Người khiếm thị tự học tiếng Thái

Vợ chồng anh Hoàng Quốc Việt

“Kiến thức không bao giờ thừa”

Đó là triết lí thôi thúc Hoàng Quốc Việt tìm đến tiếng Thái Lan trong sự ngạc nhiên của những người thân cận nhất. Việt sinh ra trong một gia đình thuần nông có 6 anh chị em, ngoại trừ người chị đầu và chú em út may mắn “thoát” mù thì 4 anh chị em ở giữa đều không thấy được ánh sáng mặt trời. Anh Việt tâm sự: “Mình là người khiếm thị, mình “tàn nhưng không phế”. Mình làm được gì thì mình phải làm. Tiếng Trung mình cũng muốn học, tiếng Thái cũng muốn học, nhưng tiếng Trung khó hơn nên học tiếng Thái, biết được tiếng Thái cho đỡ thiệt thòi”.

Anh Việt và chiếc đài gắn bó với anh từ ngày học tiếng Thái

Cái sự học tiếng nước ngoài của anh cũng lạ không kém. Không trường lớp, không một người thầy đặt tay chỉ mặt từng con chữ, từng cách phát âm. Đơn giản, anh học tiếng Thái qua radio. Nói không quá, chiếc radio- vật bất li thân nơi đầu giường của anh chính là người thầy tận tâm tận lực nhất cho những năm tháng dùi mài học tiếng Thái Lan.

Việt chia sẻ: Mình học tiếng Thái từ năm 1998 qua Đài Tiếng nói Việt Nam. Khi đó, trên đài có chương trình dạy tiếng Thái lúc 9 rưỡi tối. Mình theo dõi từ bài đầu tiên. Chương trình đầu tiên học rất dễ, họ hướng dẫn tỉ mỉ lắm, từ cách phát âm cho đến nguyên âm mũi… Những người khiếm thị như anh Việt thường bảo nhau: Ông trời không lấy đi của ai tất cả.

Tôi chợt nghĩ, câu nói ấy không sai trong trường hợp của Việt. Có lẽ, trong quá trình nhào nặn nên hình hài anh, ông Trời đã vô tình lấy đi đôi mắt của anh ngay khi mới lọt lòng mẹ, và để sửa sai, ông Trời đã cho những người như anh một trí nhớ hơn người.

Với hành trang tiếng Thái tự học qua đài, năm 2001, vợ chồng Việt đã có một quyết định táo bạo: Sang Thái Lan làm ăn cùng người chị họ ở bên đó. Nén lòng để lại hai đứa con thơ cho ông bà nội nuôi giúp, hai vợ chồng khăn gói lên đường. Đó cũng là lúc anh tiếp xúc trực tiếp với tiếng Thái, thứ tiếng đã gần gũi với anh suốt bao năm ròng nơi quê nhà. Anh kể: Học qua đài cũng đã có được nền tảng lí thuyết tương đối rồi, qua đó mình thực tế. Sang bên đó, mình thường dặn vợ phải luôn kẹp sẵn bút bi với mẩu giấy vào quai nón, từ nào chưa biết thì hỏi người ta, bảo người ta viết ra cho rồi về học.

Ông Lê Văn Tiến, Chủ tịch Hội người mù huyện Tiên Lữ cho biết: Anh Việt là người vượt lên tật nguyền, tích cực tham gia công tác Hội, làm kinh tế. Ngoài ra, anh Việt còn sở hữu giọng hát rất ấn tượng. Tại liên hoan “Tiếng hát từ trái tim” lần thứ tư do Trung ương Hội người mù Việt Nam tổ chức ở Nhà hát lớn Hà Nội năm 2011, anh đoạt giải Nhì với bài dân ca “Ta ngỏ cho nhau”.

Việt nói: “Học tiếng bên đó nhiều chuyện vui lắm. Nhiều lúc muốn học cách nói từ này từ kia nhưng không biết lấy gì diễn tả cho họ hiểu. Thế là bắt được con chó, mình hỏi họ tất cả các bộ phận trên cơ thể nó. Thấy máy bay bay qua, lại trỏ lên hỏi là gì. Họ nhiệt tình giúp, ghi vào tờ giấy về học thuộc. Mỗi hôm học thuộc 10 từ. Giờ về Việt Nam, mỗi khi xem phim của Thái Lan mà không có thuyết minh, hai vợ chồng lại nghe rồi làm phiên dịch cho cả nhà.

“Mượn” mắt vợ để làm kinh tế

Vợ anh tên Trần Thị Thảnh (sinh năm 1970). Hai người lấy nhau năm 1990. Chị khỏe mạnh, có nhan sắc. Khi nói chuyện với chúng tôi, anh Việt không ngần ngại khoe: Hồi lấy nhau vợ mình đẹp lắm. Giờ cuộc sống vất vả nên có già đi chút thôi. Lúc đầu vợ chồng lấy nhau khó khăn lắm. Bố đẻ cho 5 thúng thóc, 1 con lợn giống. Đem thóc bố mẹ cho xát thành gạo để bán. 8-9 giờ tối hai vợ chồng vẫn còn đổ gạo ra nhà, sàng bỏ tấm.

Những tháng ngày nơi đất khách, nhiều lúc hai vợ chồng nhớ con quay quắt. Chị Thảnh nghẹn ngào: Cuộc sống hai vợ chồng lúc mới sang bên đó rất cực khổ nhưng phải an ủi nhau vượt lên. Lắm lúc nhớ nhà, nhớ con lắm. Những khi nằm nhớ con khóc suốt. Hồi ấy không có điện thoại như bây giờ. Nhiều khi cũng đòi về nhưng lại động viên nhau chịu đựng.

Mái ấm của gia đình anh Hoàng Quốc Việt

Qua giới thiệu của người chị họ bên Thái Lan, hai vợ chồng làm chăn nuôi thuê với mức lương khoảng 2.500 Bath/người/tháng (tương đương 2 triệu đồng). Anh kể lại: Mình “mượn” đôi mắt của vợ để nuôi ba ba, cá sấu cho chủ người Thái Lan, cốt là để học nghề. Trước khi đi có ba mẫu ruộng để không, vợ chồng mình và chị họ hẹn nhau học nghề để về Việt Nam cùng nhau nuôi.

Lúc đi, hai vợ chồng bàn nhau mình phải làm giàu, phải vươn ra nước ngoài, làm thuê thì không thể khá được. Nói đúng hơn mình sang đó với ý định “ăn cắp” nghề của họ để phát triển. Lương thấp nên hai vợ chồng xin nhà chủ cho đi làm thêm bên ngoài vào buổi trưa và buổi tối. Buổi trưa đi hái dừa, hái me, thốt nốt thuê. Mỗi buổi anh được trả công 200 Bath (bằng 80 nghìn đồng), còn vợ được trả 100 Bath (bằng 40 nghìn đồng). Lúc nào đi hôi cá tối thì hai vợ chồng được trả 500 Bath.

Năm 2003, mẹ anh Việt ốm nặng, gia đình gọi điện cho hai vợ chồng về. Vậy là hai vợ chồng theo nhau về. Đó cũng là lúc họ chính thức từ bỏ giấc mơ định cư bên Thái Lan. Cái nghề nuôi ba ba, cá sấu anh học mót từ Thái về Việt Nam cũng không có “đất” dùng. Nguyên do theo lí giải của anh là “một mình tôi không thể nuôi được. Nuôi thì dễ nhưng khó bán, đòi hỏi ngoại giao tốt mới bán được.

Mình mắt mũi thế này sao làm được việc đó. Nuôi bán lẻ thì không ăn thua”. Thế nhưng, anh nuôi bò, nuôi lợn, cộng với công việc nấu rượu và ao cá hàng năm cũng đem lại cho gia đình thu nhập bình quân một năm khoảng 200-240 triệu đồng. Trừ chi phí sinh hoạt, còn để ra được 50 triệu đồng. Mức thu nhập ấy với người thường có lẽ chưa được gọi là giàu. Thế nhưng, với một người đôi mắt không “giàu” như người khác, thì kết quả ấy cũng khiến bao người khâm phục.

Lương Bằng