Thu thuế thương mại điện tử: Nhìn từ những con số biết nói

Chúng ta thấy rằng phát triển của TMĐT ở Việt Nam rất nhanh đã đặt ra thách thức rất lớn đối với quản lý nói chung, trong đó có vấn đề liên quan đến quản lý thu thuế.

Đây không phải là thách thức với riêng Việt Nam mà với cả các nước phát triển. Người ta cũng thấy rằng việc quản lý thu thuế với hệ thống TMĐT hiện đang rất lúng túng, đặc biệt là vấn đề kinh doanh xuyên biên giới.

Tuy vậy, chúng ta nhìn thấy thành công của Việt Nam trong quản lý thuế trên TMĐT và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Có lẽ tiền đề đầu tiên cho thành công này, tôi cho rằng là do ngành Thuế đã tích cực chuyển đổi số.

Nhờ nền tảng chuyển đổi số trong quản lý thuế, khi những hoạt động giao dịch không còn là vật lý, cơ học bình thường nữa mà chuyển sang môi trường mạng thì công cụ quản lý thuế cũng kịp thay đổi để thích nghi. Tôi cho rằng quá trình này được ngành Thuế thực hiện khá nhanh. Và cũng chính nhờ đó, người ta đánh giá Việt Nam là một trong 4 nước đi đầu ở khu vực Đông Nam Á về việc quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng thông tin điện tử.

Tôi cho rằng, chúng ta khá tiên phong, nắm bắt được những công nghệ quản lý mới để chúng ta áp dụng vào trong bối cảnh cả thế giới đang làm. Ngay trong lĩnh vực quản lý trong nước, chúng ta thấy rằng, trước đây, có giai đoạn xuất hiện những sản phẩm dịch vụ mà chúng ta chưa biết nó là hàng hóa gì, ví dụ như kinh doanh dịch vụ thông qua nền tảng số như là Uber, Grab. Đây không phải là hàng hóa, không phải là kinh doanh thế nhưng đến nay chúng ta có được đầy đủ các công cụ pháp lý để chúng ta thực hiện thu thuế các hoạt động dịch vụ này.

Bên cạnh những việc đã triển khai về mặt kỹ thuật, công nghệ thì việc tạo lập khuôn khổ pháp lý cũng được chú trọng. Chúng ta cũng đã chủ động để hình thành nên yếu tố như sửa đổi Luật Quản lý thuế tích hợp ngay những nội dung về quản lý thuế đối với TMĐT, sau đó là quy định của pháp luật về thực thi của Chính phủ.

Quản lý thuế trong lĩnh vực TMĐT không phải chuyện riêng của ngành Tài chính mà còn là nhiệm vụ của các bộ, ngành liên quan. Như vậy, để có khuôn khổ pháp lý về quản lý thuế đối với TMĐT, chúng ta đã phối hợp hoạt động khá tốt trong bộ máy quản lý. Chính vì thế chúng ta đã đạt được những thành công đáng ghi nhận trong công tác quản lý thuế TMĐT.

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Trưởng phòng Thông tin điện tử, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông: Phải quản lý hoạt động của dòng tiền

Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Tài chính đã ký biên bản hợp tác phối hợp trao đổi thông tin phục vụ công tác quản lý nhà nước cũng như trao đổi dữ liệu giữa 2 Bộ, trong đó có hoạt động quản lý thuế.

Hiện nay, chúng tôi đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các quy định yêu cầu các nền tảng mạng xã hội trong nước và ngoài nước yêu cầu các tài khoản, các trang cộng đồng, các kênh cung cấp nội dung, thông tin liên hệ với Bộ Thông tin và Truyền thông hoặc qua các mạng xã hội trong nước để nắm bắt được các dữ liệu và nếu cần thiết sẽ trao đổi với các cơ quan có liên quan để nắm bắt được các hoạt động của các đối tượng có hoạt động doanh thu.

Quan trọng nhất, chúng tôi cho rằng phải quản lý hoạt động của dòng tiền bởi có những giao dịch có thể hàng trăm nghìn USD nhưng cũng có giao dịch số tiền hạn chế. Vấn đề là chúng ta làm sao quản lý được dòng tiền để đối soát các việc và khi các nền tảng xuyên biên giới hoặc các tổ chức cá nhân có hoạt động kinh doanh phát sinh doanh thu hoặc kinh doanh trên nền tảng xuyên biên giới thì chúng ta biết được họ kê khai thuế có đầy đủ như quy định hay không và nếu có trường hợp nào giống như trốn thuế thì các bộ ngành có liên quan cùng phối hợp để rà soát.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân, Tổng cục Thuế Đang nghiên cứu đề án quản lý thuế đối với thu thuế thông qua ủy nhiệm thu

Thời gian vừa qua, ngành thuế đã triển khai biện pháp thu thuế là ủy nhiệm thu. Theo đó, chúng tôi triển khai với một số khoản như ủy nhiệm thu thuế với hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, hay là ủy nhiệm thu đối với thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.

Chúng tôi đánh giá việc này đáp ứng mục tiêu về cải cách thủ tục hành chính và cũng là cách tạo thuận lợi cho người nộp thuế khi người nộp thuế không cần thiết phải tiếp xúc trực tiếp với cán bộ thuế. Bằng các ứng dụng công nghệ thông tin mà bên ủy nhiệm thu cung cấp thì người nộp thuế có thể tự nộp thuế vào ngân sách nhà nước, tự kê khai nộp.

Chúng tôi đang nghiên cứu đề án quản lý thuế đối với thu thuế thông qua ủy nhiệm thu. Với hiệu quả như trên, chúng tôi cũng sẽ có những nghiên cứu để cân nhắc, hỗ trợ cho các sàn trong việc kê khai nộp thuế thay cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, có thể có những phương thức hỗ trợ khác nhau.

Đây sẽ là biện pháp giúp giảm thiểu thủ tục hành chính cho người nộp thuế là hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Thay vì hàng trăm, hàng nghìn cá nhân kinh doanh hay mỗi người một đầu mối phải kê khai với cơ quan thuế thì các sàn giao dịch TMĐT chỉ cần một động tác thì có thể khai thay cho các cá nhân.

Theo quy định tại Thông tư 100/2021/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 40/2021/TT-BTC (hướng dẫn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh), người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho sàn giao dịch TMĐT để kê khai thay. Chúng tôi luôn đồng hành cùng với các sàn trong việc hướng dẫn người nộp thuế khai thay, hướng dẫn các sàn khai thay.

Chúng tôi kết nối cùng các sàn, mở cổng của cơ quan Thuế để các sàn kết nối thông tin, chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế bằng phương thức điện tử, hoặc khai thay, nộp thay cũng bằng phương thức điện tử. Đồng thời, cũng tiếp tục nghiên cứu những giải pháp thuận lợi hơn, có những trao đổi với các sàn để thực hiện thu thuế khai thay, nộp thay hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thông qua sàn.