Tăng 1 đồng vốn đầu tư công sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư ngoài nhà nước
Ông phân tích rõ hơn về sự ảnh hưởng của việc giá nguyên vật liệu tăng liên tục trong thời gian qua sẽ ảnh hưởng như thế nào đến tiến độ thực hiện vốn đầu tư toàn xã hội?
Theo số liệu vừa được Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố, thời gian vừa qua, thị trường vật liệu xây dựng có biến động lớn, nhiều chủng loại vật tư, vật liệu xây dựng tăng đột biến. Chỉ số giá sản xuất nhóm sản phẩm sắt, thép tháng 5/2021 tăng 7,6% so với tháng trước, tăng 40,47% so với cùng kỳ năm trước; nhôm tăng khoảng 50-60%, vật tư điện nước gồm ống nhựa các loại, dây điện cũng tăng khoảng 15-25%... đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động xây dựng. Đáng chú ý, việc giá nguyên vật liệu tăng cũng làm tăng giá công trình. Điều này có nghĩa rằng giá công trình dự án đầu tư công cũng tăng.
Đối với chủ đầu tư nhà nước của dự án vừa phê duyệt thiết kế và tổng dự toán đang chuẩn bị đấu thầu, khi giá gói thầu tăng cao sẽ phải tạm dừng và xin chủ trương điều chỉnh, thực hiện lại quy trình phê duyệt làm cho tiến độ triển khai dự án kéo dài. Đối với dự án đã ký hợp đồng, khi giá các loại vật tư, vật liệu xây dựng tăng, Nhà nước phải xem xét lại khả năng vốn, điều chỉnh tổng mức đầu tư và báo cáo cơ quan có thẩm quyền, sau khi có ý kiến mới được quyết định có đầu tư tiếp hay không.
Với chủ đầu tư ngoài nhà nước phải đối mặt với nguy cơ nhà thầu đơn phương chấm dứt hợp đồng đối với dự án có “đơn giá cố định” hay “trọn gói”, hoặc chấp nhận chi phí đầu tư tăng, thanh toán thiệt hại cho nhà thầu nếu tạm dừng dự án.
Như vậy, khi giá các loại vật tư, vật liệu xây dựng tăng đột biến có tác động xấu tới cả chủ đầu tư và nhà thầu, dẫn tới chậm tiến độ thực hiện, gây thiệt hại và giảm hiệu quả đầu tư của các dự án. Điều này cũng ảnh hưởng đến kế hoạch thực hiện vốn đầu tư công cũng như vốn đầu tư ngoài nhà nước và vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong năm 2021 và những năm tiếp theo vì nhiều dự án có thời gian thi công kéo dài trong vài năm.
Dự kiến tổng vốn ngân sách nhà nước đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 2,75 triệu tỷ đồng, tăng gần gấp rưỡi so với giai đoạn trước, vậy nguồn vốn này sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn tới như thế nào?
Bên cạnh các động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như cải cách thể chế, tái cơ cấu nền kinh tế; nâng cao năng suất lao động... thì đầu tư công là động lực rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay.
Mặc dù chất lượng tăng trưởng kinh tế trong thập kỷ vừa qua có chuyển biến tích cực nhưng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của yếu tố vốn vẫn chiếm tỷ trọng lớn so với yếu tố lao động và các nhân tố tổng hợp khác. Giai đoạn 2016-2020, yếu tố vốn đóng góp đến 53,3%.
Vì vậy việc tăng vốn đầu tư công có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt cho tăng trưởng kinh tế nước ta giai đoạn 2021-2025.
Tầm quan trọng đặc biệt của vốn đầu tư công trong dẫn dắt tăng trưởng kinh tế năm 2021 ở chỗ cứ tăng 1 đồng vốn đầu tư công sẽ kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư ngoài nhà nước. Điều này còn phản ánh tính lan toả của thực hiện đầu tư công tới đầu tư ngoài nhà nước và đầu tư trực tiếp nước ngoài năm 2021 mạnh hơn năm 2019 vì khi đó giải ngân 1 đồng vốn đầu tư công kéo theo 1,42 đồng vốn đầu tư ngoài nhà nước, thấp hơn 0,19 đồng so với năm 2021.
Bên cạnh tính dẫn dắt và tính lan toả của vốn đầu tư công đối với nền kinh tế, bản thân đầu tư công đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng kinh tế. Theo số liệu tính toán, dự báo giai đoạn 2021-2025 nếu giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1% so với năm trước thì GDP tăng thêm 0,058%.
Với tầm quan trọng của đầu tư công đối với tăng trưởng kinh tế như đã phân tích ở trên, nếu giá thép và giá các loại vật tư, vật liệu xây dựng khác tăng cao, có loại tăng đột biến, đồng thời dịch Covid-19 diễn biến phức tạp sẽ gây ngừng trệ sản xuất và thực hiện giải ngân vốn đầu tư công. Nếu Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương không có chính sách và giải pháp kịp thời, phù hợp thì khó thực hiện được mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã được Quốc hội đặt ra.
Nâng cao chất lượng đầu tư công, để hàng triệu tỷ đồng vốn đầu tư công phát huy tối đa hiệu quả, theo ông, chúng ta cần triển khai những biện pháp nào?
Dự kiến vốn đầu tư công tăng gấp rưỡi trong 5 năm tới sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Đặc biệt trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; đại dịch Covid-19 đang bùng phát, diễn biến phức tạp, dự báo còn kéo dài, ảnh hưởng sâu sắc và toàn diện đến hoạt động kinh tế xã hội của đất nước. Các khu vực kinh tế đều gặp khó khăn trong sản xuất và lưu thông hàng hoá, nhiều loại hình dịch vụ bị ngưng trệ và giảm sút thì vai trò dẫn dắt tăng trưởng của đầu tư công rất quan trọng.
Đất nước ta trải dài 1.650km theo hướng Bắc Nam với địa hình đa dạng đồi núi, đồng bằng, bờ biển nên trong 10 năm tới đầu tư cho phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt là các dự án cao tốc kết nối vùng như: các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam; đường ven biển kết nối nhiều tỉnh, thành phố; cao tốc TPHCM - Mộc Bài, Trung Lương - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận - Cần Thơ; hệ thống đường vành đai của Hà Nội, TPHCM... có ý nghĩa rất lớn. Đây là những tuyến huyết mạch để lưu chuyển hàng hóa, nếu được đầu tư hiện đại sẽ giảm đáng kể chi phí, thời gian vận chuyển và đi lại.
Để hàng triệu tỷ đồng vốn đầu tư công phát huy tối đa hiệu quả các bộ, ngành, địa phương cần kiên quyết loại bỏ tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí; xoá bỏ cơ chế chạy dự án. Cùng với đó, từng bộ, ngành, địa phương tập trung rà soát kỹ, giảm mạnh số dự án chưa thực sự cấp bách, cần thiết; đồng thời, tập trung vốn đầu tư, làm dự án nào dứt điểm dự án đó, sớm đưa dự án vào sử dụng. Tránh tình trạng đầu tư cùng lúc rất nhiều dự án nhưng dự án nào cũng dở dang, làm phân tán nguồn lực, không phát huy được hiệu quả của vốn đầu tư.
Bên cạnh đó, Chính phủ cần thực hiện phân cấp hợp lý, có cơ chế kiểm soát chặt chẽ sự cần thiết và quy mô đầu tư của từng dự án. Thủ tướng Chính phủ giao và gắn trách nhiệm của các Bộ trưởng, Bí thư và Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, rà soát từng dự án cả trong khâu xây dựng, đề xuất và triển khai thực hiện cho đến khi dự án hoàn thành, bàn giao, đưa vào sử dụng.
Để dự án sớm đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả vốn đầu tư, các bộ, ngành, địa phương cần đặc biệt lưu ý tới năng lực thi công và khả năng tài chính của các nhà thầu thực hiện dự án đầu tư công. Nhà thầu phải chứng minh được năng lực kỹ thuật, có kỹ năng và kinh nghiệm trong lĩnh vực dự án được giao thi công, có uy tín và nghiêm túc trong thực hiện dự án để không xảy ra trường hợp như: dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông, đầu tư cả chục nghìn tỷ đồng nhưng đến nay, sau nhiều năm vẫn chưa thể đưa vào khai thác.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan
Nhiều nền tảng và động lực cho kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ
14:19 | 01/11/2024 Kinh tế
Giải ngân vốn đầu tư công tại TP Hồ Chí Minh mới đạt gần 22%
20:43 | 31/10/2024 Sự kiện - Vấn đề
Phát triển khu thương mại tự do: 'Cú hích' để Đà Nẵng phát triển
16:18 | 31/10/2024 Kinh tế
Chính sách về thuỷ sản chưa sát thực tế, lo doanh nghiệp xuất khẩu bế tắc
20:15 | 04/11/2024 Kinh tế
Đại biểu Quốc hội đề nghị gỡ khó cho điều nhập khẩu, cải thiện hạ tầng cho xuất khẩu
16:23 | 04/11/2024 Kinh tế
Giá căn hộ chung tại Hà Nội tiếp tục tăng ở cả dự án mới và cũ
15:30 | 04/11/2024 Kinh tế
Xuất nhập khẩu 10 tháng đạt gần 650 tỷ USD
15:29 | 04/11/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất khẩu nông sản đòi hỏi sự linh hoạt của doanh nghiệp
08:43 | 04/11/2024 Kinh tế
The Trinity Forum 2024: Cơ hội cho ngành hàng không và thương mại bán lẻ Việt Nam
20:43 | 03/11/2024 Kinh tế
Hoa Kỳ khởi xướng điều tra kép với sản phẩm đúc bằng sợi nhập khẩu từ Việt Nam
15:28 | 03/11/2024 Kinh tế
Lạng Sơn đẩy mạnh triển khai các dự án trọng điểm phát triển kinh tế cửa khẩu
10:26 | 03/11/2024 Kinh tế
Sản phẩm làng nghề chinh phục thế giới
07:33 | 03/11/2024 Kinh tế
Doanh nghiệp cần gì cho công cuộc chuyển đổi số?
19:31 | 02/11/2024 Kinh tế
Mỗi ngày dệt may xuất khẩu mang về hơn 100 triệu USD
12:40 | 02/11/2024 Xuất nhập khẩu
Tối ưu hóa chuỗi cung ứng, thúc đẩy giao thương Việt Nam - Trung Quốc
12:39 | 02/11/2024 Kinh tế
Cơ hội bứt tốc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc
08:35 | 02/11/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Kiến nghị “cởi trói” thủ tục cho các “anh cả đỏ” về tăng vốn
FTSE Rusell và Morgan Stanley làm việc với Uỷ ban Chứng khoán về nâng hạng thị trường
Những thông tin hấp dẫn trên Tạp chí Hải quan số 89 phát hành ngày 5/11/2024
Chính sách về thuỷ sản chưa sát thực tế, lo doanh nghiệp xuất khẩu bế tắc
Cuộc đua sít sao chưa từng có
Tuyên bố chung giữa Việt Nam và UAE về nâng cấp quan hệ lên Đối tác Toàn diện
08:35 | 29/10/2024 Sự kiện - Vấn đề
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics
Phiên họp Ủy ban Kỹ thuật thường trực WCO tại Bỉ: Dấu ấn điều hành của đại diện Hải quan Việt Nam
09:25 | 29/10/2024 Hải quan
Hành vi buôn lậu “khí cười” tại Công ty Hoa Việt diễn ra thế nào?
10:18 | 29/10/2024 An ninh XNK