Cần làm rõ chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới

	Kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng thuốc lá thế hệ mới
	Đề xuất thống nhất mức thuế nhập khẩu với thuốc lá và thuốc lá điện tử

Ảnh minh họa.

Theo quy định tại Luật Quản lý ngoại thương, thì hàng hoá thuộc trường hợp gây nguy hại đến sức khoẻ, an toàn của người tiêu dùng hoặc gây ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục... thuộc đối tượng áp dụng biện pháp “cấm xuất khẩu”, “cấm nhập khẩu”. Trường hợp chưa được quy định trong Danh mục hàng hoá cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu thì áp dụng biện pháp “tạm ngừng xuất khẩu”, “tạm ngừng nhập khẩu”.

Đối với hàng hoá cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu thuộc thẩm quyền do Chính phủ quy định Danh mục hàng hoá cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu. Đối với hàng hoá áp dụng biện pháp tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu sẽ do “Bộ trưởng Bộ Công Thương quyết định việc tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu trên cơ sở lấy ý kiến hoặc theo đề xuất của bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan và chịu trách nhiệm trước quyết định của mình”.

Liên quan đến quản lý mặt hàng thuốc lá điện tử, từ giữa năm 2020, Bộ Công Thương đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo kết quả nghiên cứu và đề xuất chính sách quản lý thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng tại Việt Nam. Tại báo cáo này có nêu trên thị trường hiện nay đã xuất hiện nhiều sản phẩm thuốc lá không khói, sử dụng thiết bị điện tử để làm nóng dung dịch có chứa nicotine hoặc thành phần thuốc lá để tạo ra làn hơi có chứa nicotine để người sử dụng hút vào mà không có quá trình đốt cháy. Trong số dòng sản phẩm này, thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng là những sản phẩm phổ biến nhất hiện nay.

Từ đó, Bộ Công Thương đã kiến nghị cơ chế quản lý thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử trong đó bao gồm cả định nghĩa thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử (có mô tả chi tiết cơ chế hoạt động, thành phần cấu tạo). Tuy nhiên, theo Tổng cục Hải quan tới nay khái niệm này chưa được quy định cụ thể tại văn bản quy phạm pháp luật nên có thể dẫn tới cách hiểu khác nhau và phạm vi áp dụng chưa thống nhất.

Liên quan vướng mắc về chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới, thời gian qua, Tổng cục Hải quan đã kiến nghị Bộ Công Thương để có cơ sở thực hiện đúng quy định pháp luật quản lý ngoại thương và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cần hướng dẫn rõ chính sách quản lý mặt hàng thuốc là thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng) bao gồm cả linh kiện, bộ phận lắp ráp thành phẩm, hương liệu, hoá chất sử dụng để đốt nóng và sản phẩm hoàn chỉnh của mặt hàng này, thời điểm áp dụng và chế tài xử lý lý (nếu có)”.

Theo Tổng cục Hải quan, mặc dù Bộ Công Thương đã từng có trả lời về vấn đền này, tuy nhiên, chưa hướng dẫn rõ phạm vi áp dụng của sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng cũng như cơ chế quản lý “linh kiện, bộ phận lắp ráp thành phẩm, hương liệu, hoá chất” của mặt hàng này áp dụng như thế nào? Thời điểm áp dụng?

Do vậy, để có cơ sở thực hiện thống nhất, mới đây Tổng cục Hải quan đã đề nghị Bộ Công Thương có ý kiến hướng dẫn rõ khái niệm “thuốc lá thế hệ mới”, “thuốc lá điện tử”, “thuốc lá làm nóng” (bao gồm cả cơ chế hoạt động, mô tả chi tiết sản phẩm, thành phần cấu tạo). Đồng thời làm rõ chính sách quản lý áp dụng đối với sản phẩm “thuốc lá điện tử” hoàn chỉnh, “thuốc lá làm nóng” hoàn chỉnh, chính sách đối với “linh kiện, bộ phận lắp ráp, hương liệu, hoá chất sử dụng để đốt nóng...” cấu thành nên sản phẩm này? Thời điểm áp dụng của chính sách?

Ngoài ra, trong trường hợp các “linh kiện, bộ phận lắp ráp, hương liệu, hoá chất sử dụng để đốt nóng…” được nhập khẩu tách rời sau đó được gia công, chế biến, sản xuất xuất khẩu đi nước ngoài, không lưu thông trong nội địa thì áp dụng chính sách quản lý như thế nào? Trường hợp không được phép nhập khẩu thì chế tài xử lý vi phạm đối với những lô hàng đã nhập khẩu thực hiện như thế nào?

Một nội dung cần làm rõ là trường hợp tổ chức, cá nhân nhập khẩu “thuốc lá điện tử” hoàn chỉnh, “thuốc lá làm nóng” hoàn chỉnh gửi kho ngoại quan sau đó xuất khẩu đi nước ngoài, không lưu thông trong nội địa thì áp dụng chính sách quản lý như thế nào? Đồng thời, Tổng cục Hải quan cũng đề nghị Bộ Công Thương hướng dẫn công khai chính sách quản lý mặt hàng thuốc lá thế hệ mới cho cộng đồng doanh nghiệp được biết và thực hiện thống nhất.