Thiếu công bằng giữa trường công lập và ngoài công lập

Đa số phụ huynh muốn con mình vào học các trường công lập. (Ảnh: Đ.H)

Ngoài ra, trong nhiều năm qua, Nhà nước cũng quan tâm chú trọng đến việc đâu tư cơ sở vật chất cho những trường công lập hơn trường ngoài công lập. Điều này đang ngăn chặn sự phát triển của những trường ngoài công lập có chất lượng tốt.

Chưa công bằng

Điều dễ nhận thấy, khi thành lập một trường công lập Nhà nước sẽ bao cấp toàn bộ, từ địa điểm đến cơ sở vật chất… nên học phí thấp. Trong khi những trường ngoài công lập, nhà trường sẽ phải bỏ ra toàn bộ các chi phí cho việc thành lập một trường học nên học phí cao hơn trường công lập.

Ngoài ra, hiện có nhiều cơ quan Nhà nước không tuyển dụng cử nhân tốt nghiệp tại các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập, cho dù, chất lượng đào tạo của nhiều trường ngoài công lập cũng không thua kém gì so với những trường công lập. Do đó, ngay từ cấp học mầm non cho đến đại học, nhiều phụ huynh, học sinh, sinh viên luôn lựa chọn trường công lập để theo học. Đây cũng là những nguyên nhân khiến cho trường ngoài công lập chậm phát triển và ở thế yếu so với trường công lập.

PGS Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng quản trị trường Lương Thế Vinh (Hà Nội) nhận định: Hiện đang có sự không công bằng giữa trường công lập và ngoài công lập, thể hiện ở cơ chế tuyển sinh. Những trường ngoài công lập phải đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên nhưng không được tự chủ tuyển sinh, tất cả phải theo quy chế tuyển sinh chung của Bộ Giáo dục- Đào tạo.

PGS Cương giải thích: Tất cả các quy định của trường ngoài công lập đều giống với các trường công lập, chỉ khác học phí những trường ngoài công lập cao hơn. Do đó, hầu hết phụ huynh và học sinh chỉ chọn vào học những trường công lập vì học phí thấp.

"Các trường ngoài công lập cũng như một doanh nghiệp tư nhân, khi đáp ứng đầy đủ điều kiện mới được thành lập trường, do đó cần giao cho những trường này quyền tự chủ để tuyển sinh. Nếu các trường không tuyển sinh được do chất lượng đào tạo, sau một thời gian hoạt động sẽ phải tự giải thể", PGS Cương cho biết.

Theo PGS Cương, những quy định đối với trường ngoài công lập còn khắt khe hơn những trường công lập. Ví dụ như quy định sân chơi, sân thể dục thể thao, trường ngoài công lập không đáp ứng yêu cầu sẽ không được tuyển sinh, nhưng trường công lập không đáp ứng những yêu cầu này thì vẫn được tuyển sinh.

Xã hội hóa giáo dục còn thấp

Theo PGS Văn Như Cương, việc thiếu công bằng giữa các trường công lập và trường ngoài công lập đã ảnh hưởng đến việc kêu gọi xã hội hóa đầu tư cho giáo dục. “Hiện có tình trạng phụ huynh bỏ tiền cho con đi học nước ngoài, trong khi đó, những trường chất lượng cao trong nước vẫn còn hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu của phụ huynh. Nhưng nguồn đầu tư của xã hội để xây dựng những trường chất lượng vẫn còn rất ít”.

Trong những năm gần đây, Hà Nội phát triển nhanh các khu đô thị mới, tuy nhiên, trường học ở những khu vực này vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Ngân sách Nhà nước chi cho việc xây dựng trường học mới để đáp ứng yêu cầu vẫn còn hạn chế nhưng việc kêu gọi đầu tư cho giáo dục từ xã hội ở Hà Nội vẫn còn thấp so với yêu cầu.

Ông Phạm Văn Đại, Phó Giám đốc Sở Giáo dục- Đào tạo Hà Nội cũng yêu cầu các Phòng Giáo dục báo cáo tình hình phát triển dân số và nhu cầu xây dựng thêm trường học mới với các quận huyện để có kế hoạch báo cáo với thành phố nhằm xây dựng thêm trường học. Hàng năm, thành phố đều đầu tư kinh phí để xây dựng thêm trường học. Tuy nhiên, do mức độ di dân của thành phố quá cao, đặc biệt những quận Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hà Đông, Hoàng Mai nên mức độ đáp ứng của thành phố còn khó khăn. Vì vậy, thành phố cũng đang có chủ trương xã hội hóa để mở rộng thêm các trường để nhiều học sinh được đến trường học.

"Theo nghị quyết của Chính phủ, các trường mầm non trên toàn quốc, việc xã hội hóa phải đạt trên 80%. Tuy nhiên, tỉ lệ này ở Hà Nội còn rất thấp", ông Đại cho biết.