 |
| Tỷ trọng xuất khẩu 2 nhóm hàng chủ lực trong tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước năm 2019. Biểu đồ: T.Bình. |
2019: Cán mốc 50 tỷ USD
Năm 2019, Việt Nam lập kỷ lục kim ngạch xuất nhập khẩu hơn 517 tỷ USD, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 264 tỷ USD.
Đóng góp quan trọng vào thành tích trên là 2 nhóm hàng chủ lực trong lĩnh vực công nghiệp điện tử là điện thoại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện.
Năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng này tiếp tục duy trì 2 vị trí dẫn đầu. Dù tốc độ tăng trưởng có khác nhau, nhưng kết quả chung cuộc mà cả hai cùng đạt được đều là những con số kỷ lục từ trước đến nay.
Trước tiên liên quan đến điện thoại và linh kiện. Năm 2019, xuất khẩu mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện đạt mốc kỷ lục 51,38 tỷ USD, tăng 4,4% so với năm 2018. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử ngoại thương của nước ta có ngành hàng xuất khẩu đạt được con số ấn tượng này.
Xét về thị trường, xuất khẩu điện thoại và linh kiện sang Liên minh châu Âu- EU (28 nước) đạt 12,36 tỷ USD, dù giảm 7,1% nhưng vẫn là thị trường lớn nhất, chiếm 24% kim ngạch của nhóm hàng này trong năm ngoái.
Tiếp đến là thị trường Hoa Kỳ đạt trị giá 8,9 tỷ USD, tăng 64,3%; thị trường Trung Quốc đạt 8,29 tỷ USD, giảm 11,9%; thị trường Hàn Quốc đạt 5,15 tỷ USD, tăng 13,5 %...
Nhóm hàng lớn thứ hai là máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện với tổng kim ngạch đạt 35,93 tỷ USD, tăng 21,5% so với năm 2018.
Trong năm 2019, xuất khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện sang Trung Quốc đạt 9,56 tỷ USD, tăng 13,8% so với năm trước. Tiếp đến là Hoa Kỳ đạt 6,05 tỷ USD, tăng mạnh 110,9%; EU đạt 5,06 tỷ USD, giảm 8,7%; Hồng Kông đạt 3,03 tỷ USD, tăng 34,4%; Hàn Quốc đạt 2,88 tỷ USD, tương ứng tăng 14,7%...
Với tổng trị giá 87,31 tỷ USD, riêng 2 nhóm hàng này chiếm đến hơn 33% kim ngạch xuất khẩu cả nước trong năm 2019. Trong đó, điện thoại và linh kiện chiếm hơn 19,4%.
Đáng chú ý, chỉ xuất hiện trên dưới 10 năm trong “bản đồ” xuất nhập khẩu của Việt Nam nhưng 2 ngành hàng công nghệ ở trên đã nhanh chóng vượt qua nhiều lĩnh vực truyền thống như dệt may, giày dép, thủy sản… để vững vàng ở những vị trí xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với khoảng cách với những ngành hàng kế tiếp từ vài tỷ đến vài chục tỷ USD- một khoảng cách rất khó san lấp. Mặt khác, sự vượt trội của 2 nhóm hàng lớn cũng cho thấy ưu thế về giá trị gia tăng, năng suất lao động của lĩnh vực công nghệ cao. Bởi dù chưa có con số đầy đủ nhưng lao động trong các nhà máy sản xuất điện thoại; máy vi tính cũng chỉ dừng ở con số một vài trăm nghìn, trong khi các lĩnh vực khác lượng lao động có thể lên đến cả triệu, thậm chí vài triệu lao động như lĩnh vực dệt may.
Một điều nữa không thể phủ nhận là nhờ sự xuất hiện của các nhóm hàng điện tử đã giúp Việt Nam liên tiếp lập nhiều kỳ tích về xuất nhập khẩu.
2020: Khởi đầu chậm
Cập nhật mới nhất của Tổng cục Hải quan hết tháng 1/2020 cho thấy, điện thoại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tiếp tục là 2 nhóm hàng dẫn đầu cả nước về xuất khẩu với kim ngạch cùng đạt suýt soát 2,7 tỷ USD.
Tuy nhiên, trong khi điện thoại và linh kiện sụt giảm tới 18% thì nhóm hàng còn lại đạt tăng trưởng 8,2%. Tuy vậy, so với tốc độ tăng trưởng 2 con số của năm 2019 (21,5%), kết quả tăng trưởng của máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện trong tháng 1 vẫn thấp hơn nhiều.
Tuy nhiên, sự khởi đầu như trên không quá bất thường. Bởi thông lệ nhiều năm gần đây kim ngạch xuất khẩu nói chung, trong đó có 2 nhóm hàng chủ lực thường chậm trong tháng 1. Thực tế, thời điểm này thường có kỳ nghỉ tết Nguyên đán dài ngày ở Việt Nam và một số nước châu Á. Mặt khác, thời điểm đạt đỉnh về xuất khẩu thường trong những tháng cuối năm, nhất là thời điểm phục vụ mua sắp dịp Giáng sinh, tết Dương lịch ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Đơn cử như tháng 1/2019, nhóm hàng điện thoại và linh kiện cũng bị sụt giảm 16,4% so với cùng kỳ 2018, trong khi máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện cũng chỉ tăng trưởng 3,6%. Nhưng kết quả cả năm vẫn hết sức lạc quan như đề cập ở phần trên.
Do đó, mới qua tháng đầu của năm với dịp nghỉ tết Canh Tý dài ngày, lại trùng với thời điểm có dịch bệnh Covid-2019 nên kết quả trên chưa nói lên nhiều điều.
Dù vậy, với những hành động quyết liệt của Chính phủ và nỗ lực của doanh nghiệp, rất hy vọng vào sự khởi sắc trong những tháng tới của hoạt động xuất khẩu nói chung, nhất là những nhóm hàng có đóng góp lớn về kinh ngạch như điện thoại, máy vi tính để cả nước đạt được kỷ lục xuất khẩu 300 tỷ USD trong năm 2019 như mục tiêu phấn đấu mà Thủ tướng giao Bộ Công Thương và các bộ, ngành, địa phương.
Trao đổi thêm với phóng viên, Samsung Việt Nam- Tập đoàn với nhiều doanh nghiệp thành viên hoạt động trong ngành hàng điện tử và có đóng góp lớn nhất vào 2 lĩnh vực xuất khẩu chủ chốt nêu trên, thông tin: Năm 2019, xuất khẩu của Samsung tại Việt Nam đạt khoảng 59 tỷ USD và doanh nghiệp sẽ cố gắng để tăng thêm kim ngạch xuất khẩu trong năm 2020.
Samsung Việt Nam cũng chia sẻ, hiện nay doanh nghiệp sử dụng linh kiện điện tử từ nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc, nhưng chủ yếu vẫn từ Việt Nam và Hàn Quốc. Tuy nhiên, trước sự bùng phát của dịch Covid-2019 đang gây nên tình trạng chậm trễ cho quá trình thông quan tại cửa khẩu, do đó, Samsung sẽ sử dụng các phương án vận chuyển khác nhau bao gồm đường biển và đường hàng không để đảm bảo ổn định sản xuất.
Thái Bình
