Tạo đà cho kỷ nguyên công nghệ mới

Sophia – Công dân robot đầu tiên trên thế giới.

Đang diễn ra từ ngày 15-19/8 tại Bắc Kinh (Trung Quốc), Hội nghị Robot Thế giới là một trong những sự kiện lớn nhất của ngành công nghiệp robot. Đây là cơ hội giới thiệu những công nghệ hiện đại có khả năng thay đổi cuộc sống của nhân loại, đồng thời cũng là dịp để đánh giá những bước tiến mới nhất của xu thế tự động hóa cũng như cuộc cách mạng công nghiệp toàn cầu.

Tại những kỳ tổ chức trước, người yêu công nghệ đã được chứng kiến nhiều sáng tạo trong ngành robot toàn cầu, từ những ứng dụng đời thường như robot bán kem hay robot làm bạn với trẻ nhỏ cho tới những phát kiến mang tầm mở ra kỷ nguyên mới cho khoa học hiện đại như công nghệ điều khiển máy bay không người lái bằng suy nghĩ của con người hay “robot nữ thần” có ngoại hình giống hệt người thật và khả năng giao tiếp trôi chảy.

Với khẩu hiệu “Tạo đà trí tuệ cho một kỷ nguyên mới của cởi mở và lợi ích sẻ chia”, Hội nghị Robot Thế giới 2018 quy tụ 12.000 nhóm chuyên gia từ hơn 10 quốc gia và khu vực. Cách mạng công nghiệp 4.0 đã khiến những khái niệm xa vời của thế kỷ trước như robot hay trí tuệ nhân tạo (AI) trở nên gần gũi hơn bao giờ hết và trở thành động lực quan trọng của tiến trình tự động hóa và robot hóa, vốn từ lâu đã là một xu hướng nổi bật trong ngành sản xuất, giúp tăng năng suất và giảm chi phí. Điểm khác biệt quan trọng giữa Cách mạng công nghiệp 4.0 so với các cuộc cách mạng công nghiệp trước đó là thế hệ máy tự động mới có thể đảm nhận không chỉ các công việc lặp đi lặp lại hay thủ công và còn cả các công việc đòi hỏi khả năng nhận thức, nhờ vào sự ứng dụng AI để tương tác với môi trường xung quanh và tự học hỏi từ kinh nghiệm.

Ngày càng có nhiều minh chứng cho sự lan rộng của xu hướng robot hóa, tự động hóa. Theo Business Insider, 3 trong số 10 doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nhất toàn cầu đang và sẽ thay thế các nhân công của mình bằng robot. Cụ thể Foxconn, tập toàn gia công chính cho Apple, Google và Amazon đã thay 60.000 nhân công bằng robot. Tập đoàn bán lẻ Walmart, với 2,1 triệu nhân công, muốn thay thế những nhân viên kiểm hàng trong các kho bằng các máy bay không người lái. Một lãnh đạo cấp cao của McDonald’s (công ty với 1,9 triệu nhân công) đã từng nói rằng, nếu lương tối thiểu ở Mỹ tăng, chuỗi cửa hàng ăn nhanh này sẽ dùng robot vì đầu tư một cánh tay robot trị giá 35.000 USD rẻ hơn trả lương 15 USD/giờ cho một người đóng gói khoai tây chiên.

Cơn lốc robot hóa có thể phá vỡ thị trường lao động, khi robot với sự hỗ trợ của AI thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, không chỉ lao động chân tay mà cả những vị trí trong văn phòng. Nhiều chuyên gia đã vẽ ra viễn cảnh “tối tăm” khi hàng triệu lao động trên thế giới rơi vào cảnh thất nghiệp, từ đó kéo theo những bất ổn xã hội, nhất là đối với những quốc gia có hệ thống an sinh xã hội không vững chãi.

Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng các dự đoán về việc robot “cướp” công ăn việc làm của con người là phóng đại. Nhiều công việc cần đến sự pha trộn của nhiều kỹ năng, tính sáng tạo và linh hoạt sẽ không dễ dàng có đất cho tự động hóa khi đòi hỏi đến một kiểu chuyên môn không thể dễ dàng mã hóa.

Dù kịch bản của tương lai là thế nào, một thực tế không thể tranh cãi là làn sóng robot hóa và tự động hóa nói riêng cũng như Cách mạng công nghiệp 4.0 nói chung đã, đang và sẽ tiếp tục tiến đến như một xu thế không thể đảo ngược của thời đại. Báo cáo Đổi mới Toàn cầu 2018 của General Electric, một trong những công ty công nghệ sáng tạo nhất thế giới, thu thập ý kiến của hơn 4.000 nhà lãnh đạo và những người quan tâm ở 23 quốc gia cho thấy có 70% số người kỳ vọng vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, 85% tin rằng những đổi mới sẽ mang lại nhiều lợi ích, 64% sẵn sàng chấp nhận rủi ro để thực hiện đổi mới và chỉ 17% lo ngại về tác động tiêu cực đối với người lao động.