Cảnh báo về an toàn giao thông đường biển

Tàu Trường Hải Star bị chìm sau khi va chạm với một tàu khác. Ảnh: internet.

Chưa làm thợ đã muốn làm thầy

Vào khoảng 23 giờ 30 phút đêm 9-4, khi tàu container Trường Hải Star chở theo 60 container và 16 thuyền viên đang trên hành trình về thành phố Hồ Chí Minh đã va chạm với tàu Krairatch Dignity (mang quốc tịch Thái Lan) trên vùng neo Vũng Tàu. Cú va chạm đã khiến tàu Trường Hải Star bị chìm hoàn toàn. Thời điểm bị chìm, nhiên liệu còn lại trên tàu khoảng 40 tấn dầu FO và 10 tấn dầu DO. Hiện tàu Trường Hải Star và số container chìm theo tàu đang được trục vớt.

Ông Đỗ Xuân Quỳnh, Tổng thư kí Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam cho rằng: Số vụ tai nạn hàng hải ở Việt Nam mỗi năm không đứng ở vị trí nhất thế giới thì chí ít cũng nằm trong “top đầu”.

Theo ông Quỳnh, ngoài thiệt hại về kinh tế, tai nạn hàng hải còn có thể gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với môi trường. Bởi vì mỗi con tàu thường mang trên mình rất nhiều dầu, chất thải…

“Việc trục vớt những con tàu cũng hết sức khó khăn, tùy từng con tàu. Có con tàu chìm cả chục năm không kéo lên được” – ông Quỳnh nói.

Một chuyên gia cho rằng có vô vàn lí do hợp lí để giải thích vì sao các thảm họa hàng hải xảy ra đối với tàu biển. Nhưng không mấy khi, người ta nói đến yếu tố con người. Nhiều người chưa làm thợ xong đã muốn làm thầy. "Chỉ sau mấy tháng đi biển, họ đã tìm đủ mọi cách cách kiếm bằng sĩ quan vận hành, rồi tiếp tục leo lên những chức danh như sĩ quan quản lí, rồi thành thuyền trưởng, máy trưởng ngay. Trong khi đó, thực tế đi biển vừa thiếu vừa yếu” - vị chuyên gia bức xúc.

Cùng quan điểm này, đại diện Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam cho rằng: Con người là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vụ tai nạn hàng hải. Việc đào tạo không đến nơi đến chốn, thuyền viên thiếu trình độ và kinh nghiệm. Thậm chí, khi bị cơ quan chức năng kiểm tra, có chủ tàu còn đi mượn thuyền viên của những tàu khác để che mắt đoàn kiểm tra. Đến khi đoàn kiểm tra rút đi, thì đâu lại vào đấy.

“Mổ xẻ” những nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn hàng hải trong thời gian qua, Cục Hàng hải Việt Nam cũng đặt vấn đề chất lượng sĩ quan, thuyền viên lên hàng đầu.

“Sỹ quan, thuyền viên của tàu bị nạn còn hạn chế về trình độ, chủ quan không tuân thủ các quy định về trực ca như: cảnh giới, tốc độ an toàn, tác nghiệp tránh va trong luồng hẹp, đèn hiệu…”- Cục Hàng hải Việt Nam cho biết

Bằng cấp không thể tránh tai nạn

Thực hiện “Năm an toàn giao thông 2012”, Cục Hàng hải Việt Nam đặt ra mục tiêu giảm từ 5 đến 10% số vụ tai nạn và số người chết do tai nạn hàng hải.

Cục Hàng hải Việt Nam cho biết: “Kiên quyết xử lý nghiêm với mức phạt cao nhất đối với các hành vi tàu chở quá trọng tải, hành khách cho phép, bố trí thuyền bộ không đúng hoặc sử dụng Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ không đúng quy định, tàu chạy quá tốc độ, vượt nhau trên luồng sai quy định, đón trả hoa tiêu không đúng vị trí, neo đậu sai vị trí chỉ định”.

Để hạn chế thấp nhất số vụ tai nạn hàng hải, ông Quỳnh cho rằng cần nâng cao chất lượng cho đội ngũ sĩ quan, thuyền viên... “Muốn nâng cao tay nghề đi biển thì chương trình đào tạo ở các trường phải giảm lí thuyết, tăng thời gian thực hành. Chúng tôi đã từng kiến nghị Nhà nước cho các cơ sở đào tạo nhân lực cho ngành vận tải biển vay vốn ưu đãi với lãi suất thấp để mua thiết bị mô phỏng, phục vụ cho việc thực hành. Ngoài ra, mỗi năm buộc người học phải có bao nhiêu tuần trên tàu”.

Người ta thường nói, hàng hải là môi trường lao động đặc biệt. Ngoài bằng cấp, sự dày dạn về kinh nghiệm thực tế sẽ giúp người đi biển thoát khỏi tai nạn hàng hải. Những bài học, bài giảng chỉ là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện đủ để người đi biển vượt qua những biến cố khó lường trên những chặng hải trình. Như một chuyên gia từng chia sẻ “bằng cấp không giúp người đi biển tránh được tai nạn hàng hải nhưng kinh nghiệm thì có thể”.

Lương Bằng