Chính sách “cởi trói” cho hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ

Để tháo gỡ “điểm nghẽn” về pháp lý cho hoạt động XNK tại chỗ, ngày 25/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Hải quan, Luật Thuế GTGT, Luật Thuế XK, thuế NK, Luật đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật quản lý, sử dụng tài sản công (gọi tắt là Luật số 90/2025/QH15) và Nghị định 167/2025/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định 167) đã sửa đổi Điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định về kiểm tra, giám sát hải quan và mức thuế suất, thuế GTGT đối với hàng hóa XNK tại chỗ. Quy định này sẽ tạo thuận lợi cho DN về thời gian, chi phí, đồng thời loại bỏ các hạn chế, đảm bảo ổn định chính sách.

Công chức Hải quan Hà Nam (Chi cục Hải quan khu vực IV) kiểm tra hàng hóa tại trụ sở DN. Ảnh: H.Nụ

Theo đó, quy định tại Luật số 90/2025/QH15 và Nghị định 167 nêu rõ, hàng hóa XNK tại chỗ là hàng hoá giao, nhận tại Việt Nam theo chỉ định của thương nhân nước ngoài theo hợp đồng mua bán, gia công, thuê, mượn giữa các DN Việt Nam với thương nhân nước ngoài, không phân biệt thương nhân nước ngoài có hay không hiện diện tại Việt Nam.

Nhấn mạnh về bước đột phá này, đại diện Ban Giám sát quản lý về hải quan (Cục Hải quan) cho rằng, khi thực hiện quy định nêu trên sẽ tháo gỡ được điểm nghẽn lớn nhất thời gian qua liên quan đến việc xác định điều kiện “không có hiện diện tại Việt Nam” của thương nhân nước ngoài, đảm bảo tính thống nhất, chặt chẽ của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, được cộng đồng DN đánh giá cao, đồng thời đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của việc thực thi chính sách.

Trong đó, hàng hoá XNK tại chỗ là hàng hoá gia công tại Việt Nam và được thương nhân nước ngoài đặt gia công bán, chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam; hàng hóa mua bán, thuê, mượn giữa DN Việt Nam với thương nhân nước ngoài và được thương nhân nước ngoài chỉ định giao, nhận hàng hóa với DN tại Việt Nam.

Kể từ ngày 1/7/2025, nhiều DN có hoạt động XNK tại chỗ đã được gỡ rào cản khi Luật số 90/2025/QH15 có hiệu lực. Lâu nay nhiều DN trong nước đang có các hoạt động mua, bán hàng hóa là những mặt hàng nguyên phụ liệu, những mặt hàng phục vụ sản xuất hàng XK (bao gồm cả loại hình gia công XK và sản xuất XK)… gặp nhiều khó khăn vì không được công nhận là hoạt động XNK tại chỗ.

Ông Nguyễn Việt Thắng, đại diện một công ty chuyên sản xuất hàng may mặc tại KCN Đồng Văn (tỉnh Ninh Bình) cho biết, quy định mới về XNK tại chỗ đã tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc cho các DN, đặc biệt là các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Theo ông Việt Thắng, đây là một trong những cải cách lớn về pháp lý, giúp nhiều DN thuận lợi hơn trong giao dịch, mua bán hàng hóa, nguyên liệu sản xuất, XK.

Ông Nguyễn Việt Thắng chia sẻ, những quy định mới về hàng hóa XNK tại chỗ không chỉ góp phần làm rõ những vấn đề vướng mắc lâu nay, mà còn giúp DN được hưởng các ưu đãi thuế quan trọng, xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, tiến bộ. Đây sẽ là một trong những điểm sáng để xây dựng môi trường thu hút đầu tư hấp dẫn, nhất là thu hút những DN, tập đoàn FDI lớn, góp phần tăng giá trị nền kinh tế cho phát triển đất nước.

Không chỉ quy định mới về kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa XNK tại chỗ theo Luật Hải quan, Luật số 90/2025/QH15 cũng quy định về mức thuế suất, thuế GTGT theo Luật Thuế GTGT đã được sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN có hoạt động XNK tại chỗ. Đây là bước tiến lớn, mở ra cơ hội phát triển cho DN, đồng thời tạo môi trường thu hút đầu tư.

Theo quy định mới về mức thuế suất thuế GTGT, những mặt hàng được xác định là hàng hóa XNK tại chỗ sẽ được áp dụng mức thuế suất thuế GTGT là 0%.

Cụ thể, Luật Số 90/2025/QH15 đã sửa đổi, bổ sung Điều 9 của Luật Thuế GTGT về mức thuế suất 0% áp dụng đối với hàng hóa XK bao gồm: hàng hóa từ Việt Nam bán cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài và được tiêu dùng ở ngoài Việt Nam; hàng hóa từ nội địa Việt Nam bán cho tổ chức trong khu phi thuế quan và được tiêu dùng trong khu phi thuế quan phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất XK; hàng hóa đã bán tại khu vực cách ly cho cá nhân (người nước ngoài hoặc người Việt Nam) đã làm thủ tục xuất cảnh; hàng hóa đã bán tại cửa hàng miễn thuế; hàng hóa XK tại chỗ.