Hồi ức mùa Xuân đại thắng: Trong cơn bão thần tốc

Xe tăng của quân giải phóng tiến vào Dinh Độc lập ngày 30/4/1975.

“Hòa bình chưa hả chú?” – Tôi nghe câu hỏi ấy từ các bà, các chị trong đoàn người nườm nượp trở lại Huế sau ngày thành phố được giải phóng (29-3-1975). “Hòa bình về với Huế rồi nhưng cuộc chiến vẫn còn ở phía trước”. Có anh chiến sĩ nào đã trả lời bà con như thế. Đúng vậy đấy. Đoàn quân chúng tôi đang nối nhau vượt đèo Hải Vân tiếp tục tiến về Đà Nẵng càng làm rõ câu trả lời ấy. Còn bà con, những ánh mắt thảng thốt lo âu nhưng tiếng giục gọi nhau, tiếng xe máy, xe lam rồ ga hối hả đã nói lên tâm trạng hồ hởi của dòng người hồi hương. Cả những toán sĩ quan, binh lính ngụy đang vội vã bỏ vũ khí, cởi bỏ quân phục hất sang lề đường để hòa vào dòng người ấy và chính những người lính ấy cũng vẫy tay chào đón những chiếc ô tô chở bộ đội. Đó là hình ảnh cuối cùng của một cuộc chiến tranh lầm lạc và tội lỗi. Tất cả đã nói lên lòng người thuộc về đâu nếu như không phải là hòa bình, yên ấm, không phải mảnh đất quê hương của hàng triệu hàng triệu cuộc đời xô giạt trên nửa nước phương Nam…

Cơn bão lốc giải phóng diễn ra nhanh quá. Nhiệm vụ của tôi, một phóng viên chiến trường là đến được và viết về cuộc tấn công giải phóng Huế nhưng khi tôi băng từ rừng Trường Sơn vào chưa đến nơi thì Huế đã giải phóng. Và ngay tiếp đó là Đà Nẵng. Vượt qua đèo Hải Vân chúng tôi đến ngay căn cứ một sư đoàn quân đội Sài Gòn. Không còn một bóng lính, những khu trại lính giờ ngổn ngang những sắc phục, lon gù, súng pháo. Đến thẳng Sở chỉ huy của Bộ tư lệnh Quân đoàn 1 kiêm Vùng 1 chiến thuật của quân đội Sài Gòn tôi được một nhóm chiến sĩ trẻ măng của ta dẫn lên căn phòng của tên Trung tướng tư lệnh Ngô Quang Trưởng. Căn phòng rộng, tài liệu, đồ đạc vương vãi, hộp tàn thuốc lá đầy tràn… Đặc biệt trên tấm bản đồ chiến thuật lớn treo trên tường 4 vạch mũi trên màu đỏ chỉ 4 hướng tấn công của “Việt Cộng” đã tiến vào ven đô Đà Nẵng. Chủ nhân của căn phòng vừa vội vã bỏ chạy khỏi đây. Lời hò hét “tử thủ” của viên tướng này mấy ngày trước tại Huế hóa ra được y thực hiện như thế này đây. Một chiến sĩ đưa tôi xem con dấu lớn của viên Tư lệnh này. Nó bị vứt xuống bên rãnh cống…

Linh cảm về một cuộc sụp đổ nhanh chóng và hoàn toàn của cả bộ máy chiến tranh khổng lồ, về một nền hòa bình toàn cõi lúc này đã lớn hẳn lên. Nhưng một tuần sau, đến khi tôi được lệnh đi cùng Quân đoàn 2 tiếp tục tiến về phía Nam thì tôi hoàn toàn tin rằng ngày chiến thắng cuối cùng tất sẽ đến và đến gần lắm rồi. Ấy là khi Thiếu tướng Chính ủy Lê Linh và các cán bộ Quân đoàn 2 tiếp nhận tôi thông báo sơ qua về tình hình mặt trận và nhiệm vụ tiến về phía trước của đơn vị.

Thần tốc, táo bạo, chắc thắng - tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được thực hiện hóa bởi cuộc tiến công như vũ bão trên tất cả các hướng, các mặt trận trong đó có cuộc “chiến đấu trong hành tiến” của Quân đoàn 2 và các sư đoàn phối thuộc trên dọc tuyến duyên hải miền Trung.

Xe tăng, thông tin, công binh, pháo binh, bộ binh, cánh quân chủ lực mà tôi được đi cùng tiến quân hùng dũng lắm. Không bắc cầu thì bỏ qua, đi vòng, đi phà hay lội băng sông suối mà tiến. Các chiến tuyến, căn cứ nhỏ không cần tác chiến tự sẽ phải tan rã. Không chỉ hùng dũng mà còn ấm áp, tưng bừng. Có thêm xe ca, xe lam của nhân dân chở bộ đội. Có những cuộc tiếp đón náo nhiệt của nhân dân Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Phú Yên. Cờ đỏ rực lên trên phố, trên làng. Nhiều đêm chúng tôi không ngờ bà con thức trắng chờ đợi với những giỏ xoài, dưa, măng cụt, dừa, chôm chôm, nước mía… bà con đuổi theo cố tung lên thùng xe bộ đội.

Đến giữa tháng Tư thì chúng tôi phải tạm dừng lại. Phía trước là “Phòng tuyến Phan Rang”, các đơn vị mũi nhọn đã lâm chiến, đánh thọc sâu. Các trận chiến Phan Rang, Phan Thiết, Hàm Tân diễn ra nhanh gọn. Cuối tháng Tư, Quân đoàn 2 đã có mặt trước phòng tuyến cuối cùng nơi cửa ngõ Sài Gòn. Ngày 26-4 Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu, 5 hướng đại quân tiến vào Sài Gòn cùng nổ súng. Ở hướng Quân đoàn 2, chiến sự diễn ra ác liệt nhất ở khu vực Nước Trong nơi các căn cứ thiết giáp, biệt động và trường sĩ quan quân đội Sài Gòn chống trả rất mạnh. Nhưng thế ta, sức ta áp đảo.

Thần tốc, táo bạo, bất ngờ là thế, chỉ tập trung đánh những căn cứ phòng tuyến chủ yếu. Quân đoàn 2 sau 3 ngày đã làm chủ hoàn toàn một khu vực chiến tuyến, mở toang cánh cửa tiến thẳng vào Sài Gòn. Mờ sáng ngày 30-4, tôi ngồi trên thùng chiếc xe chở bộ binh của Trung đoàn 66 tiến theo xa lộ Biên Hòa - Sài Gòn. Phía trước các trận đột kích của tăng, pháo và bộ binh với sự phối hợp của lực lượng đặc công nước diễn ra khá gay go nhưng đều kết thúc nhanh chóng. Quân đoàn 2 trở thành cánh quân đầu tiên tiến vào Dinh Độc lập và Đài phát thanh Sài Gòn.

Trưa và chiều 30-4, Dinh Độc lập trở thành điểm hội quân của các cánh phía Đông rồi phía Đông Bắc, phía Tây Bắc, Phía Tây và Tây Nam. Những người lính Bắc – Trung - Nam vừa òa vui vừa ngỡ ngàng. Thật hay mơ. Rồi muộn chiều bà con thành phố tràn lên xúm quanh những đoàn xe chở bộ đội xếp hàng dài trên Đại lộ Thống Nhất trước cửa Dinh Độc lập…

Toàn thắng rồi, hòa bình thật rồi. Thống nhất Bắc - Nam sum họp. Non sông liền một dải… Ngày 30/4 ấy và tới những ngày sau đó, chúng tôi chiến sĩ và người dân Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh trong đó có nhiều người là sĩ quan binh lính chế độ cũ gặp nhau là chỉ hỏi về quê hương bản quán, về cuộc sống mỗi miền quê. Và tất cả đều nói về hòa bình, về ngày mai, về tương lai của một đất nước thống nhất, về Việt Nam mình, người Việt Nam mình.

Sự nghiệp giải phóng dân tộc đã kết thúc như thế và chính từ những đau khổ và hi sinh vô bờ bến suốt 30 năm đã cố kết cả dân tộc bước vào cuộc cuộc giải phóng mới mọi tiềm năng, sức người, sức của đưa đất nước từng bước vượt qua đói nghèo, lạc hậu, vượt qua những sai lầm ấu trĩ và mọi thứ sức ép bên ngoài để trở nên vững mạnh, tươi xanh hôm nay .