 | Bầu cử Mỹ: Hơn 4 triệu cử tri Mỹ đã bỏ phiếu sớm |
| Bầu cử Mỹ bước vào giao đoạn mới khó đoán định |
| Bầu cử Mỹ ngày càng khó đoán, cách biệt ở 7 bang chiến địa đều nằm trong sai số |
 |
Khi thảm họa cháy rừng chưa từng có bùng phát khắp miền Tây nước Mỹ vào tháng trước, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên mạng xã hội đăng dòng trạng thái: “Việc bảo vệ hành tinh của chúng ta nằm trên lá phiếu. Hãy bỏ phiếu như thể cuộc sống của bạn phụ thuộc vào nó - bởi vì đúng là như vậy”. Đếm ngược đến ngày bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, chúng ta có thể tha thứ cho những lời hùng biện đầy màu sắc của Obama. Nhưng liệu cuộc đua vào Nhà Trắng có thực sự quan trọng đối với tương lai của hành tinh của chúng ta? Câu trả lời ngắn gọn là "có".
Không chỉ có chiếc ghế Tổng thống Mỹ đang lung lay, hợp tác toàn cầu về biến đổi khí hậu cũng đang bị đe dọa. Nếu ông Trump đắc cử nhiệm kỳ hai, Mỹ sẽ rút khỏi Hiệp định Paris chỉ vài ngày sau khi số phiếu được kiểm, một động thái có thể “xé nát” hoàn toàn thỏa thuận. Nếu Joe Biden tiếp quản Nhà Trắng, ông đã hứa không chỉ đưa Mỹ trở lại Hiệp định Paris mà còn kêu gọi các quốc gia trên toàn thế giới cam kết mạnh mẽ hơn nữa trong việc giảm lượng khí thải. Ông Biden hứa sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh các nền kinh tế lớn ở Washington trong vòng 100 ngày đầu tiên nhậm chức, để vạch ra một lộ trình chung về hành động vì khí hậu.
Năm tới, Vương quốc Anh (nền kinh tế lớn đầu tiên đưa ra luật về mục tiêu không phát thải ròng vào năm 2050) sẽ đăng cai tổ chức các cuộc đàm phán thường niên về khí hậu của Liên hợp quốc. Hội nghị thượng đỉnh này sẽ diễn ra vào thời điểm quan trọng, với tất cả các quốc gia được yêu cầu cam kết thực hiện các mục tiêu mạnh mẽ hơn của Hiệp định Paris. Theo dự kiến ban đầu là được tổ chức trong năm nay, COP26 đã bị hoãn đến năm 2021 do Covid-19, một sự chậm trễ có thể chứng tỏ một may mắn cho hành động khí hậu. Khi các nền kinh tế lớn lên kế hoạch phục hồi sau đại dịch, họ đang đầu tư vào năng lượng tái tạo và chính sách công nghiệp xanh. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng tuyên bố rằng Trung Quốc - nước phát thải lượng carbon lớn nhất thế giới cũng như tiêu thụ nhiệt điện - sẽ đạt đỉnh về lượng khí thải carbon vào năm 2030 và sẽ cố gắng đạt được mức độ trung tính carbon trước năm 2060. Cả Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc đã cam kết sẽ có NDC mới trước hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26.
Một nhiệm kỳ Tổng thống của ông Biden sẽ báo hiệu một sự thay đổi mang tính quyết định đối với quá trình khử cacbon toàn cầu. Nếu bước chân được vào Nhà Trắng, ông Biden cho biết Mỹ sẽ tham gia cùng EU và Trung Quốc và cập nhật các NDC theo Hiệp định Paris. Ông cũng hứa hẹn sẽ theo đuổi kế hoạch trị giá 2.000 tỷ USD nhằm chuyển nền kinh tế Mỹ sang năng lượng tái tạo và đặt mục tiêu đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ này. Mỹ, EU và Trung Quốc đại diện cho hơn một nửa nền kinh tế thế giới. Với những tín hiệu rõ ràng về việc khử cacbon từ các nhà hoạch định chính sách ở các quốc gia quyền lực nhất thế giới, thị trường tài chính sẽ theo sau. Chúng ta có thể kỳ vọng sẽ tiếp tục rút dần khỏi ngành nhiên liệu hóa thạch phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính nhiều nhất và đầu tư lớn vào lưới điện và cơ sở hạ tầng giao thông trong tương lai.
Nếu ông Trump tái đắc cử và chính thức rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris, các quốc gia khác vẫn sẽ tìm cách tăng cường hợp tác toàn cầu về biến đổi khí hậu và Australia nên tái khẳng định cam kết đối với cơ chế khí hậu. Tổng thư ký LHQ và Thủ tướng Anh Boris Johnson đã lên lịch tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào ngày 12/12 tới, để đánh dấu kỷ niệm 5 năm Hiệp định Paris. EU và Trung Quốc sẽ vẫn cam kết đạt được các mục tiêu của thỏa thuận Paris. Tuy nhiên, kịch bản nguy hiểm nhất sẽ là nếu các quốc gia chọn đi theo sự dẫn dắt của ông Trump và rời bỏ hợp tác toàn cầu về biến đổi khí hậu. Nếu điều đó xảy ra, hậu quả quá khủng khiếp, không thể lường trước. Ông Obama nói đúng, tương lai của hành tinh chúng ta thực sự đang đang bị đe dọa.
Vĩnh Hà
