Nhiều khó khăn trong bước đầu triển khai Luật Quy hoạch

	Triển khai Luật Quy hoạch: Đã bãi bỏ 296 quy hoạch sản phẩm
	Không có chuyện xin dừng thi hành Luật Quy hoạch
	Ban hành Nghị định quy định chi tiết Luật Quy hoạch
	Cần quy định cho đầu tư BT rõ ràng hơn, giám sát tốt hơn

Nhiều ách tắc trong triển khai Luật Quy hoạch đang chờ được gỡ vướng. Ảnh: ST.

Nhiều cách hiểu khác nhau

Nhận thức được tầm quan trọng cũng như sự phức tạp của Luật Quy hoạch, nên ngay sau khi được Quốc hội thông qua một số văn vản hướng dẫn thi hành luật đã bước đầu được ban hành. Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11 ngày 5/2/2018 để giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), thực hiện Nghị quyết 11, Chính phủ đã trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 2 luật và 1 pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của 52 luật, pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch. Như vậy, nếu tính cả việc sửa đổi, bổ sung tại Luật Quy hoạch thì đã sửa đổi, bổ sung 73 luật, pháp lệnh liên quan đến quy hoạch. Đồng thời, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 37 ngày 7/5/2019 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch và Nghị định số 41, Nghị định số 53, Nghị định số 56 hướng dẫn thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch.

Cùng với đó, việc tổ chức triển khai lập các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 cũng được tiến hành. Bộ KH&ĐT đã phối hợp với các bộ, ngành trình Thủ tướng Chính phủ thành lập Hội đồng quy hoạch quốc gia để tham mưu giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo việc lập quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch vùng; đã trình Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho các Bộ lập quy hoạch ngành quốc gia và giao nhiệm vụ cho UBND các tỉnh tổ chức lập quy hoạch tỉnh.

Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều bộ, ngành, địa phương, việc tổ chức triển khai lập các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 thời gian qua gặp nhiều khó khăn. Bộ KH&ĐT cho biết, do các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch chậm được ban hành nên các bộ, ngành, địa phương chưa có cơ sở để triển khai xây dựng, trình phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và dự toán kinh phí lập quy hoạch. Hiện nay còn 3 Nghị định chưa được ban hành.

Bên cạnh đó, do còn có cách hiểu khác nhau về các quy hoạch được thực hiện chuyển tiếp tại Điều 59 Luật Quy hoạch, nên một số bộ, ngành và địa phương còn lúng túng khi xác định các quy hoạch thuộc phạm vi áp dụng (đơn cử như các quy hoạch nào sẽ được phép điều chỉnh và được điều chỉnh theo pháp luật chuyên ngành cũ hay phải điều chỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch). Điều này dẫn tới một số bộ, ngành và địa phương gặp khó khăn trong việc thực hiện quy hoạch, nhất là việc bổ sung các dự án cần thiết, cấp bách phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong thực tiễn.

Tại hội nghị về triển khai Luật Quy hoạch vừa được tổ chức, ông Đặng Hoàng An, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, khó khăn lớn nhất là không có quy định chuyển tiếp, không cho phép điều chỉnh quy hoạch. Trình tự điều chỉnh quy hoạch rất phức tạp, tương tự như trình tự lập quy hoạch mới trong khi các quy hoạch có tính cục bộ, quy mô lớn, nhỏ khác nhau… Các quy hoạch điện, khoáng sản thuộc quản lý của Bộ Công Thương đang vướng điều này nên rất nhiều dự án cấp bách mà không thể triển khai được.

Chờ gỡ vướng

Liên quan đến những khó khăn trong triển khai Luật Quy hoạch, trước đó Văn phòng Chính phủ cũng đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét có quy định chuyển tiếp thi hành Luật Quy hoạch bởi hơn 4 tháng qua, các luật quy hoạch chuyên ngành đã hết hiệu lực (từ 1/1/2019), trong khi các quy hoạch mới chưa có. Điều này gây khó khăn cho nhiều dự án, nhiều quy hoạch đã lập xong nhưng không thể điều chỉnh bổ sung và phê duyệt - gây ách tắc ảnh hưởng đến đầu tư phát triển.

Theo báo cáo tổng hợp của Văn phòng Chính phủ, tính đến giữa tháng 4/2019, cả nước có 39 quy hoạch ngành quốc gia, 63 quy hoạch tỉnh chưa thể triển khai do chưa có hướng dẫn cụ thể. Cùng với đó có khoảng 25 quy hoạch các ngành như quy hoạch xây dựng vùng, tỉnh; quy hoạch khoáng sản, quy hoạch điện lực, quy hoạch cấp nước của các vùng kinh tế trọng điểm không thể ban hành. Bên cạnh đó, có ít nhất 370 dự án và nhiều nhất là dự án năng lượng, công nghiệp không thể triển khai do không được bổ sung quy hoạch, chờ nghị định hướng dẫn.

Lý giải thêm về điều này, ông Vũ Quang Các, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý Quy hoạch, Bộ KH&ĐT cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện Luật Quy hoạch, có một số vướng mắc đối với điều khoản chuyển tiếp, do đó, Chính phủ có trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết giải quyết các vấn đề về chuyển tiếp (được quy định ở Điều 59 Luật Quy hoạch) đối với các quy hoạch đã được thực hiện xây dựng thời kỳ trước nhằm tháo gỡ khó khăn cho các bộ ngành, địa phương. Theo ông Các, trong quá trình xây dựng các quy hoạch trước đây, do cách làm, chất lượng chưa đáp ứng được yêu cầu nên quá trình thực hiện phải điều chỉnh.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, việc thực hiện khó khăn là bởi khối lượng công việc rất lớn và rất khó. Hiện nay các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Quy hoạch như nghị định, thông tư đã cơ bản hoàn thành nhưng việc thực hiện đang rất khó khăn, bởi lần đầu tiên, chúng ta cùng lúc phải lập rất nhiều quy hoạch, từ quy hoạch tổng thể cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh cho đến quy hoạch ngành… trên cở sở bỏ quy hoạch kinh tế - xã hội, tích hợp ngành, lĩnh vực vào quy hoạch tổng thể, tích hợp vấn đề của địa phương vào quy hoạch vùng… Thậm chí, chúng ta còn thiếu đơn vị tư vấn quy hoạch hỗ trợ địa phương trong việc xây dựng quy hoạch tỉnh song song với những quy hoạch khác.

Một khó khăn khác được Bộ KH&ĐT điểm danh là việc bãi bỏ các quy hoạch sản phẩm còn chậm so với thời hạn 31/12/2018 tại Luật Quy hoạch đã gây khó khăn cho các hoạt động sản xuất, đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp, người dân và cản trở việc huy động nguồn lực của xã hội cho đầu tư phát triển.

Đến nay, mới chỉ có 2 Bộ (Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT) đã ban hành Quyết định bãi bỏ 58 quy hoạch sản phẩm và 17 địa phương đã ban hành Quyết định bãi bỏ 238 quy hoạch sản phẩm. Ngoài ra, do chưa có văn bản hướng dẫn việc thanh quyết toán đối với vốn lập quy hoạch cũng như việc bố trí vốn để lập hoặc điều chỉnh các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành và để xử lý các quy hoạch thuộc đối tượng phải dừng do không còn phù hợp với quy định của pháp luật về quy hoạch hiện hành cũng gây khó khăn cho các bộ, ngành, địa phương khi triển khai trong thực tế.