Khởi tố 2 công ty làm giả hồ sơ, tài liệu nhập hàng nghìn tấn phế liệu

Rác thải nhựa không đủ điều kiện nhập khẩu bị Hải quan Hải Phòng phát hiện, bắt giữ tháng 8/2018. Ảnh: Ngọc Linh.

Chỉnh sửa giấy phép của cơ quan quản lý

Lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng cho biết, từ năm 2017, trước tình hình nhập khẩu phế liệu tăng bất thường qua địa bàn, đơn vị đã chủ động thực hiện các biện pháp điều tra, xác minh.

Đặc biệt, thực hiện kế hoạch 275/KH-TCHQ ngày 11/7/2018 của Tổng cục Hải quan về điều tra, xác minh, xử lý vi phạm trong nhập khẩu phế liệu, Cục Hải quan Hải Phòng đã chỉ đạo Đội Kiểm soát hải quan phối hợp với các chi cục rà soát hồ sơ liên quan đến các doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu qua địa bàn từ tháng 1/2016 đến 5/2018. Quá trình rà soát lực lượng Hải quan phát hiện Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng và Công ty cổ phần DFG có dấu hiệu sửa chữa Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu và văn bản thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hải Dương cấp để nhập khẩu phế liệu.

Tiếp đó, Đội Kiểm soát hải quan phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (PC03)- Công an Hải Phòng, tiến hành điều tra, xác minh.

Theo kết quả điều tra, ngày 27/5/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hải Dương cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu số 56/GCN-STNMT cho Công ty cổ phần DFG. Giấy chứng nhận có hiệu lực trong 1 năm (đến ngày 27/5/2016). Tuy nhiên, Công ty này đã táo tợn sửa thời hạn của Giấy chứng nhận đến hết 27/5/2018. Không dừng lại ở đó, Công ty này còn 24 văn bản thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để nhập khẩu 86 lô hàng nhựa phế liệu, với tổng trọng lượng hơn 2.678 tấn, tổng trị giá khai báo gần 3 tỷ đồng.

Trong khi đó Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng (xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Giàng, Hải Dương) được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hải Dương cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu số 124/GCN-STNMT, ngày 8/10/2015 và có hiệu lực đến ngày 8/10/2018. Tuy nhiên, quá trình làm thủ tục nhập khẩu, Công ty này đã làm giả 82 văn bản thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để nhập khẩu 202 lô nhựa phế liệu, tổng trọng lượng hơn 7.220 tấn, tổng trị giá khai báo hơn 8,13 tỷ đồng.

Căn cứ kết quả điều tra, ngày 12/9/2018, Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng Nguyễn Tiến Lộc ký Quyết định 2525/QĐ-HQHP khởi tố vụ án hình sự về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới” xảy ra tại cảng Hải Phòng có liên quan đến Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng và Quyết định 2526/QĐ-HQHP khởi tố vụ án hình sự với tội danh tương tự có liên quan đến Công ty cổ phần DFG.

Còn tồn hàng trăm container phế liệu ở cảng Cát Lái

Không chỉ nhập khẩu phế liệu về khu vực cảng Hải Phòng, theo tìm hiểu của phóng viên Báo Hải quan, Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng còn nhập hàng nghìn tấn phế liệu về khu vực cảng Cát Lái.

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 (Cục Hải quan TP.HCM), từ tháng 2 đến 5/2018, Công ty trên đứng tên trên vận đơn nhập khẩu 437 container phế liệu nhựa về cảng Cát Lái. Tuy nhiên, khi cơ quan Hải quan gửi công văn yêu cầu đến làm việc về số phế liệu nhập khẩu nêu trên, doanh nghiệp đã có công văn gửi cơ quan Hải quan và hãng tàu từ chối nhận 437 container phế liệu nhựa nêu trên, với lý do người xuất hàng gửi nhầm.

Phó Tổng giám đốc Công ty Nguyễn Phương Bình đại diện cho doanh nghiệp cho rằng, Công ty không ký hợp đồng mua lô hàng trên từ người xuất khẩu, do vậy các container hàng này không thuộc quyền sở hữu của Công ty. Trong văn bản gửi cơ quan Hải quan, Công ty này khẳng định, trên thực tế thời gian vừa qua công ty sắp hết hạn ngạch nhập khẩu phế liệu nên không có chuyện đồng ý nhập khẩu nhiều phế liệu như vậy về Việt Nam. Đại diện Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng yêu cầu đại lý hãng tàu thông báo cho người gửi và cơ quan hữu quan biết việc từ chối nhận hàng.

Trong một thông tin liên quan đến việc nhập khẩu phế liệu của Công ty này, nguồn tin của Báo Hải quan cho hay, trước khi từ chối nhận hàng trăm container phế liệu kể trên, năm 2017, Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng đã mở gần 1.300 tờ khai và nhập khẩu trên 31.000 tấn phế liệu. Những tháng đầu năm 2018, công ty này cũng đã mở đến gần 600 tờ khai và nhập khẩu trên 18.400 tấn phế liệu qua cảng Cát Lái (TP.HCM).

Với hành vi làm giả đến 82 văn bản thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu đã bị phát hiện như đề cập ở trên, dư luận có quyền đặt câu hỏi, liệu hàng chục nghìn tấn phế liệu đã được Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng nhập khẩu tại Cục Hải quan TP.HCM trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018 có vi phạm về làm giả chứng từ như đã bị Cục Hải quan Hải Phòng phát hiện hay không?

Thực tế, tình trạng doanh nghiệp từ chối nhận hàng là các lô phế liệu xảy ra phổ biến ở trên phạm vi cả nước thời gian gần đây, nhất là 2 khu vực trọng điểm là cảng Hải Phòng và khu vực cảng TP.HCM, khi cơ quan Hải quan căn cứ tên người nhận hàng trên vận đơn để gửi thư mời doanh nghiệp đến làm việc.

Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp từ chối nhận hàng đều chung một lý do hàng không phải của mình.

Ngoài trường hợp Công ty TNHH MTV Hương Quỳnh Cẩm Hưng, tại Cục Hải quan TP.HCM, Công ty TNHH MTV Sản xuất Thương mại Dịch vụ XNK Việt Nhật (huyện Đức Hòa, Long An) cũng từ chối nhận 255 container phế liệu nhựa nhập khẩu đang tồn đọng tại cảng Cát Lái, mặc dù trên các vận đơn gửi hàng đều thể hiện người nhận là công ty này. Không đưa ra lý do từ chối nhận hàng, nhưng công ty này cho rằng, qua kiểm tra chi tiết chứng từ các lô hàng, doanh nghiệp nhận thấy các lô hàng này không thuộc sở hữu của mình.

Công ty Môi trường Công nghiệp Phương Mai (tỉnh Bắc Ninh) cũng từ chối nhận 68 container phế liệu nhựa; một Công ty khác thuộc huyện Bến Cầu (tỉnh Tây Ninh) từ chối nhận 29 container phế liệu nhựa đã cập cảng nhiều tháng nay…

Các doanh nghiệp từ chối nhận hàng với nhiều lý do, tuy nhiên theo nhận định của một cán bộ hải quan, thực tế nhiều doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu về cảng nhưng không được cấp “Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất” nên đã từ chối nhận hàng.