Nhiều rủi ro khi một doanh nghiệp lại có hai hệ thống sổ sách kế toán
![]() |
Toàn cảnh hội thảo Ảnh: Nga Phạm. |
Cơ quan thuế nắm bắt hoạt động kinh doanh theo thời gian thực.
Tại Hội thảo ông Nguyễn Văn Phụng, chuyên gia cao cấp về thuế cho biết, thời gian qua, ngành Thuế đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các khâu quản lý, từ khai báo, nộp thuế đến hoàn thuế, kiểm tra – giám sát giao dịch.
Theo đó, hệ thống thuế điện tử, hóa đơn điện tử, nộp thuế qua ngân hàng, kết nối với cổng dịch vụ công quốc gia, tích hợp dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI)… đang giúp cơ quan thuế nắm bắt hoạt động kinh doanh gần như theo thời gian thực. Việc số hóa công tác quản lý… giúp cơ quan thuế nắm bắt được các hoạt động đang diễn ra theo thời gian thực của doanh nghiệp.
Đối với doanh nghiệp, điều này không chỉ tạo thuận lợi trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, việc kết nối với hệ thông của cơ quan thuế giúp doanh nghiệp sớm nhận được các cảnh báo, được cơ quan thuế giám sát nhanh hơn, các sai sót sớm được phát hiện… Song cũng đặt ra nhiều thách thức như phải bảo đảm kết nối với hệ thống của cơ quan thuế, nguồn nhân lực, tính minh bạch…
Theo bà Lê Thị Yến – CEO Công ty TNHH Tư vấn Thuế Hà Nội – hiện vẫn có đến 90% doanh nghiệp duy trì hai hệ thống sổ kế toán, một phục vụ quản lý nội bộ, một để kê khai với cơ quan thuế. Đây là thói quen hình thành từ thời kỳ ngành Thuế còn quản lý thủ công, hóa đơn giấy và quy trình thiếu đồng bộ.
Tuy nhiên, trong bối cảnh quản lý hiện đại và kết nối dữ liệu toàn diện, việc này gây ra nhiều hệ lụy liên quan đến chênh lệch doanh thu, tồn kho ảo, tiền mặt âm/dư thừa, công nợ sai lệch… Nguy hiểm hơn, việc tồn tại hai sổ dẫn đến nguy cơ bị xử phạt, truy thu thuế, thậm chí xử lý hình sự.
Cụ thể, Luật Kế toán 2015 (Điều 13, khoản 10) nghiêm cấm hành vi lập hai hệ thống sổ kế toán nếu số liệu không đồng nhất. Bộ luật Hình sự (Điều 221) quy định mức xử phạt nghiêm khắc nếu hành vi này gây thiệt hại từ 1 tỷ đồng tiền thuế trở lên – mức phạt có thể lên tới 10-20 năm tù, nặng hơn cả tội trốn thuế.
Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực nhà hàng, du lịch, xây dựng – nơi thường xuyên giao dịch tiền mặt hoặc bán hàng cho cá nhân – nếu sử dụng tài khoản cá nhân cho hoạt động kinh doanh sẽ đối mặt với rủi ro pháp lý rất lớn.
Xóa bỏ thuế khoán – thúc đẩy minh bạch và công bằng
Một trong những thay đổi quan trọng trong chính sách thuế 2025 là việc Chính phủ khẳng định sẽ xóa bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán chậm nhất vào năm 2026, thay thế bằng mô hình kê khai – nộp thuế dựa trên dữ liệu thực tế và hóa đơn điện tử.
![]() |
Thông tin về các quy định mới trong lĩnh vực thuế thu hút sự quan tâm của cộng đồng kế toán. Ảnh: Nga Phạm. |
Bên cạnh đó, Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu từ 1/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã cơ quan thuế và máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế theo thời gian thực. “Đây là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng – minh bạch, tránh thất thu thuế", bà Yến khẳng định.
Theo bà Yến, với các quy định này có nghĩa mọi hoạt động kinh doanh đều được số hóa và giám sát chặt chẽ. Cơ quan thuế sẽ không còn căn cứ vào ước tính, khoán doanh thu tiền thuế cố định như trước, mà dựa trên giao dịch thực tế được ghi nhận qua hóa đơn điện tử. Đây là cơ hội để xây dựng một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh, nhưng cũng là áp lực đối với những doanh nghiệp, hộ kinh doanh còn tư duy cũ kỹ.
Do đó, việc quản lý thuế giờ đây không chỉ là trách nhiệm của cơ quan thuế, mà còn là phần việc của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không kiểm soát tốt dữ liệu, kế toán sai lệch, hoặc sử dụng hệ thống hai sổ, họ sẽ dễ dàng bị phát hiện thông qua các hệ thống phân tích dữ liệu, đối chiếu giao dịch, kiểm soát dòng tiền của ngành thuế.
Bà Yến cũng cho rằng, kế toán ngày nay không còn là “người nhập liệu” đơn thuần, mà phải có năng lực sử dụng công nghệ, xử lý dữ liệu lớn, phân tích và đánh giá tình hình tài chính dưới góc độ quản trị và thuế. Qua đó hỗ trợ lãnh đạo đưa ra quyết định đúng đắn, kịp thời và giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh.
Trong khi đó, theo ông Lê Văn Khương, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa, Kinh tế tập thể khu vực phía Bắc, các quy định pháp luật mới như Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Luật Thuế GTGT sửa đổi yêu cầu doanh nghiệp thay đổi hệ thống kế toán, đảm bảo minh bạch, tuân thủ, kết nối và tương thích với hệ thống quản lý thuế của Nhà nước.
Điều này tạo áp lực lớn cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng đồng thời cũng là cơ hội để các doanh nghiệp chuyển mình theo hướng chuyên nghiệp hóa. Các doanh nghiệp nếu quản trị tốt, có sổ sách rõ ràng, minh bạch sẽ dễ dàng tiếp cận vốn vay, nâng cao giá trị doanh nghiệp và tạo niềm tin với đối tác.
Tin liên quan

"Điểm danh" nhiều doanh nghiệp nợ thuế lớn tại Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh
16:28 | 06/06/2025 Thuế

Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thanh toán không minh bạch nhằm trốn thuế
11:29 | 06/06/2025 Thuế

HTCAA phối hợp với cơ quan thuế hỗ trợ hộ kinh doanh triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP
13:05 | 06/06/2025 Doanh nghiệp - Thương hiệu

Hộ kinh doanh “chạy nước rút” trước thời điểm Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực
15:59 | 28/05/2025 Diễn đàn

Hộ kinh doanh dễ dàng áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền
07:50 | 27/05/2025 Diễn đàn

Gặp khó trong giám sát, truy xuất các giao dịch trực tuyến, nguồn gốc hàng hoá
10:51 | 20/05/2025 Diễn đàn

Mở rộng đối tượng được giảm thuế giúp nền kinh tế sớm phục hồi, tăng trưởng
14:22 | 28/03/2025 Diễn đàn

Hiệu quả triển khai các ứng dụng quản lý hóa đơn điện tử
15:26 | 19/12/2024 Diễn đàn

Quản lý thuế thương mại điện tử tại Việt Nam: đánh giá chính sách và kiến nghị
11:06 | 02/12/2024 Diễn đàn

Quản lý thuế hoạt động thương mại điện tử: hạn chế pháp lý và đề xuất hoàn thiện
09:57 | 25/11/2024 Diễn đàn

Giải pháp nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế
09:09 | 18/11/2024 Diễn đàn

Bài 2: Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế hộ kinh doanh ở Việt Nam
09:07 | 18/11/2024 Diễn đàn

Thuế với biến đổi khí hậu: kinh nghiệm tại một số nước G7 và khuyến nghị cho Việt Nam
09:01 | 11/11/2024 Diễn đàn

Quản lý thuế hộ kinh doanh: kinh nghiệm quốc tế và một số giải pháp cho Việt Nam
08:57 | 11/11/2024 Diễn đàn

Bài 3: Sửa đổi quy định về biện pháp cưỡng chế để đảm bảo thu kịp thời tiền nợ thuế vào NSNN
08:49 | 04/11/2024 Diễn đàn

Đề xuất 3 phương án xác định ngưỡng chịu thuế GTGT đối với hộ và cá nhân kinh doanh
08:48 | 04/11/2024 Diễn đàn
Tin mới

Lợi thế mới trên đường xuất khẩu: Không chỉ là chất lượng, mà còn là cách sản xuất

Những hình ảnh cất giấu lô thuốc lá lậu với thủ đoạn mới tinh vi

Quảng Trị: Làm chủ thương mại điện tử bằng trí tuệ nhân tạo

5 tháng đầu năm: Gỗ Việt khởi sắc trở lại

Bình Định số hoá 100% hộ kinh doanh, SME trước năm 2030

(INFOGRAPHICS): 5 tiêu chí xác định người nộp thuế “rủi ro cao” trong đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
17:01 | 06/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân
09:43 | 05/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
11:01 | 03/06/2025 Infographics

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế
14:02 | 26/05/2025 Megastory/Longform

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15
16:15 | 20/05/2025 Infographics