Cách của người Đức chinh phục thế giới

Sau Thế chiến thứ hai năm 1945, nước Đức rơi vào “thời khắc số 0” đúng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng: Đất nước bị chia cắt, hoàn toàn sụp đổ cả về vật chất lẫn tinh thần. Vậy mà chỉ sau chưa đầy vài thập kỷ, trong nửa sau của thế kỷ 20, Đức đã trở thành thế lực kinh tế - chính trị thống trị châu Âu. Đức đã “trỗi dậy” thần kỳ bằng cách nào? Về chính trị, Đức xây dựng một nền dân chủ tự do với những tiêu chuẩn cao về kỷ luật, liêm chính, cộng với một hệ thống dịch vụ và hành chính công hiệu quả. Là một trong số các quốc gia sáng lập Liên minh châu Âu (EU), về mặt lý thuyết, vị thế của Đức không khác gì các thành viên khác, nhưng trên thực tế, Ủy ban châu Âu chưa bao giờ ra quyết sách mà không tham khảo ý kiến của Đức. Đức có sức ảnh hưởng lớn với Liên minh châu Âu, là tiếng nói chi phối tất cả quyết định quan trọng tại châu lục này. “Khi Đức còn chịu nói chuyện thì vẫn còn cửa cho bàn bạc. Một khi họ đã chốt ý kiến, vấn đề coi như xong” – Paul Lever viết.

Về kinh tế, bên cạnh nền giáo dục đào tạo lực lượng lao động giỏi, lành nghề, Đức còn dựa vào máy móc tinh vi, sự năng động, nhạy bén thương mại của cộng đồng doanh nhân làm động cơ tăng trưởng. Sự khác biệt của kinh tế Đức không chỉ nằm ở quy mô, mà còn ở bản chất của nó. Kinh tế Đức dựa trên sản xuất, họ làm ra hàng hóa mà người ta muốn mua: Chất lượng cao, đáng tin cậy, và có tính sáng tạo kỹ thuật chứ không tập trung vào lợi thế giá cả. Nền kinh tế Đức được nuôi dưỡng, phát triển trong môi trường ổn định: Xã hội đoàn kết và an ninh cao độ. Đó là nguyên nhân để Đức luôn là một trong những quốc gia đặc biệt thành công trong xuất khẩu và sở hữu những thương hiệu cao cấp, uy tín hàng đầu thế giới.

Về văn hóa, con người Đức, “phong cách” Đức cũng hiện lên thật đặc biệt. Trong đó, nữ Thủ tướng đương nhiệm Angela Merkel là điển hình như vậy. Bà Anglela Merkel được miêu tả là một người phụ nữ luôn khiêm tốn, vui vẻ với nụ cười thường trực khi gặp gỡ riêng tư; nhưng sắc sảo, không bao giờ nói đùa, và bộc lộ cảm xúc khi là một chính trị gia trước công chúng. Với Paul Lever, Angela Merkel là sự nhân cách hóa của đất nước mà bà dẫn dắt: Hiệu quả, tổ chức tốt và thành công nhưng có một chút nghiêm khắc, lạnh lùng.

Bằng ngòi bút sắc sảo và sự trải nghiệm của mình trong 6 năm làm đại sứ tại Đức, Paul Lever đã đem lại một cái nhìn xuyên suốt và độc đáo về nước Đức hiện đại. Ông chỉ ra được sự ảnh hưởng của lịch sử đất nước tới nền kinh tế và cấu trúc chính trị của Đức. Từ đó lý giải một cách sâu sắc vị thế chính trị, sự hồi sinh của nền kinh tế Đức trong EU và những tiên đoán về lựa chọn của Đức trước bối cảnh một Liên minh châu Âu có nhiều biến đổi, đặc biệt khi Anh rời EU sau cuộc bỏ phiếu Brexit.