Tranh cãi xung quanh việc Giám đốc FBI bị sa thải

Ông James Comey vừa bị Tổng thống Donald Trump cách chức Giám đốc FBI.

Chúng tôi cần phải tìm một lãnh đạo mới cho FBI đủ để khôi phục lòng tin, sự tín nhiệm của dư luận đối với các nhiệm vụ hành pháp của cơ quan này”. Tuy nhiên, trên thực tế, lý do cách chức ông Comey lại được ông Rod Rosenstein - một quan chức kỳ cựu ở Bộ Tư pháp với 26 năm kinh nghiệm, được các đồng nghiệp và nghị sĩ xem là khá khách quan, không bè phái, đưa ra. Và quyết định này, cùng thời điểm mà nó được đưa ra, đang khiến nhiều người tranh cãi.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Rod Rosenstein cũng mới chỉ nhậm chức được hai tuần. Tuy nhiên, ông đã đối mặt với một nhiệm vụ quan trọng: Viết lý do cách chức Giám đốc FBI James Comey. Ông Rosenstein viện dẫn một trong những lý do là phát biểu công khai gây tranh cãi của ông Comey về vụ điều tra mà FBI tiến hành đối với việc sử dụng hòm thư điện tử cá nhân của ứng cử viên tổng thống Hillary Clinton thuộc đảng Dân chủ khi bà còn giữ chức Ngoại trưởng Mỹ. Theo ông Rosenstein, hành động đó của ông Comey đã tiếm quyền của Bộ trưởng Tư pháp, người có thẩm quyền quyết định liệu có tiến hành khởi tố dựa trên kết luận điều tra của FBI hay không. Ông Comey cũng vi phạm thông lệ đã có từ lâu khi “vô cớ” tiết lộ các thông tin bất lời về bà Clinton (trước thềm cuộc bầu cử), cho dù ông này thừa nhận rằng các bằng chứng chống lại bà chưa đủ để tiếp tục điều tra. Thoạt nhìn, việc để cho một nhà hành pháp uy tín nêu lên đề xuất sa thải ông Comey là điều hết sức thuyết phục. Song không phải ai cũng đồng tình với điều này.

Việc sa thải ông Comey có thể coi là bằng chứng tiếp theo về sự hỗn loạn tại Washington. Ông Rosenstein đã khiến nhiều thành viên đảng Dân chủ tức giận chỉ trích quyết định sa thải người đứng đầu FBI có động cơ chính trị, và gay gắt lên án thời điểm họ đưa ra quyết định này. Lãnh đạo phe thiểu số đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer đặt câu hỏi: “Tại sao nó xảy ra vào lúc này? Chúng ta biết FBI đang điều tra xem liệu chiến dịch tranh cử của ông Trump có thông đồng với Nga hay không. Có phải với Tổng thống, các cuộc điều tra này đang tiến quá gần tới đích?” Trong khi đó, Thượng nghị sĩ bang Virginia của đảng Dân chủ Mark Warner, thành viên Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho rằng thời điểm cách chức ông Comey rất đáng ngờ bởi nó diễn ra rất lâu sau chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử và việc xử lý vụ việc bị cho là sai lầm của ông Comey.

Một số tờ báo, nhất là Politico, đã nhanh chóng bình luận về sự kiện gây chấn động này. Politico cho biết trong vài tuần trở lại đây, Tổng thống Trump đã cảm thấy rất tức giận trước các cuộc điều tra của FBI về cáo buộc liên quan đến mối liên hệ giữa ông với giới chức Nga và liên tục hỏi các phụ tá của mình rằng khi nào thì tiến trình này kết thúc. Tờ The Atlantic cũng đồng tình với nhận định này và thậm chí còn chạy dòng tít: “Nga là lý do chính khiến Trump sa thải James Comey?”, trong đó cho rằng lý do mà Nhà Trắng đưa ra về việc bãi nhiệm ông Comey vì những sai lầm liên quan tới bà Clinton là không thuyết phục.

Tờ Times đưa tin cho biết vài ngày trước khi bị sa thải, ông Comey đã đệ đơn yêu cầu “tăng ngân sách và nhân sự phục vụ quá trình điều tra vai trò của Nga trong cuộc bầu cử tổng thống”. Và lá đơn này được ông Comey gửi tới Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ Rod Rosenstein, cũng như tuyên bố trước các thành viên Quốc hội. Trong khi đó, CNN dẫn nguồn tin cho biết Roger Stone, một người bạn thân tín của ông Trump và hiện cũng đang là đối tượng bị FBI điều tra do liên quan tới cáo buộc này, đã hối thúc người đứng đầu Nhà Trắng sa thải ông Comey. Cáo buộc này đã bị ông Trump bác bỏ trên Twitter ngày 10/5.

Việc ông Trump quyết định sa thải ông Comey có đúng trong phạm vi quyền hạn của một tổng thống hay không là điều chưa cần bàn tới, song có một sự khác biệt lớn giữa việc có thể và nên làm. Nếu mục đích thực sự của ông Trump khi sa thải lãnh đạo FBI là cuộc điều tra liên quan tới Nga, thì thay vì dập tắt ngọn lửa hoài nghi, ông lại đang hướng thêm nhiều sự chú ý vào vấn đề nhạy cảm này.