Bí thư áo lính

Bí thư Mê Văn Đạt (người thứ nhất bên trái) thăm hỏi người dân Đàm Thủy sau cơn lốc năm 2012

Còn ngọn thác hùng vĩ và đẹp như một bài thơ trước mắt chúng tôi đã định danh trong lòng đồng bào cả nước mỗi khi nhắc đến Cao Bằng. Cách chân thác Bản Giốc chừng 500m là Đồn Biên phòng Đàm Thủy nằm dựa lưng vào núi. Và dường như linh khí núi sông hội tụ cùng chí khí con người đã khiến cho lá cờ Tổ quốc luôn thắm đỏ giữa Đồn, bất chấp nắng gió vùng quan ải. Còn con người nơi đây cũng vì thế mà khoáng đạt, mạnh mẽ như loài cây sau sau lá đỏ mỗi dịp xuân về.

Mê Văn Đạt bảo, anh làm được nhiều việc cho dân, cho xã như vậy là bởi có biết bao người vun vén, chung vai gánh nặng cùng anh. Bên cạnh anh có Chủ tịch Mã Tự Lí trung thực, thẳng ngay; bên cạnh anh còn có đồng đội đang đóng quân nơi chân thác Bản Giốc, cùng anh chia sẻ ấm lạnh chốn biên thùy.

Từ Đồn Biên phòng Đàm Thủy, chúng tôi ghé thăm UBND xã Đàm Thủy cũng nằm dựa lưng vào núi, hướng nhìn ra khoảng xanh mướt mát rừng và dòng Quây Sơn hiền hòa đưa nước về xuôi. Không khí làm việc tại đây cũng yên bình như những trụ sở hành chính trên biên giới khác. Đón chúng tôi tại phòng làm việc của Chủ tịch xã là hai cán bộ, một già một trẻ. Nguyên Chủ tịch UBND xã Đàm Thủy Mã Tự Lí đã ngoài 60, có vẻ đẹp thuần hậu của một lão niên người Tày. Người còn lại kém ông 18 tuổi, song chức vụ đảm nhận lại không hề thấp. Anh là Mê Văn Đạt, Bí thư Đảng ủy xã. Chúng tôi cùng à lên, vậy ra đây chính là ông Bí thư mặc áo lính nổi tiếng cả nước của BĐBP Cao Bằng.

Điềm đạm, mực thước, Mê Văn Đạt kể cho chúng tôi nghe nguồn cơn đưa anh về với vùng đất này. Vốn là người lính Biên phòng, suốt một dải biên giới từ Bảo Lạc sang Hà Quảng khắp các đồn Sóc Hà, Ba Cô, Cốc Pàng... anh đều đã trải. Đã vậy, ở cương vị nào anh cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Năm 2007, Bộ chỉ huy BĐBP Cao Bằng quyết định điều động anh làm cán bộ tăng cường xã Đàm Thủy. Dẫu đã được cấp trên làm công tác tư tưởng, song Đạt vẫn còn vân vi nhiều lẽ. Lẽ gia đình xa xôi cách trở, lẽ nhiệm vụ quá mới mẻ, chưa biết bắt đầu từ đâu đã đành, lại còn lẽ băn khoăn chuyện sau này quay trở lại thế nào… Suy đi nghĩ lại, nghị lực của người lính đã quen gian khổ thúc đẩy anh mạnh dạn xốc tới. Thế là vừa chân ướt chân ráo về phòng Chính trị BĐBP tỉnh, Mê Văn Đạt lại lóc cóc ba lô, vượt 80km đường rải đá cấp phối đến nhận nhiệm vụ tại UBND xã Đàm Thủy.

Thử thách đặt lên vai người Bí thư mới hoàn toàn không nhẹ. Được sự ủng hộ của Chủ tịch Mã Tự Lí, Đạt dành thời gian xuống các xóm bản, trò chuyện với các cán bộ lão thành, tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của bà con. “Năng mưa thì giếng năng đầy, anh năng lui tới mẹ thầy năng thương “, câu ca dao của người Kinh được anh cán bộ Biên phòng dân tộc Tày áp dụng triệt để. Bên chén trà xanh thơm ngát hay bát rượu thóc thơm nồng, Mê Văn Đạt thủ thỉ chuyện trong nhà ngoài bản, chuyện dưới xã, trên huyện… Sóng ngắn, sóng dài gì Đạt cũng nói nhuần nhuyễn, cách nói chuyện lại cầu thị khiêm nhường. Người già nghe, biết tâm tư của Bí thư đều vì dân nên cũng ấm lòng, việc gì thấy phải đều khuyên con cháu thuận theo chủ trương, chính sách của chính quyền.

Dân vận khéo vốn là thương hiệu của lính Biên phòng, và việc bí thư Đạt được lòng dân cũng chưa phải chuyện gì ghê gớm. Nhưng Mê Văn Đạt “cán bộ vận” cũng rất hiệu quả. Ngày mới về Đàm Thủy, thấy phong cách làm việc, bố trí trụ sở còn nhiều bất cập, tính nhà binh nổi lên, anh đề xuất với ủy ban đưa ra các quy định về quản lý văn bản giấy tờ. Anh trực tiếp làm mẫu rồi tập huấn tại chỗ cho các cán bộ ban ngành về cách thức viết, lưu giữ văn bản trên vi tính, lại hướng dẫn cho anh em làm việc tại UBND xã từng thể thức văn bản và quy định rõ từng loại cụ thể, dù viết tay hay viết máy. Ai chưa thạo văn bản thì được hướng dẫn thêm, ai hoàn toàn chưa biết thì Bí thư làm mẫu hộ rồi bắt chép tay lại cho nhớ. Mọi việc cứ thế đi dần vào khuôn khổ. Từ đó, công văn giấy tờ các loại của xã được sắp xếp, phân loại, lưu trữ khoa học, dễ lấy dễ tìm.

Vượt qua gần 10km từ trụ sở ủy ban xã, Bí thư áo lính Mê Văn Đạt đưa chúng tôi đến thôn Lũng Phiắc. Anh bảo, nếu thác Bản Giốc là “bạc trắng” mang lại tiềm năng du lịch to lớn, là niềm tự hào của người dân Đàm Thủy thì dưới những lớp đá sỏi của dải đất biên cương này còn chứa một trữ lượng “vàng đen” đáng kể. Dẫu đặt dưới sự kiểm soát của Sở Công nghiệp (nay là Sở Công Thương) tỉnh Cao Bằng, song nhiều năm, địa danh Lũng Phiắc nổi tiếng bởi tình trạng khai thác quặng trái phép bán qua biên giới. Mải mê khai thác quặng, người dân bỏ bê lao động sản xuất, đất đai hoang hóa, đồi núi vùng biên bị cày sới, thanh niên nghiện ngập, trẻ con bỏ bê học hành... và tình hình an ninh chính trị khu vực biên giới trở nên phức tạp. Tỉnh ủy Cao Bằng đã phải ra chỉ thị về củng cố thôn Lũng Phiắc gồm 218 hộ = 1.080 nhân khẩu. Từ khi có sự vào cuộc của Công an tỉnh Cao Bằng, tỉnh hình được dẹp yên.

Khi tình hình đã tạm yên thì phải tính đến chiến lược lâu dài. Đảng ủy, UBND xã Đàm Thủy tập trung vào việc ổn định đời sống nhân dân, động viên bà con chú trọng sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Bí thư Mê Văn Đạt đã trực tiếp liên hệ với Công ty giống cây trồng của tỉnh để xin ứng giống lạc về địa phương trồng thử. Để dân hưởng ứng mô hình mới, lãnh đạo xã lại phải động viên cán bộ, đảng viên làm trước, nêu gương để bà con học tập. Người ta thấy Bí thư trẻ cùng Chủ tịch tóc muối tiêu cùng xuống ruộng với nông dân, hướng dẫn cách gieo trồng, chăm sóc lạc. Những tìm tòi, thử nghiệm đã cho kết quả tốt, vụ lạc đầu tiên đã bội thu, dân tin lời cán bộ hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai phổ biến các chính sách và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Những ngày ở Đàm Thủy, chúng tôi có dịp cùng Mê Văn Đạt đến thăm những lớp học bán trú dân nuôi. Mô hình này giờ đây không còn xa lạ trên địa bàn biên giới, song để có được ngày hôm nay, Mê Văn Đạt cùng Đảng ủy xã Đàm Thủy đã phải nỗ lực rất nhiều. Để việc học tập của các cháu trong xã được thuận lợi, nâng cao chất lượng, qua nhiều cuộc họp, bàn bạc, Thường vụ Đảng ủy đã quyết định tổ chức mô hình học bán trú, các gia đình không có tiền thì góp bằng củi, bằng gạo. Xã tổ chức khoan giếng cấp nước sạch phục vụ cho sinh hoạt của học sinh, động viên các cô giáo bám lớp, chăm lo học tập và sức khỏe của các em. Nhờ đó học sinh trong xã được các cô giáo kèm cặp ngoài giờ tốt hơn, kết quả học tập được nâng cao hơn, bên cạnh đó các bậc phụ huynh cũng yên tâm hơn, giảm được gánh nặng quản lý, chăm sóc con cái để tập trung vào việc phát triển kinh tế gia đình. Có lẽ từ những bài học đầu tiên trên lớp như hôm nay, các em rồi đây sẽ trở thành những công dân gương mẫu của vùng biên xa xôi này.

Diện mạo mới của Đàm Thủy hiện lên trước mắt chúng tôi đã hứa hẹn một tương lai tươi sáng của vùng đất bên sông này. Để cán bộ gần dân hơn, hiểu và nắm tâm tư nguyện vọng của dân hơn, dân có chuyện gì cũng hay nói với cán bộ hơn, thường vụ Đảng ủy xã chủ trương giao nhiệm vụ đến từng cán bộ - đảng viên, nâng cao trách nhiệm và chất lượng hoàn thành công việc, đề cao chế độ tự học tập của cán bộ và đề nghị tăng cường bám cơ sở nắm bắt tình hình. Người dân Đàm Thủy tự hào với cuộc “trường chinh” vượt khó của mình, từ một xã tỷ lệ hộ đói nghèo chiếm 20,47% , đến nay chỉ còn 8,04%. Đến nay, các chi bộ trực thuộc đạt trên 80% trong sạch vững mạnh hơn 90% đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ. Liên tục 6 năm liền Đảng bộ xã đạt trong sạch vững mạnh.

Gian khó đã lùi lại phía sau, phía trước là con đường cần xốc tới, Đạt vẫn cần mẫn bám bản, ngày ngày “ăn cơm tập thể, nằm giường cá nhân” trong căn phòng tuềnh toàng trong trụ sở ủy ban xã. Vợ anh vẫn bám trường tại huyện Bảo Lạc, còn hai đứa con anh cũng đang phấn đấu học hành, tìm con đường riêng cho mình.

Chia tay Đàm Thủy, chúng tôi vẫn luôn nhớ hình ảnh hai con người ấy đi bên nhau dưới ngọn thác đang tung bọt trắng xóa. Dòng Quây Sơn vẫn đang làm trọn thiên chức “biên giới thiên nhiên” giữa hai quốc gia, hai dân tộc, hối hả đổ một dải xanh ngời, xanh như màu quân hàm của những người lính đứng chân trên biên giới. Nước sông xanh như hi vọng, niềm tin của một người lính của dân, dẫu không phải lúc nào anh cũng mang trên mình màu quân phục đầy tự hào.