Bài 3: Thuế điện tử - “đường cao tốc” cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ

Theo hướng này, cơ quan thuế tiếp tục nâng cao chất lượng quy trình đăng ký, kê khai, nộp thuế theo hướng chuyển đổi số, tự động hóa giúp người nộp thuế tiết kiệm chi phí, thời gian trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Theo đó, đến nay trên toàn quốc đã có 99,4% DN tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử với hơn 9,7 triệu hồ sơ khai thuế điện tử đã tiếp nhận trong những tháng đầu năm 2025.

Cán bộ thuế hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ thuế điện tử.

Ngoài ra, 99,2% DN đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử với cơ quan thuế, 98,7% DN hoàn thành đăng ký dịch vụ nộp thuế điện tử với ngân hàng với số tiền thuế ước nộp là trên 591,8 nghìn tỷ đồng. Các DN đã nộp tiền thuế thông qua 2.883.625 giao dịch nộp thuế điện tử với số tiền là trên 591.745 tỷ đồng.

Cơ quan thuế cũng đã tiếp nhận hơn 141,7 nghìn tờ khai điện tử của cá nhân đối với hoạt động cho thuê tài sản, gần 1,2 triệu tờ khai lệ phí trước bạ điện tử đối với ô tô, xe máy (đạt 56,1% tổng số tờ khai lệ phí trước bạ). Trên cơ sở này, trong những tháng đầu năm đã có hơn 1,6 triệu giao dịch nộp lệ phí trước bạ ô tô, xe máy qua hình thức ibanking, mobile banking (đạt tỷ lệ 51,3% tổng số giao dịch lệ phí trước bạ cả nước).

Mở rộng triển khai HĐĐT, HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, HĐĐT đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu cũng là một trong những phương thức góp phần chuyển đổi cách thức phục vụ người dân, tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng giữa các tổ chức, cá nhân nộp thuế, từ đó giúp cho hoạt động sản xuất kinh doanh của DN được thuận lợi.

Theo đó, tính từ thời điểm triển khai (ngày 1/7/2022), đến nay hệ thống HĐĐT của cơ quan thuế đã ghi nhận số lượng tổng cộng HĐĐT đã phát hành là trên 14,6 tỷ HĐĐT, trong đó có 3,29 tỷ hóa đơn có mã, 8,96 tỷ hóa đơn không mã, còn lại là HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền và hóa đơn theo từng lần phát sinh.

Việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là một bước tiến quan trọng trong lộ trình số hóa công tác quản lý thuế, đặc biệt đối với các hộ cá nhân kinh doanh trong bối cảnh hiện nay, khi Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP sửa đổi quy định tại Nghị định số 123/2020/NĐ-CP về quản lý HĐĐT.

Theo đó, kể từ ngày 1/6/2025, các DN, hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai và các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương thức khoán có mức doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có chuyển dữ liệu điện tử đến cơ quan thuế.

Cùng với đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Cục Thuế đã khẩn trương chỉ đạo các thuế tỉnh, thành phố rà soát, xây dựng kế hoạch triển khai đối với các cơ sở kinh doanh thuộc diện triển khai.

Cơ quan thuế thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ người nộp thuế.

Để hỗ trợ các hộ kinh doanh về chi phí sử dụng giải pháp HĐĐT, lưu trữ dữ liệu, Cục Thuế đã tổ chức các buổi làm việc với các nhà cung cấp giải pháp HĐĐT; phân công công chức quản lý trực tiếp phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp để phân loại các hộ kinh doanh theo quy mô, ngành nghề kinh doanh, các điều kiện công nghệ thông tin sẵn có để tư vấn người nộp thuế lựa chọn mô hình để triển khai giải pháp HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền phù hợp với điều kiện tài chính của người nộp thuế.

Chị Nguyễn Thị Vân, chủ tiệm tạp hóa (Ngõ 41 Phố Vọng, Hà Nội) cho biết, phần mềm tôi vừa được giới thiệu sử dụng dễ dàng, sau một vài lần là quen bởi các bước đơn giản. Phần mềm còn có thể tích hợp nhiều tiện ích khác như quản lý bán hàng, lập hồ sơ khai thuế, đều sử dụng trên điện thoại di động, khá thuận tiện.

Theo Cục Thuế, có nhiều phần mềm tích hợp đầy đủ các chức năng từ bán hàng, kế toán, lập tờ khai thuế đến sản xuất hóa đơn, trên cả trình duyệt web, thiết bị di động, máy POS để các hộ kinh doanh lựa chọn.

Các doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh có thể lựa chọn mô hình giải pháp HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền phù hợp với quy mô, được cung cấp rộng rãi trên thị trường. Các đơn vị như MISA, Kiot Viet, Sapo, Softdream… đã cung cấp phần mềm cho các hộ, cá nhân kinh doanh dùng thử miễn phí 6 tháng, tặng gói HĐĐT tăng đến 5.000 hóa đơn, miễn phí tư vấn, hướng dẫn kê khai và sử dụng phần mềm. Các sản phẩm phần mềm đồng thời được tích hợp trên nền tảng di động, máy tính bảng, máy POS…, thuận tiện cho mọi loại hình kinh doanh.

Với việc quyết liệt triển khai này, đến nay đã có 238.942 cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó tính đến tháng 7/2025 có 145.929 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, bao gồm 45.247 hộ kinh doanh theo phương pháp khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên đã áp dụng, cơ bản hoàn thành theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP.

Có thể thấy, chuyển đổi số đang dần trở thành nhịp sống mới của nền kinh tế. Việc ngành Thuế không ngừng thay đổi, số hóa toàn bộ quy trình đã giúp thúc đẩy hiệu quả việc chấp hành pháp luật thuế của các DN, hộ kinh doanh và thuế điện tử được coi là "đường cao tốc” mang lại lợi ích thiết thực không chỉ cho người nộp thuế mà góp phần tiến tới một nền kinh tế minh bạch, hiện đại.