Bảo đảm nguồn lực tài chính hỗ trợ công cụ thu ngân sách

Cơ quan soạn thảo đề xuất nguồn lực bố trí từ NSNN để thực hiện các nội dung hiện đại hóa, gồm: hệ thống CNTT, chuyển đổi số, hóa đơn điện tử, cơ sở vật chất, trang thiết bị kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan, phân tích phân loại, các nhiệm vụ chuyên môn khác phục vụ công tác quản lý thuế.. Ảnh: ST

Chưa cụ thể nguồn lực chủ yếu chi cho công tác hiện đại hóa

Tại dự thảo 1 luật sửa 7 luật thuộc lĩnh vực tài chính, trong đó có luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính đã đề xuất giải pháp nhằm hiện đại hóa công tác quản lý thuế, đẩy mạnh triển khai chuyển đổi số, hóa đơn điện tử tạo động lực tăng trưởng kinh tế.

Theo đó, cơ quan soạn thảo đã sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 11 Luật Quản lý thuế về hiện đại hóa công tác quản lý thuế nhằm phục vụ tốt nhất cho việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế theo hướng: đẩy mạnh triển khai chuyển đổi số, xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh, quy định về hóa đơn điện tử, chứng từ điện tử, sử dụng cơ sở dữ liệu về hóa đơn điện tử, chứng từ điện tử để tổ chức các biện pháp quản lý việc thực hiện nghĩa vụ về thuế.

Theo Bộ Tài chính, tại khoản 1 Điều 11 Luật Quản lý thuế hiện hành có quy định “Căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Nhà nước bảo đảm các nguồn lực tài chính để thực hiện nội dung quy định tại khoản này”, nhưng chưa nêu cụ thể sử dụng nguồn lực nào chủ yếu chi cho công tác hiện đại hóa và cấp có thẩm quyền, và chưa có hướng dẫn để thực hiện trong từng thời kỳ. Do đó, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 11.

Theo Bộ Tài chính, việc quy định nội dung nguồn lực NSNN cho hiện đại hóa công tác quản lý thuế và cơ sở dữ liệu về hóa đơn điện tử, chứng từ điện tử nhằm thực hiện Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; các giải pháp trọng tâm tại Nghị quyết số 93/NQ-CP ngày 18/6/2024 của Chính phủ.

Trong đó, quyết liệt triển khai chuyển đổi số, quy định về hóa đơn điện tử, chứng từ điện tử, nhất là đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong thu, chi ngân sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN); bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời.

Bố trí không quá 0,5% dự toán thu NSNN để đầu tư, hiện đại hóa trang thiết bị

Những nội dung cần đầu tư cho công tác hiện đại hóa thu ngân sách bao gồm: đầu tư mới hệ thống CNTT (phần cứng, phần mềm) cho công tác quản lý thuế mới theo yêu cầu tái thiết quy trình nghiệp vụ; duy trì hệ thống CNTT, trang thiết bị hiện có (hàng năm cần bố trí bình quân 10-15% nguyên giá); hạ tầng truyền thông, internet; trang thiết bị chuyên dùng: máy soi container, hàng hóa, phân tích, phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu; ô tô, tàu thuyền, công cụ hỗ trợ phục vụ chống buôn lậu;...

Cùng với đó là khoản đầu tư cho các nghiệp vụ chuyên môn riêng gồm: chống buôn lậu, kiểm tra, kiểm soát, tình báo hải quan; huấn luyện và nuôi chó nghiệp vụ; quản lý rủi ro, tuân thủ; chi bồi thường thiệt hại cho tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật trong hoạt động nghiệp vụ; chi đảm bảo hoạt động của các trang thiết bị đặc thù...

Dẫn nội dung Nghị quyết số 1094/NQ-UBTVQH13 ngày 18/12/2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về cơ chế quản lý tài chính và biên chế đối với Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính cho biết, Điều 1 Nghị quyết quy định: phân bổ dự toán chi hàng năm của Tổng cục Hải quan theo mức ổn định là 2,1% và Tổng cục Thuế là 1,8% trên dự toán thu NSNN hàng năm do Quốc hội giao (không bao gồm: thu tại xã, thu xổ số kiến thiết, thu từ việc bán cổ phần vốn nhà nước tại DNNN, thu khác của ngân sách). Trong đó, tỷ lệ phân bổ cho chi đầu tư xây dựng tối thiểu 10%, mua sắm hiện đại hóa trang thiết bị tối thiểu 25%, chi thường xuyên tối đa 65%.

Theo tỷ lệ nêu trên thì mua sắm hiện đại hóa trang thiết bị đối với Tổng cục Hải quan tối thiểu là 0,525% (2,1% x 25%), đối với Tổng cục Thuế là 0,45% (1,8% x 25%). Tỷ lệ bình quân mua sắm hiện đại hóa trang thiết bị của cả Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan xấp xỉ 0,5% trên dự toán thu NSNN.

Do vậy, để cụ thể hóa nội dung “căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Nhà nước bảo đảm các nguồn lực tài chính để thực hiện nội dung quy định tại khoản 1 Điều 11 Luật Quản lý thuế”, tại dự thảo sửa đổi Luật Quản lý thuế, cơ quan soạn thảo đề xuất nguồn lực bố trí từ NSNN để thực hiện các nội dung hiện đại hóa, gồm: hệ thống CNTT, chuyển đổi số, hóa đơn điện tử, cơ sở vật chất, trang thiết bị kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan, phân tích phân loại, các nhiệm vụ chuyên môn khác phục vụ công tác quản lý thuế. Nguồn lực ngân sách bố trí không quá 0,5% trên dự toán thu NSNN được Quốc hội giao hàng năm. Chính phủ quy định chi tiết khoản này.

Việc bố trí dự toán hằng năm được lập theo đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước theo khả năng thực hiện và giải ngân hằng năm bảo đảm không đề nghị dự toán vượt quá mức đã quy định.