Các xu hướng chiến lược quan trọng trong năm 2023
Bứt phá xuất khẩu trong năm mới 2023 | |
Năm 2023: Lạm phát có xu hướng giảm dần |
Ảnh minh hoa: ST |
1. Thách thức đối với trật tự quốc tế đã được thiết lập sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn
Một cuộc tấn công mang đậm tính thù địch đối với trật tự quốc tế cũ vốn được Mỹ dẫn dắt và định hình kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai sẽ tiếp tục khốc liệt hơn trong năm 2023. Trật tự quốc tế cũ vốn được đặc trưng bởi các tổ chức như Liên hợp quốc, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và liên minh Nhật-Mỹ. Trong giai đoạn đầu, trật tự này đã bị Đảng Cộng sản Liên Xô kịch liệt phản đối, nhưng với sức mạnh áp đảo của Mỹ và sự tự suy yếu của phe xã hội chủ nghĩa, phe dân chủ mà dẫn đầu là Mỹ đã giành được ưu thế. Tuy nhiên, sự lớn mạnh của Trung Quốc đang đe dọa phá vỡ trật tự quốc tế này, trong khi Nga cũng chuyển động theo hướng tương tự. Bên cạnh đó, các nước thù địch với Mỹ như Triều Tiên và Iran cũng chủ trương củng cố trận tuyến đối đầu với Mỹ.
2. Vai trò của sức mạnh quân sự có xu hướng mở rộng hơn
Hiện ngày càng nhiều quốc gia lựa chọn phương án mở rộng sức mạnh quân sự để theo đuổi lợi ích quốc gia. Chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine là một ví dụ điển hình. Trong khi đó, phương tiện duy nhất và lớn nhất để Ukraine đương đầu với cuộc xâm lược cũng là sức mạnh quân sự, dù là sức mạnh nội tại hay sức mạnh từ viện trợ. Trung Quốc cũng dự kiến sẽ tiếp tục tăng cường hoạt động quân sự hóa các đảo nhân tạo chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa thuộc Biển Đông, cũng như gia tăng các tàu vũ trang tiếp cận vùng lãnh hải Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku (Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư). Giới lãnh đạo Trung Quốc cũng khẳng định không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất Đài Loan.
3. Nỗ lực củng cố quyền tự chủ của mỗi quốc gia, xuất phát từ xu hướng thoái trào của toàn cầu hóa
Đại dịch Covid-19 đã làm giảm đáng kể các cuộc tiếp xúc, trao đổi giữa các quốc gia và cũng là cơ hội để mỗi quốc gia nhìn nhận lại cách thức bảo vệ lợi ích của mình. Xu thế toàn cầu hóa đã đã bị đẩy lùi đáng kể khi chính quyền Trump khởi động tư tưởng “Nước Mỹ trước tiên” và Anh rời Liên minh châu Âu. Như vậy, nhu cầu tất yếu của mỗi quốc gia là được tự định đoạt vận mệnh của mình thay vì trông chờ vào một tổ chức hoặc một nước lớn nào đó. Nói cách khác, việc giành quyền tự quyết, sử dụng nội lực của chính mình để bảo vệ chủ quyền ngày càng trở nên quan trọng đối với mỗi quốc gia.
4. Tầm quan trọng của ý thức hệ đang ngày càng tăng
Trật tự quốc tế hiện nay do Mỹ dẫn dắt dựa trên các nguyên tắc chính trị rõ ràng như dân chủ, tự do, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Trong khi đó, các thách thức lại đi ngược với điều này. Do vậy, những nước quyết định theo đuổi các nguyên tắc này sẽ dẫn đầu trong cuộc chiến phản bác hệ tư tưởng cộng sản và chủ nghĩa độc tài. Trong bối cảnh phân cực địa chính trị khá rõ ràng, các nước nhỏ sẽ phải xác định rõ hệ tư tưởng mà quốc gia mình theo đuổi.
5. Sự đi xuống của ưu thế về kinh tế
Trong suốt một thời gian dài, dòng tư duy chủ đạo coi kinh tế là trên hết và các khía cạnh khác như chính trị, ngoại giao, an ninh tất yếu sẽ suôn sẻ khi kinh tế quốc gia thịnh vượng và được đặt trên các nền tảng hợp tác kinh tế song phương và đa phương. Tuy nhiên, quan niệm này có thể sẽ phải thay đổi trong năm 2023. Chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine cũng như những đòn trả đũa của Mỹ và phương Tây đã phơi bày sự thật rằng nhân tố kinh tế sẽ phục tùng nhân tố chính trị và an ninh. Trung Quốc sẽ lợi dụng các mối quan hệ kinh tế làm con tin và vũ khí trong trường hợp xảy ra xung đột với các nước khác.
Nhìn vào những xu hướng trên, có thể thấy dòng chảy quốc tế có thể dẫn đến những biến động khó lường về cục diện địa chính trị toàn cầu trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
Tin liên quan
GDP quý 1 tăng 5,66%
10:30 | 29/03/2024 Sự kiện - Vấn đề
"Lá bài kinh tế" của châu Âu
07:50 | 29/03/2024 Nhìn ra thế giới
Kinh tế TPHCM quý I/2024 tăng cao hơn so với dự báo
16:08 | 27/03/2024 Kinh tế
Ba Lan, Ukraine đạt “bước tiến” trong vấn đề nhập khẩu nông sản
07:57 | 29/03/2024 Nhìn ra thế giới
Kinh tế Mỹ tiếp tục khởi sắc nhờ chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ
07:57 | 29/03/2024 Nhìn ra thế giới
Bộ Tài chính Nhật Bản cam kết hành động quyết liệt nếu đồng Yen tiếp tục giảm
09:30 | 28/03/2024 Nhìn ra thế giới
Bầu cử Nghị viện châu Âu: EU kêu gọi các “đại gia” công nghệ chống tin giả
09:37 | 27/03/2024 Nhìn ra thế giới
Malaysia thu giữ 380kg ma túy trị giá hơn 65 tỷ đồng tại Sân bay Kuala Lumpur
09:36 | 27/03/2024 Hải quan thế giới
“Gót Achilles” của ông Joe Biden
08:13 | 27/03/2024 Nhìn ra thế giới
Nước Nga mạnh mẽ hơn sau thứ Sáu buồn
07:00 | 27/03/2024 Nhìn ra thế giới
Nga kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống chủ nghĩa khủng bố
08:04 | 26/03/2024 Nhìn ra thế giới
IMF đánh giá tích cực Trung Quốc chuyển đổi sang tăng trưởng chất lượng cao
08:00 | 25/03/2024 Nhìn ra thế giới
Nhân tố thúc đẩy giá cà phê áp sát mức kỷ lục
11:09 | 24/03/2024 Nhìn ra thế giới
Chính sách lãi suất âm có mang lại hiệu quả như mong muốn?
08:31 | 24/03/2024 Nhìn ra thế giới
Hoạt động kinh tế ở Eurozone dần ổn định nhờ sự phục hồi của lĩnh vực dịch vụ
10:33 | 22/03/2024 Nhìn ra thế giới
5 quốc gia châu Âu kêu gọi EU cấm nhập khẩu ngũ cốc của Nga và Belarus
10:27 | 22/03/2024 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Cảnh sát biển phối hợp bắt giữ đối tượng tàng trữ chất ma túy trái phép
Tạm giữ gần 8 tấn sợi polyester ngoại nhập, không chứng từ
Qua thanh tra bảo hiểm, phát hiện sai phạm liên quan đến giám sát đại lý
Giám sát chặt chẽ, cảnh báo kịp thời rủi ro với 14 ngân hàng quan trọng năm 2024
Honda Việt Nam: Tăng cường vai trò quản lý, giáo dục an toàn giao thông cho học sinh
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Đinh Ngọc Thắng
13:54 | 27/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam Dương Xuân Sinh
09:44 | 02/03/2024 Infographics
Infographics: Quá trình công tác của tân Phó Trưởng Ban Cải cách, hiện đại hóa hải quan Đặng Thanh Dũng
14:53 | 28/02/2024 Infographics
LONGFORM: Tập trung thực hiện thành công chuyển đổi số, tạo nền tảng hướng tới Hải quan thông minh
08:54 | 10/02/2024 Megastory/Longform
LONGFORM: Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Chính sách tài khoá, dấu ấn đặc biệt quan trọng thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế
08:50 | 10/02/2024 Tài chính