Theo đánh giá của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, hiện vẫn còn một bộ phận nhỏ ngư dân chưa tự giác tuân thủ quy định của pháp luật, như: khai thác hải sản không có giấy phép, hoạt động sai vùng khai thác ghi trong giấy phép... Đáng chú ý, còn hiện tượng xảy ra việc tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép, có những vụ việc nghiêm trọng. Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc Ủy ban châu Âu (EC) đã quyết định đưa ra cảnh báo “thẻ vàng” đối với ngành thủy sản Việt Nam (tháng 10/2017), tác động tiêu cực tới việc XK thủy sản của Việt Nam...
Trước tình hình đó, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam đã, đang phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, các cấp, ngành, tỉnh, thành phố ven biển triển khai đồng bộ các giải pháp chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, góp phần duy trì trật tự an toàn, phát triển bền vững kinh tế biển gắn với củng cố quốc phòng, an ninh, quyết tâm thực hiện mục tiêu gỡ “thẻ vàng” cho ngành Thủy sản Việt Nam.
 |
| Cảnh sát biển tổ chức tuyên truyền về Luật Cảnh sát biển Việt Nam cho ngư dân khai thác thủy sản trên biển. Ảnh: BTL CSB |
Theo Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, trước hết, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam tập trung quán triệt các chỉ thị, công điện, văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của các cấp.
Đồng thời tích cực, chủ động phối hợp, tham mưu cho các bộ, ngành liên quan xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý, cơ chế, chính sách pháp luật quản lý tàu cá. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về quản lý, đăng ký tàu cá, giấy phép khai thác hải sản theo khu vực biển; xây dựng, vận hành trung tâm giám sát tàu cá; quy định kích thước tàu, thuyền hoạt động trên các vùng biển; lắp đặt thiết bị giám sát, định vị GPS, thông tin liên lạc ICOM, quy định khai báo trước, trong và sau khi ra khơi,… tạo khuôn khổ, hành lang pháp lý để các lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát hoạt động của tàu cá, duy trì trật tự, an toàn trên các vùng biển Việt Nam.
Xây dựng, ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị thuộc quyền triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng quản lý, nắm chắc tình hình trên biển, kiểm tra, xác minh thông tin hành trình, phạm vi hoạt động của tàu cá, nỗ lực cùng hệ thống chính trị quyết tâm ngăn chặn, giảm thiểu, tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, giữ vững trật tự, an toàn, môi trường hòa bình, ổn định trên biển.
Bên cạnh đó, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thuộc quyền biên soạn, in ấn tờ rơi tuyên truyền về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; tổ chức tuyên truyền thông qua Chương trình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân.
 |
| Cảnh sát biển tăng cường tuần tra, kiểm soát trên biển. |
Trong đó, tập trung tuyên truyền sâu: Luật Cảnh sát biển Việt Nam, Luật Biển Việt Nam, Luật Biên giới quốc gia, Luật Thủy sản, Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, các văn bản pháp luật liên quan, thông tin cảnh báo “thẻ vàng” và các khuyến nghị EC về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định,… để ngư dân nắm được phạm vi vùng biển Việt Nam, tự giác chấp hành các quy định của pháp luật và cam kết của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Đến nay, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam đã ký kết Quy chế phối hợp thực hiện Chương trình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân” với 12 tỉnh, thành phố ven biển; ký Bản ghi nhớ hợp tác với Hiệp hội Chế biến và XK thủy sản Việt Nam (VASEP) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật, phát tờ rơi cho hàng chục nghìn người; tặng quà (áo phao, cờ Tổ quốc, tủ thuốc,…), khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho ngư dân; tổ chức gần 50 cuộc thi “Em yêu biển đảo quê hương” tại các tỉnh, thành phố ven biển.
Chỉ đạo lực lượng nghiệp vụ và pháp luật tổ chức điều tra cơ bản các đối tượng vi phạm về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định… Các hoạt động của lực lượng Cảnh sát biển đã góp phần làm chuyển biến nhận thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm của ngư dân trong việc tuân thủ pháp luật về đánh bắt, khai thác hải sản.
Trên mặt trận ngoại giao, Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh công tác đối ngoại, hợp tác quốc tế với lực lượng thực thi pháp luật trên biển các nước trong khu vực. Phát huy hiệu quả chức năng đầu mối liên lạc với cơ quan thực thi pháp luật các nước: Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Campuchia, Philippines,... trong chia sẻ, trao đổi thông tin về tình hình tàu cá hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định; phối hợp xử lý kịp thời, hiệu quả các vụ việc liên quan trên tinh thần nhân văn, nhân đạo, phù hợp với luật pháp trong nước và quốc tế.
Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, trong đó có lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, việc triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC đã có nhiều chuyển biến tích cực, cải thiện đáng kể so với trước đây, từ việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý phù hợp với pháp luật, thông lệ quốc tế cho đến công tác tuần tra, kiểm soát, giám sát tàu cá, truy xuất nguồn gốc, chứng nhận khai thác hải sản.
Đặc biệt, việc ban hành chế tài xử lý nghiêm khắc đối với các vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp đã ngăn chặn, giảm thiểu đáng kể tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm các quy định về khai thác hải sản, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần vào nỗ lực đề nghị gỡ bỏ “thẻ vàng” của EC đối với ngành Thủy sản Việt Nam. Đồng thời, duy trì trật tự, an toàn, phát triển bền vững kinh tế biển gắn với củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Nụ Bùi
