toán tại các hộ kinh doanh vẫn thực hiện theo chế độ kế toán hộ kinh doanh được ban hành từ năm 2000 dưới hình thức văn bản là quyết định của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Thực tế cho thấy, trình độ quản trị kinh doanh của các hộ kinh doanh không cao nên công tác kế toán rất khác nhau và chưa có sự thống nhất, dẫn đến khó khăn cho cơ quan Thuế trong công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh.
Trong khi đó, theo quy định của pháp luật thuế hiện hành (Thông tư số 40/2021/TT-BTC ngày 1/6/2021), cơ sở để xác định nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng của hộ kinh doanh đối với ngân sách nhà nước là trên cơ sở doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ nên bản chất tương tự các doanh nghiệp siêu nhỏ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp tỷ lệ (%) trên doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
Chính vì vậy, để giúp quá trình thúc đẩy các hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, theo tinh thần của Chính phủ là đồng hành cùng doanh nghiệp, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 88/2021/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Theo Cục Quản lý giám sát kiểm toán, kế toán (Bộ Tài chính), do chính sách thuế quy định hộ kinh doanh xác định nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng theo tỷ lệ doanh thu nên không phải mở các tài khoản kế toán hoặc lập báo cáo tài chính như doanh nghiệp mà chỉ làm các sổ kế toán chi tiết để theo dõi doanh thu, tiền lương, thu chi và hàng hóa dịch vụ mua vào, đó là sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ; sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa; sổ chi phí sản xuất, kinh doanh; sổ theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước; sổ theo dõi tình hình thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động; sổ quỹ tiền mặt; sổ tiền gửi ngân hàng.
Thông tư số 88/2021/TT-BTC quy định rõ, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc diện phải thực hiện chế độ kế toán nhưng có nhu cầu thực hiện chế độ kế toán thì được khuyến khích áp dụng.
Hướng dẫn chi tiết, cụ thể
Theo quy định tại Thông tư số 88/2021/TT-BTC việc bố trí người làm kế toán do người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quyết định. Người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể bố trí cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của mình làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoặc bố trí người làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản kiêm nhiệm làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện chế độ kế toán hướng dẫn tại Thông tư số 88/2021/TT-BTC hoặc được lựa chọn áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ cho phù hợp với nhu cầu quản lý và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh.
Thông tư cũng quy định: hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được lập và lưu trữ chứng từ kế toán dưới dạng điện tử phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh. Nội dung, hình thức hóa đơn, trình tự lập, quản lý và sử dụng hóa đơn (kể cả hóa đơn điện tử) thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh áp dụng chứng từ kế toán theo danh mục như: mục đích sử dụng, biểu mẫu, nội dung và phương pháp lập các chứng từ kế toán. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được vận dụng các quy định về việc sửa chữa sổ kế toán tại Điều 27 Luật Kế toán để thực hiện cho phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Bên cạnh việc thực hiện chế độ kế toán hướng dẫn tại Thông tư này, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được lựa chọn áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ cho phù hợp với nhu cầu quản lý và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Thùy Linh
