Facebook Twitter youtube Tiktok

Tăng thuế - biện pháp hiệu quả nhất để giảm tiêu dùng thuốc lá

Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng đến các chính sách tài khóa vì sự phát triển bền vững, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là giải pháp được khuyến nghị mạnh mẽ nhằm giảm nhu cầu tiêu thụ, cải thiện sức khỏe cộng đồng, đồng thời tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để giảm tiêu thụ thuốc lá Đại biểu Quốc hội đề nghị tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá Mở rộng cơ sở tính thuế, tăng thuế TTĐB nhằm giảm tiêu dùng rượu, bia, thuốc lá
Tăng thuế - biện pháp hiệu quả nhất để giảm tiêu dùng thuốc lá
Tăng thuế với thuốc lá là giải pháp quan trọng để giảm tỷ lệ sử dụng. Ảnh: T.Nga.

Thuốc lá rẻ rất dễ tiếp cận với người có thu nhập thấp

Ngày 23/4/2025, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn "Một số tác động của việc tăng thuế thuốc lá tới sức khỏe người dân và phản ứng của thị trường".

Thông tin tại hội nghị cho biết, mặc dù đã được chứng minh trong thực tế, chính sách thuế TTĐB là biện pháp hiệu quả nhất nhằm giảm sử dụng tiêu dùng thuốc lá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, kể từ năm 2008 đến 2019, Việt Nam mới chỉ có 3 lần tăng thuế thuốc lá, nhưng mức tăng mỗi lần chỉ có 5% trên giá xuất xưởng và khoảng cách giữa các lần tăng khá dài.

Dẫn chứng cho điều này, bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, năm 2006, Việt Nam tăng thuế từ mức 55% lên 65%, phải 8 năm sau đó, tức năm 2016, mới tiếp tục tăng lên 70% và đến năm 2019 mức thuế này là 75%. Tuy nhiên, đây là mức thuế tính trên giá xuất xưởng chứ không phải là giá bán lẻ.

Theo tính toán, việc tăng thuế từ 70% lên 75% giá xuất xưởng chỉ làm giá bán của 1 bao thuốc lá tăng 220 đồng. Nếu người bán lẻ có thể cùng tăng giá, thì sẽ làm giá 1 bao thuốc lá tăng lên khoảng 300 đồng, tương đương 3%. Trong khi trên thực tế lạm phát trung bình qua các năm ở mức 4% và thu nhập của người Việt Nam cũng tăng trung bình 5%.

Đặc biệt, các lần tăng thuế này là quá ít và chỉ có tác động giảm tiêu thụ vào năm tăng thuế, sau đó lại tăng trở lại. Cụ thể, trong lần tăng thuế 2006, mức tăng 10% (từ 55% lên 65%) chỉ làm giảm tiêu dùng trong năm tăng thuế và sau đó tiêu dùng tăng ngay trở lại (sản lượng tiêu thụ nội địa giảm từ 4.032 triệu bao năm 2005 xuống 3.451 triệu bao năm 2006 nhưng tăng trở lại 3.897 triệu bao năm 2007).

Trong lần tăng năm 2016, thuế thuốc lá mới được tăng tiếp với biên độ nhỏ hơn là 5%. Đến 2019 cũng tăng với mức tương tự là 5%. Tổng tiêu dùng thuốc lá giảm năm 2017, 2018, 2019 nhưng lại tăng trở lại vào các năm sau đó. “Việc tăng thuế có tác động nhưng còn rất ít tới tiêu dùng trong các năm đó”, bà Phạm Thị Hải nhấn mạnh.

Từ năm 2019 đến nay, Việt Nam đang áp dụng thuế suất thuế TTĐB theo tỷ lệ 75% trên giá xuất xưởng. Tỷ lệ thuế thuốc lá tính theo giá bán lẻ (bao gồm TTĐB và thuế giá trị gia tăng) chỉ chiếm 36%, thấp hơn nhiều so với trung bình của các quốc gia có thu nhập trung bình là 59%, và chỉ bằng 1/2 của hầu hết các nước ASEAN.

Giá một bao thuốc nhãn phổ biến nhất ở Việt Nam chỉ vào khoảng 0,9 USD/bao. Với mức giá này, giá thuốc lá ở Việt Nam đứng thứ 15/19 nước khu vực Tây Thái Bình Dương.

Kết quả điều tra giá bán lẻ thuốc lá điếu ở Việt Nam năm 2023 do trường Đại học Y tế Công cộng và Tổ chức HealthBridge công bố năm 2024 cho thấy, trên thị trường có tới 40 nhãn hiệu thuốc lá có giá bán lẻ dưới 10.000 đồng/bao 20 điếu, thậm chí có nhiều nhãn hiệu chỉ có mức giá 7.000 - 8.000 đồng/bao 20 điếu. Với mức giá thuốc lá bán lẻ thấp như vậy, thuốc lá rất dễ tiếp cận với người có thu nhập thấp và người mới hút, kể cả trẻ em và trẻ vị thành niên.

"Đánh trực tiếp vào túi tiền" để người sử dùng dễ dàng bỏ

Tỷ lệ hút thuốc lá cao tại Việt Nam đang để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng về mặt sức khỏe, kinh tế và xã hội. Theo ước tính tại Việt Nam, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng/năm, gấp 5 lần so với đóng góp của nguồn thu thuế thuốc lá cho ngân sách quốc gia.

Trong khi thuốc lá là một trong nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong sớm, khoảng 85.500 ca tử vong/năm.

Khẳng định cùng với các biện pháp khác, tăng thuế thuốc lá là giải pháp hiệu quả nhất nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, bà Phan Thị Hải dẫn chứng tại Thái Lan, tác động của chính sách thuế đến giảm sử dụng thuốc lá chiếm đến 61%, trong khi cấm quảng cáo, tiếp thị chỉ chiếm 20%; truyền thông 7%, cảnh báo trên bao bì sản phẩm 4%.

Tăng thuế - biện pháp hiệu quả nhất để giảm tiêu dùng thuốc lá
Bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế). Ảnh: TNga.

“Thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, nếu không đánh trực tiếp vào túi tiền thì người sử dụng rất khó bỏ”, bà Phan Thị Hải khẳng định.

Dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi do Bộ Tài chính soạn thảo sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XV tới đây. Theo đó, dự thảo đã đưa ra 2 phương án, trong đó phương án 1 giữ nguyên thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo hướng từ năm 2026 mỗi bao thuốc lá sẽ phải chịu thêm thuế TTĐB tuyệt đối 2.000 đồng và tăng dần mỗi năm, đạt 10.000 đồng vào năm 2030.

Phương án 2, giữ nguyên thuế suất 75%, nhưng ngay từ năm 2026 sẽ áp dụng mức thuế tuyệt đối 5.000 đồng/bao. Mỗi năm sau sẽ tăng thêm 1.000 đồng/bao, đến năm 2030 đạt 10.000 đồng/bao.

Bộ Tài chính nghiêng về phương án 2 vì cho rằng, việc tăng thuế tuyệt đối ngay từ năm 2026 sẽ tạo sự chuyển biến rõ rệt trong giảm tiêu thụ thuốc lá.

Theo bà Phan Thị Hải , cả 2 phương án tại dự thảo do Bộ Tài chính đề xuất đều tốt hơn so với các đề xuất trước đây, và về mặt thực tiễn đã có những bước tiến đáng kể. Tuy nhiên, ở góc độ bảo vệ sức khỏe cộng đồng, vị này mong muốn mức thuế đối với thuốc lá cần cao hơn.

Ở góc độ kinh tế, chuyên gia Đào Thế Sơn cho rằng, thuế TTĐB đối với thuốc là nên được coi là một chính sách tài khoá hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hơn là ngược lại. Do đó, Việt Nam cần mạnh dạn tăng thuế TTĐB để có thể nâng cao chất lượng tăng trưởng và tăng trưởng bền vững. Mức tăng thuế từ mức 5000 đồng/bao từ 2026 (thuế tuyệt đối) và tăng dần lên 15000 đồng/bao vào năm 2030 giúp cân bằng ngân sách, phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển và phát triển bền vững.

Ông Đào Thế Sơn nhấn mạnh, chậm tăng thuế TTĐB thuốc lá khiến ngân sách mất đi nguồn thu khoảng 8.000-9.0000 tỷ đồng/năm. Nguồn thu từ tăng thuế TTĐB thuốc lá có thể dùng cho cải thiện chương trình phát triển bền vững; hỗ trợ chi trợ cấp giáo dục, trợ cấp y tế cho hộ nghèo.

Bà Phan Thị Hải:

Cần bổ sung thuế tuyệt đối (để chuyển sang hệ thống thuế hỗn hợp) với mức đủ lớn; tăng thuế theo một lộ trình đều đặn để giá thuốc lá theo kịp mức tăng thu nhập và dần hướng tới mức thuế tối ưu là chiếm 75% giá bán lẻ để góp phần đạt mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.

Cụ thể, bổ sung mức thuế tuyệt đối với sản phẩm thuốc lá ở mức ít nhất 5.000 đồng/bao vào năm 2026 và tăng dần đạt 15.000 đồng/bao vào năm 2030, bên cạnh thuế tỷ lệ hiện tại.

Nga Phạm

Tin liên quan

Tăng thuế thuốc lá là chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế

Tăng thuế thuốc lá là chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế

Ngày 3/6/2025, Cục Báo chí (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) phối hợp Tổ chức HealthBridge tại Việt Nam tổ chức Hội thảo cung cấp thông tin về phòng, chống tác hại của thuốc lá với chủ đề "Thuế thuốc lá và Phát triển bền vững". Tại hội thảo, các chuyên gia y tế một lần nữa khẳng định, mức tăng thuế càng cao thì tác động tích cực tới sức khỏe càng lớn, càng tạo ra nhiều doanh thu thuế để tái đầu tư.
Tăng thuế thuốc lá là lựa chọn để phát triển con người, phát triển quốc gia

Tăng thuế thuốc lá là lựa chọn để phát triển con người, phát triển quốc gia

Chuyên gia Đào Thế Sơn, Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu (Vital Strategies) đã đưa ra góc nhìn về tác động của chính sách tăng thuế TTĐB với thuốc lá đối với sự phát triển bền vững của một quốc gia.
Chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản

Chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản

Chi cục Thuế khu vực XII vừa có văn bản trả lời Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Kim Vinh liên quan đến chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.
Đơn giản hóa chế độ kế toán để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp

Đơn giản hóa chế độ kế toán để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp

Chia sẻ với báo chí, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, Bộ Tài chính chủ trương đơn giản hóa tối đa chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ. Đồng thời, cơ quan nhà nước sẽ phối hợp cùng với các nhà cung cấp giải pháp phần mềm kế toán, hóa đơn cung cấp miễn phí các công cụ, phần mềm kế toán dùng chung.
Sửa Luật Hải quan hướng đến đột phá phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo

Sửa Luật Hải quan hướng đến đột phá phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo

Liên quan đến nội dung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan đang được trình tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã có cuộc trao đổi với ông Âu Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Hải quan một số trọng tâm của dự thảo.
Xác định thẩm quyền giải hồ sơ đề nghị miễn thuế theo Hiệp định thuế Việt Nam - Singapore

Xác định thẩm quyền giải hồ sơ đề nghị miễn thuế theo Hiệp định thuế Việt Nam - Singapore

Cục Thuế vừa có văn bản số 1421/CT-CS gửi các Chi cục Thuế khu vực I và III về việc áp dụng Hiệp định thuế giữa Việt Nam-Singapore.
Thủ tục miễn, giảm thuế cho hãng vận tải nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần

Thủ tục miễn, giảm thuế cho hãng vận tải nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần

Hồ sơ, thủ tục miễn, giảm thuế theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 62 Thông tư số 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế và Nghị định số 126/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế.
Thêm ưu tiên với doanh nghiệp công nghệ cao sẽ góp phần thu hút FDI

Thêm ưu tiên với doanh nghiệp công nghệ cao sẽ góp phần thu hút FDI

Nếu có thêm chế độ ưu tiên với doanh nghiệp công nghệ cao, nhất là lĩnh vực chất bán dẫn sẽ góp phần thúc đẩy thu hút thêm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam.
Hạn cuối nộp giấy đề nghị gia hạn thuế và tiền thuê đất là ngày 30/5/2025

Hạn cuối nộp giấy đề nghị gia hạn thuế và tiền thuê đất là ngày 30/5/2025

Theo quy định tại Nghị định số 82/2025/NĐ-CP của Chính phủ, ngày 30/5/2025 là hạn cuối để người nộp thuế thuộc diện được gia hạn gửi Giấy đề nghị gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất lần đầu hoặc thay thế khi phát hiện có sai sót đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp.
Chính sách thuế đối với cá nhân trúng thưởng khi chơi casino

Chính sách thuế đối với cá nhân trúng thưởng khi chơi casino

Cục Thuế vừa có văn bản gửi ông Kim Kyu Hyung, quốc tịch Hàn Quốc liên quan đến vấn đề về thuế đối với cá nhân trúng thưởng khi chơi casino
Kê khai, thu nộp các khoản thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp

Kê khai, thu nộp các khoản thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp

Cục Thuế vừa có Công văn 1227/CT-NVT ngày 16/5/2025 hướng dẫn việc kê khai, thu nộp các khoản thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp.
Trình tự, thủ tục gia hạn nộp thuế theo Nghị định 82/2025/NĐ-CP

Trình tự, thủ tục gia hạn nộp thuế theo Nghị định 82/2025/NĐ-CP

Chi cục Thuế khu vực I vừa có văn bản lưu ý một số vấn đề về thủ tục gia hạn thời hạn nộp thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN và tiền thuê đất trong năm 2025 theo Nghị định 82/2025/NĐ-CP.
Một số điểm mới của Luật Thuế GTGT (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2025

Một số điểm mới của Luật Thuế GTGT (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/7/2025

Chi cục Thuế khu vực IX (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu) vừa ban hành văn bản hướng dẫn và giới thiệu một số điểm mới đáng chú ý về Luật Thuế GTGT sửa đổi (Luật số 48/2024/QH15), chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025.
Chính sách thuế khi cung cấp điện cho các nhà thầu xây dựng tại khu công nghiệp

Chính sách thuế khi cung cấp điện cho các nhà thầu xây dựng tại khu công nghiệp

Chi cục Thuế khu vực X (Thanh Hóa, Nghệ An) vừa có văn bản trả lời Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Nghi Sơn liên quan đến chính sách thuế khi cung cấp điện cho các nhà thầu xây dựng tại khu công nghiệp.
Chấn chỉnh kỷ cương, tăng cường trách nhiệm, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp

Chấn chỉnh kỷ cương, tăng cường trách nhiệm, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 63/CĐ-TTg ngày 12/5/2025 về việc chấn chỉnh kỷ cương, tăng cường trách nhiệm, khắc phục hạn chế, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Báo cáo phát triển bền vững HDBank 2024 "Vươn xa kỷ nguyên số - lan tỏa giá trị xanh"

Báo cáo phát triển bền vững HDBank 2024 "Vươn xa kỷ nguyên số - lan tỏa giá trị xanh"

Ngân hàng TMCP Phát triển TP. Hồ Chí Minh (HDBank, mã chứng khoán HDB) vừa chính thức phát hành Báo cáo Phát triển bền vững năm 2024, trở thành một trong những ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam công bố Báo cáo phát triển bền vững trong năm 2025.
Hải quan Khu vực XVI phát hiện vụ nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam

Hải quan Khu vực XVI phát hiện vụ nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam

Mới đây, trong quá trình kiểm tra thực tế một lô hàng nhập khẩu, lực lượng Hải quan Chơn Thành (thuộc Chi cục Hải quan khu vực XVI) đã phát hiện dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng về xuất xứ hàng hóa.
Đảng bộ Hải quan khu vực IV trực thuộc Đảng ủy UBND tỉnh Hưng Yên

Đảng bộ Hải quan khu vực IV trực thuộc Đảng ủy UBND tỉnh Hưng Yên

Thành lập Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực IV trực thuộc Đảng ủy UBND tỉnh Hưng Yên, với 154 đảng viên.
Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng thông báo tìm chủ sở hữu hàng tồn đọng (tháng 2/2025)

Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng thông báo tìm chủ sở hữu hàng tồn đọng (tháng 2/2025)

Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng vừa có Thông báo số 861/TB-CKKV3 xác minh hàng hóa nhập khẩu quá 90 ngày nhưng không có người đến nhận tại kho, bãi, cảng..
Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng thông báo tìm chủ sở hữu hàng tồn đọng (4/2025)

Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng thông báo tìm chủ sở hữu hàng tồn đọng (4/2025)

Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng vừa có Thông báo số 713/TB-CKKV3 ngày 22/4/2025, xác minh hàng hóa nhập khẩu quá 90 ngày nhưng không có người đến nhận
(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, người nộp thuế có hành vi trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử.
LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế

Việc xóa bỏ thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ đảm bảo minh bạch hóa hoạt động, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15

Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 198/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân,đáng chú ý là yêu cầu cơ chế thuế đơn giản đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền

(INFOGRAPHICS) Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền

Các trường hợp bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/6/2025.
(INFOGRAPHICS): Cải cách thuế đối với hộ kinh doanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW

(INFOGRAPHICS): Cải cách thuế đối với hộ kinh doanh theo Nghị quyết 68-NQ/TW

Một trong những nội dung đáng chú ý tại Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân là xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh...
Phiên bản di động