Kỳ vọng vào sự “thay da đổi thịt” của Thủ đô Hà Nội

Cầu vượt Trần Khát Chân. Ảnh: S.T.

Nhiều tín hiệu lạc quan

Theo kế hoạch phát triển hạ tầng đô thị giai đoạn 2016- 2020, Hà Nội sẽ đầu tư xây dựng 51 công trình trọng điểm với tổng kinh phí hơn 12 tỷ USD, dự kiến hoàn thành trước năm 2021. Nói về các dự án này, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, đến thời điểm này một số dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng như đường Lê Trọng Tấn (quận Thanh Xuân), cầu Cổ Bi, cầu vượt Trần Khát Chân... Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đang tiến hành xây dựng đường vành đai 1 (chạy qua các quận Cầu Giấy, Tây Hồ, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa); đường vành đai 2 (chạy qua địa bàn các quận Long Biên, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Đống Đa, Ba Đình, Cầu Giấy, Tây Hồ, Đông Anh) và đường vành đai 3 (chạy qua các quận và huyện Đông Anh, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Thanh Trì, Hoàng Mai, Long Biên, Gia Lâm). Dự án đường vành đai 2,5 (phụ trợ tuyến đường vành đai 2 và đường vành đai 3 của Hà Nội (đi qua các quận Tây Hồ, Bắc Từ Liêm, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai) chia làm 16 tiểu dự án đến nay cũng đã hoàn thành 8 dự án. Đường vành đai 3,5 chuẩn bị hoàn thiện song vẫn còn đoạn ách tắc từ đại lộ Thăng Long đến Hoài Đức và từ Hoài Đức tới đầu cầu Thượng Cát, cầu vượt nút đại lộ Thăng Long.

Theo ông Vũ Văn Viện, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội, khi hoàn thành, các công trình này sẽ giảm ách đáng kể cho nội đô. Cũng theo lãnh đạo Sở Giao thông vận tải, tuyến đường Minh Khai- Vĩnh Tuy- Yên Duyên, đoạn nối từ đường Minh Khai (vành đai 2) đến đường vành đai 2,5 được đánh giá sẽ là trục đường đô thị chính kết nối các con đường nội đô và dẫn sang các tuyến vành đai đi ra các tỉnh lân cận. Ngoài đẩy nhanh tiến độ khởi công, thi công các công trình đường vành đai, Hà Nội cũng đề ra mục tiêu xây 6 cây cầu. Đó là cầu Yên Sở kết nối đường vành đai 4; giai đoạn 2 của cầu Vĩnh Tuy; cầu Trần Hưng Đạo nối từ đường Trần Hưng Đạo sang sân bay Gia Lâm; cầu Tứ Liên bắc từ khách sạn Thắng Lợi sang Trung tâm triển lãm quốc gia; cầu Thượng Cát; cầu Ba Vì - bắc qua ngã ba sông Việt Trì, Sông Lô và Sông Đà- nối với TP Việt Trì.

Ngoài ra, Hà Nội còn xây dựng 8 cầu vượt trong nội đô, hiện đã hoàn thành cầu Trần Khát Chân và Cổ Ninh, đang xây dựng ở nút An Dương. Cùng với đó, giai đoạn 2017- 2021, Hà Nội sẽ phối hợp với Bộ Giao thông vận tải hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng hai tuyến đường sắt đô thị đang triển khai thi công là tuyến số 2A Cát Linh- Hà Đông và tuyến số 3, đoạn Nhổn- Ga Hà Nội. Chưa kể, Hà Nội đang hoàn thành các thủ tục đầu tư để khởi công thêm 4 dự án đường sắt đô thị mới. Hiện 4 dự án này đã được các sở ngành hoàn thiện danh mục đầu tư và UBND thành phố đã phê duyệt công tác chuẩn bị đầu tư. Theo dự toán ban đầu, 4 dự án trên có tổng mức đầu tư trên 87.500 tỉ đồng (khoảng trên 4 tỷ USD). Tại các quyết định phê duyệt công tác chuẩn bị đầu tư của UBND TP. Hà Nội, các dự án trên có lộ trình tuyến và thông số tuyến kèm theo. Cụ thể, tuyến số 2, gồm 2 dự án: đoạn Trần Hưng Đạo- Thượng Đình, có tổng mức đầu tư 34.700 tỉ đồng; đoạn Nam Thăng Long- Nội Bài, có tổng mức đầu tư 25.000 tỉ đồng; tuyến số 3 đoạn ga Hà Nội- Hoàng Mai, có tổng mức đầu tư 27.700 tỉ đồng; tuyến số 4 đoạn Văn Cao- Hòa Lạc...

Cần phát triển đô thị vệ tinh

Ông Vũ Văn Viện cho rằng, để thực hiện khối công việc đáng kể nêu trên trong khi nguồn lực có hạn, cơ chế chính sách còn không ít vướng mắc, nên ngoài quyết tâm của TP và các sở, ngành, địa phương, Hà Nội rất cần sự hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn từ Chính phủ, với các cơ chế đặc thù, để giao thông Thủ đô ngày càng hoàn thiện và đi trước một bước. Theo đó, với các dự án lớn do Trung ương giao TP Hà Nội làm chủ đầu tư, TP đề nghị được hỗ trợ vốn từ nguồn ODA và trái phiếu Chính phủ để đẩy nhanh tiến độ một số công trình quan trọng, như các tuyến đường sắt đô thị, cầu qua sông Hồng, một số tuyến đường vành đai và trục giao thông xuyên tâm lớn.

Ngoài ra, để hoàn thành các dự án nêu trên Chủ tịch TP Nguyễn Đức Chung kiến nghị Trung ương xem xét, ban hành nghị quyết chuyên đề cho phép TP được chủ động lựa chọn nhà đầu tư ngay từ khâu lập quy hoạch chi tiết để việc triển khai dự án bảo đảm nhất quán, hiệu quả, đẩy nhanh tiến độ. Đối với các dự án đầu tư công nhóm A vốn ngân sách thành phố, để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư, đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội phân cấp, ủy quyền cho TP phê duyệt chủ trương đầu tư. Với các dự án có sử dụng đất, nhất là các dự án quy mô diện tích và vốn đầu tư lớn, có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội, Hà Nội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội phân cấp cho UBND TP. Hà Nội được áp dụng cơ chế đặc thù trong việc chủ động xem xét, quyết định phương án lựa chọn nhà đầu tư.

Ông Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội cho rằng, trong phát triển hạ tầng Hà Nội cần nhất là huy động nguồn vốn bằng các hình thức khác nhau có thể từ đầu tư của Nhà nước, TP của các tổ chức nước ngoài hay nguồn vốn xã hội hóa. Tuy nhiên, nguồn lực đầu tư cần rõ ràng, minh bạch, nếu không sẽ gây khó cho quá trình phát triển. Bên cạnh đó, để tiến hành tốt các dự án hạ tầng, Hà Nội cần có cơ chế đặc thù để phát triển các đô thị vệ tinh. “Chỉ phát triển đô thị vệ tinh mới làm giảm áp lực giao thông, áp lực dân số, áp lực môi trường, việc làm và nhiều vấn đề khác nên Thủ đô Hà Nội”, ông Đào Ngọc Nghiêm nói.

Để phát triển đô thị vệ tinh, theo ông Nghiêm, Hà Nội cần có các cơ chế đặc thù để nguồn vốn, quỹ đất về khuyến khích DN khởi nghiệp, đặc biệt cần quan tâm tới tầm nhìn xa trong công tác quy hoạch các đô thị vệ sinh, quy hoạch phải sát thực tế, gắn kết với dự báo phát triển kinh tế- xã hội, gắn với khai thác có hiệu quả tài nguyên môi trường, tránh tình trạng quy hoạch theo sau tốc độ phát triển kinh tế.