Ngân hàng tăng doanh thu ngoài lãi

Nhiều ngân hàng đã đa dạng hóa nguồn thu, thúc đẩy bán chéo các sản phẩm dịch vụ. Ảnh: LPBank

Nhiều sức ép lên doanh thu

9 tháng năm 2024, nhóm ngân hàng dẫn đầu về lợi nhuận đã chú trọng tăng tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) giúp tiết giảm chi phí hoạt động nên tăng trưởng tín dụng tích cực. Nhóm ngân hàng cỡ vừa và nhỏ cũng đã tiết giảm chi phí hoạt động, tăng thu nhập ngoài lãi từ việc mở rộng, đa dạng sản phẩm dịch vụ, đáp ứng được yêu cầu khách hàng...

Tuy nhiên, cũng có không ít ngân hàng bị sụt giảm lợi nhuận. Nguyên nhân chính do tăng trưởng tín dụng thấp, cùng với đó là nguồn thu từ dịch vụ không đủ bù đắp.

Tính chung từ báo cáo tài chính của 29 ngân hàng trong 9 tháng năm 2024, tổng thu nhập lãi thuần đạt hơn 378,7 nghìn tỷ đồng, tăng 15,8% so với 9 tháng đầu năm 2023. 25/29 ngân hàng ghi nhận tổng thu nhập lãi thuần tăng trong 9 tháng qua. Về lãi thuần từ hoạt động dịch vụ, báo cáo tài chính của 29 ngân hàng ghi nhận mức hơn 46,7 nghìn tỷ đồng, tăng nhẹ 3% so với cùng kỳ năm trước. Lãi thuần từ dịch vụ đóng góp khoảng 10% vào tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng.

Những con số trên cho thấy, mức thu nhập từ lãi thuần gấp hơn 8 lần so với mức thu nhập từ dịch vụ. Hơn nữa, từ cuối năm 2023, mảng dịch vụ không còn đóng góp lớn vào thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng bởi những nguồn thu lớn của dịch vụ như bảo hiểm, bảo lãnh phát hành trái phiếu ... đều đang gặp khó khăn.

Báo cáo cập nhật ngành Ngân hàng của Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research) mới đây cho thấy, nhu cầu tín dụng còn chậm và phân mảnh khiến các ngân hàng phải áp dụng nhiều gói vay ưu đãi với lãi suất thấp. Hơn nữa, việc cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng làm cho lãi suất cho vay khó tăng trong khi lãi suất huy động đang tăng dần.

Ngoài ra, lợi nhuận ngân hàng còn chịu ảnh hưởng do các hoạt động kinh doanh khác không có sự cải thiện khi thu nhập thuần từ phí giảm 18,6% so với quý trước. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối và chứng khoán suy yếu trong quý 3/2024 khi giảm 54,4% so với quý 2/2024.

Tính toán để tăng thu ngoài lãi

Trước sức ép và những khó khăn bên ngoài, xét theo từng ngân hàng thì một số ngân hàng vẫn có sự tăng trưởng mạnh thu nhập ngoài lãi, trở thành điểm sáng trong kết quả kinh doanh nói chung. Nhiều ngân hàng đang nỗ lực đẩy mạnh nguồn thu nhập ngoài lãi thông qua chuyển đổi số.

LPBank là ngân hàng ghi nhận lãi từ hoạt động dịch vụ tăng mạnh nhất, gấp hơn 4 lần so với cùng kỳ từ 640 tỷ lên 2.701 tỷ đồng. Theo LPBank, kết quả này nhờ vào việc đa dạng hóa nguồn thu, thúc đẩy bán chéo các sản phẩm dịch vụ như dịch vụ kinh doanh ngoại tệ, kiều hối, xuất nhập khẩu, chuyển tiền… giúp tỷ trọng thu từ nguồn phi tín dụng so với tổng thu nhập tăng đáng kể từ 13,98% lên 23,64%.

NCB cũng báo cáo lãi thuần từ dịch vụ gấp gần 3 lần cùng kỳ năm trước, đạt 63 tỷ đồng. Theo NCB, từ năm 2023 đến nay, NCB đã đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng và giải pháp công nghệ. Đặc biệt, trong năm 2024, NCB đã hợp tác với các đối tác công nghệ hàng đầu thế giới để triển khai các dự án chuyển đổi số có tính phức tạp cao. Tính tới thời điểm 30/9/2024, NCB đã đạt quy mô hơn 1,24 triệu khách hàng, bằng 160% so với kế hoạch cả năm và tăng trưởng 24,22 % so với cuối năm 2023.

Ở chiều ngược lại, vẫn còn nhiều ngân hàng báo lãi thuần từ dịch vụ giảm, như PGBank ghi nhận mức giảm 86%, ABBank giảm 47%, HDBank giảm 38%...

Báo cáo của SSI Research dự báo, biên lợi nhuận của các ngân hàng quý 4/2024 vẫn còn gặp áp lực, tiếp tục thu hẹp trong 3 tháng cuối năm. Hơn nữa, thị trường vẫn còn tồn tại một số rủi ro tín dụng tiềm ẩn liên quan đến cho vay mua nhà, các chủ đầu tư bất động sản và ngành năng lượng tái tạo. Nhưng SSI Research ước tính tăng trưởng lợi nhuận trước thuế toàn Ngành sẽ đạt 14,5% trong quý 4/2024 và đạt 13,3% cả năm 2024.

Tăng trưởng này sẽ còn được đóng góp khi thu nhập ngoài lãi của hệ thống ngân hàng tăng mạnh do các yếu tố khách quan. Chẳng hạn, theo phân tích của các chuyên gia Công ty Chứng khoán VPBankS, quy định của Ngân hàng Nhà nước cho phép ngân hàng bán chéo sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư có hiệu lực sẽ giúp tháo gỡ cho thị trường bảo hiểm, do đó, thu nhập phí từ hoạt động liên kết bảo hiểm - ngân hàng sẽ phục hồi. Ngoài ra, thu nhập từ xử lý nợ xấu cũng được kỳ vọng tích cực hơn so với cùng kỳ sẽ đóng góp thêm vào thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng.

Vì thế, các chuyên gia và ngân hàng cho rằng cần phải tiếp tục tính toán để tăng nguồn thu ngoài lãi bằng nhiều giải pháp, trong đó, các cơ quan quản lý nên có những hỗ trợ thúc đẩy các ngân hàng chuyển đổi số để tăng tính cạnh tranh, thu hút người dùng.