Tạo "không gian" cho doanh nghiệp đổi mới bắt kịp xu thế mới

Toàn cảnh “Diễn đàn phát triển kinh doanh: Tháo gỡ khó khăn, tạo không gian phát triển mới cho doanh nghiệp”.

Tìm "không gian" tăng trưởng mới

Khái quát về bức tranh kinh tế 6 tháng đầu năm 2023, tại “Diễn đàn Phát triển kinh doanh: Tháo gỡ khó khăn tạo không gian phát triển mới cho doanh nghiệp” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức dưới sự chỉ đạo của VCCI diễn ra vào ngày 19/7/2023, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI cho hay, nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, thị trường xuất khẩu suy giảm nên dự kiến tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian tới tiếp tục gặp nhiều khó khăn.

“Điều này đặt ra yêu cầu cho các doanh nghiệp Việt Nam cần phải đổi mới để bắt kịp xu thế mới, nếu không sẽ bị giảm sức cạnh tranh và bị mất cơ hội tiến sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu”, Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Trên thực tế, dù còn nhiều khó khăn nhưng không ít doanh nghiệp đã tìm được "không gian" tăng trưởng mới từ việc tận dụng lợi thế của các hiệp định thương mại tự do, sự phát triển nhanh của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và xu hướng tăng trưởng xanh đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu...

Do đó, ông Hoàng Quang Phòng cho hay, để tiếp tục tạo thuận lợi cho quá trình phục hồi và phát triển của doanh nghiệp những tháng cuối năm 2023 và những năm tiếp theo, VCCI đề xuất cần tập trung hoàn thiện khung khổ pháp lý về đầu tư kinh doanh. Cùng với đó, tiếp tục có các giải pháp giảm chi phí cho doanh nghiệp, tăng cường khả năng tiếp cận nguồn lực từ các gói hỗ trợ của nhà nước.

Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh cần xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp lý tạo thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của các mô hình kinh doanh dựa trên đổi mới, sáng tạo. Đặc biệt là đẩy mạnh chương trình cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Quang Phòng, chỉ có doanh nghiệp mới biết doanh nghiệp cần gì nhất. Nên chính cộng đồng doanh nghiệp cần xác định các thách thức, cơ hội, từ đó bàn các giải pháp giúp doanh nghiệp phát triển bền vững thành công.

Cũng tại diễn đàn, ông Nguyễn Hồng Long, Phó Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp cũng nêu, nhiều chính sách về tài khóa và tín dụng đã được ban hành nhằm tiếp tục đồng hành hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp. Cùng với đó, các cơ quan Chính phủ cũng đã coi việc tháo gỡ các rào cản khó khăn cho doanh nghiệp là nhiệm vụ chính trị hàng đầu.

Tuy nhiên, theo ông Long, để thực hiện được việc này phụ thuộc rất nhiều vào các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp. Trong quá trình vận hành cơ chế chính sách, bản thân các doanh nghiệp cũng cần có các kiến nghị trực tiếp về các vấn đề cần tháo gỡ trong thực tế.

Động lực từ cải cách thể chế

Nói về vấn đề cải cách thể chế và môi trường kinh doanh, ông Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội nêu, cải cách thể chế có ý nghĩa quan trọng, thậm chí quan trọng hơn cả chính sách tài khoá và tiền tệ trong ngắn hạn. Không chỉ đơn giản thủ tục hành chính mà việc cải cách còn phải hướng đến cắt giảm chi phí đầu tư phát sinh từ quy định pháp luật.

Vị này cũng cho biết, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Công điện 644 về việc chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm và nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Trong đó, có 3 điểm được nhấn mạnh: không chỉ cải cách thủ tục mà phải cắt giảm chi phí tuân thủ; rà soát, loại bỏ thủ tục hành chính là rào cản, cắt giảm 20% chi phí tuân thủ; xử lý dứt điểm các phản ánh của người dân và doanh nghiệp.

Để thực hiện hiệu quả Công điện 644 của Thủ tướng Chính phủ, cải cách thể chế hiệu quả và bền vững, ông Phan Đức Hiếu đề xuất cần tập trung kiểm soát quy định mới làm gia tăng chi phí. Nếu thực sự chưa cấp bách, đừng ban hành quy định mới. Nếu phải ban hành quy định thì cần có lộ trình áp dụng phù hợp quy định để doanh nghiệp có thời gian ổn định sức khoẻ và chuẩn bị phương án tuân thủ.

Ông Phan Đức Hiếu cho hay, trong khó khăn, doanh nghiệp tại một số ngành nghề, lĩnh vực như bất động sản, tài chính… có nhu cầu cơ cấu lại hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, quy định hiện hành đôi khi cản trở hoạt động đó. Do đó, cần thiết nghiên cứu xem xét cơ chế nới lỏng có thời hạn, có địa chỉ để giúp doanh nghiệp thực hiện tái cơ cấu, vượt qua khó khăn.

Đại diện cho các doanh nghiệp ngành gỗ, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cho hay, các doanh nghiệp xuất khẩu mong muốn nguồn vốn vay ngoại tệ có thể giảm xuống 3,8%/năm để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức, tăng tính cạnh tranh.

Nhưng bên cạnh sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý, các doanh nghiệp được khuyến nghị tái cơ cấu sản xuất, đổi mới mô hình kinh doanh theo hướng quản trị hiện đại, số hoá. Theo các chuyên gia, xu hướng xanh hoá cũng là cơ hội để doanh nghiệp tham gia, nắm bắt đầy đủ để tham gia vào thị trường châu Âu cũng như nhiều thị trường xuất khẩu tiềm năng khác.