Facebook Twitter youtube Tiktok

Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử

Trong khi thương mại điện tử (TMĐT) bùng nổ, hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn chật vật trước bài toán hóa đơn điện tử, nghĩa vụ thuế và hàng loạt rào cản pháp lý. Các chuyên gia cảnh báo, nếu không có khung pháp lý riêng, nhóm kinh doanh này sẽ mãi nằm ngoài nền kinh tế số.
Hộ kinh doanh vẫn lúng túng trong triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền Sapo 6870: giải pháp phần mềm xuất hóa đơn điện tử miễn phí cho hộ kinh doanh 77,5% người mua hàng online trả tiền mặt - Rào cản lớn của thương mại điện tử
Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử
Việt Nam hiện có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo việc làm cho khoảng 9 triệu lao động, tương đương 37,5% lực lượng lao động cả nước.

Rào cản khiến hộ kinh doanh chùn bước

TMĐT đang mở ra không gian thị trường rộng lớn cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Từ các tiểu thương chợ truyền thống đến người bán hàng online, nhiều người đã tận dụng nền tảng số để tiếp cận khách hàng trên toàn quốc, giảm thiểu chi phí mặt bằng và vận hành.

Tuy nhiên, không ít rào cản vẫn đang khiến hộ kinh doanh e dè bước chân vào TMĐT. Trong đó, nổi bật là lo ngại liên quan đến hóa đơn điện tử, nghĩa vụ thuế, chi phí tuân thủ pháp luật, cũng như sự cạnh tranh không lành mạnh từ hàng giả, hàng nhái.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo việc làm cho khoảng 9 triệu lao động, tương đương 37,5% lực lượng lao động cả nước.

Bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, dù giữ vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và tiêu dùng nội địa, phần lớn các hộ này vẫn hoạt động tự phát.

Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử

Việc thiếu luật riêng khiến các hộ kinh doanh nhỏ khó tiếp cận TMĐT một cách hiệu quả. Nhiều người không đủ kỹ năng, không hiểu rõ nghĩa vụ pháp lý hoặc sợ bị kiểm tra, truy thu. Hệ quả là họ chọn cách đứng ngoài cuộc chơi, hoặc chỉ hoạt động cầm chừng để tránh kiểm soát.

Ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội

“Còn hàng triệu hộ hoạt động theo mùa vụ, một phần lớn trong số đó chưa đăng ký kinh doanh hoặc chỉ đơn thuần đến cơ quan thuế xin cấp mã số thuế. Điều này khiến việc quản lý doanh thu và thu thuế gặp nhiều khó khăn”, bà Hải thông tin.

TMĐT có thể là “bệ phóng” cho các hộ kinh doanh phát triển, nhưng chỉ khi những nỗi lo về chính sách được gỡ bỏ. Theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là tâm lý sợ bị truy thu thuế khi chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang hóa đơn điện tử.

“Việc minh bạch doanh thu trên phần mềm khiến nhiều người lo lắng sẽ bị cơ quan thuế đánh giá doanh thu cao hơn thực tế. Nguyên tắc không truy thu hồi tố là một bước đi cần thiết để tạo niềm tin và khuyến khích hộ kinh doanh bước ra khỏi vùng an toàn”, TS Võ Trí Thành nhấn mạnh.

Không chỉ hộ kinh doanh nhỏ gặp khó, mà ngay cả doanh nghiệp làm ăn bài bản cũng đang bị ảnh hưởng vì môi trường cạnh tranh không bình đẳng. Việc thiếu cơ chế bảo vệ minh bạch trên các sàn TMĐT, doanh nghiệp hiện nay vẫn đối mặt với nguy cơ bị cạnh tranh không công bằng từ các đơn vị bán hàng thiếu kiểm soát.

Ông Đoàn Anh Dũng, Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Xây dựng Hoàng Mai, chia sẻ: "Chúng tôi đầu tư lớn cho công nghệ và chất lượng, nhưng vẫn phải cạnh tranh với hàng kém chất lượng. Nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan quản lý… doanh nghiệp làm ăn tử tế sẽ dần mất động lực đầu tư dài hạn".

Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử
Khu vực hộ kinh doanh chiếm tỷ trọng rất lớn… cần được lắng nghe, thấu hiểu và tạo điều kiện.

Cần có khung luật riêng điều chỉnh hoạt động của hộ kinh doanh

Phát biểu tại Tọa đàm “Hộ kinh doanh trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế”, nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc phải có một khung luật riêng điều chỉnh hoạt động của hộ kinh doanh.

Theo ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội, khu vực hộ kinh doanh chiếm tỷ trọng rất lớn… cần được lắng nghe, thấu hiểu và tạo điều kiện.

“Hơn 30 năm qua, dù có nhiều văn bản điều chỉnh, nhưng chưa có đạo luật riêng phù hợp với quy mô và đặc thù của nhóm này. Việc ghép hộ kinh doanh vào luật doanh nghiệp chung đang tạo ra nhiều bất cập”, ông Phúc chia sẻ.

Việc thiếu luật riêng khiến các hộ kinh doanh nhỏ khó tiếp cận TMĐT một cách hiệu quả. Nhiều người không đủ kỹ năng, không hiểu rõ nghĩa vụ pháp lý hoặc sợ bị kiểm tra, truy thu. Hệ quả là họ chọn cách đứng ngoài cuộc chơi, hoặc chỉ hoạt động cầm chừng để né tránh kiểm soát.

Theo Bộ Công Thương và nhiều chuyên gia, để giúp hộ kinh doanh tự tin tham gia TMĐT, thời gian tới, cần triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp, cụ thể:

Hoàn thiện khung pháp lý: Xây dựng luật riêng dành cho hộ kinh doanh, đảm bảo công bằng và không truy thu thuế hồi tố với những người chủ động chuyển đổi.

Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử

Còn hàng triệu hộ kinh doanh hoạt động theo mùa vụ, một phần lớn trong số đó chưa đăng ký kinh doanh hoặc chỉ đơn thuần đến cơ quan thuế xin cấp mã số thuế. Điều này khiến việc quản lý doanh thu và thu thuế gặp nhiều khó khăn.

Bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam

Xây dựng hạ tầng kỹ thuật: Tập trung hỗ trợ triển khai hóa đơn điện tử, mã QR truy xuất nguồn gốc, xây dựng nền tảng số dễ sử dụng cho người kinh doanh nhỏ.

Tăng cường năng lực số: Đào tạo kỹ năng số, marketing online, quản lý thương hiệu trên nền tảng trực tuyến.

Giám sát thực tế và hỗ trợ hậu kiểm: Tăng cường hậu kiểm nhẹ nhàng, minh bạch, tránh tạo áp lực khiến hộ kinh doanh rút lui khỏi thị trường.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường (Bộ Công Thương), khuyến nghị: Về nghĩa vụ pháp lý, quyền lợi và trách nhiệm… cần có điều chỉnh linh hoạt để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp chính thức.

Theo đó, ông Tuấn đề xuất một số giải pháp cụ thể như: Ban hành luật hoặc nghị định riêng cho hộ kinh doanh; có gói hỗ trợ chuyển đổi số, tập trung vào hóa đơn điện tử, mã truy xuất, tư vấn pháp lý..

Trong thị trường TMĐT và kinh tế số, hộ kinh doanh nhỏ và vừa không chỉ là người tiêu dùng mà còn là nhà sản xuất và phân phối quan trọng. Nếu có cơ chế hỗ trợ phù hợp, lực lượng này hoàn toàn có thể bứt phá, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế.

Chuyển đổi số và TMĐT không chỉ là cơ hội, mà còn là xu thế bắt buộc. Tuy nhiên, để hộ kinh doanh “ra khỏi vùng an toàn” và bước lên sàn TMĐT một cách tự tin, nhà nước cần đi trước một bước bằng cách hoàn thiện khung pháp lý đến nâng cấp cơ sở hạ tầng.

Ngô Kiến

Tin liên quan

Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử (TMĐT) và Công nghệ số Việt Nam dự kiến diễn ra từ 4-6/9/2025 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh.
Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Khi hàng giả, hàng nhái tràn lan và người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin với việc mua sắm online, công nghệ đang được kỳ vọng là “lá chắn thép” giúp xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Với blockchain, mã QR và định danh số sẽ giúp minh bạch hóa sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng.
Doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai, nộp thuế - Nhiều người nổi tiếng bị khởi tố

Doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai, nộp thuế - Nhiều người nổi tiếng bị khởi tố

Trong bối cảnh nền kinh tế số và công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, thương mại điện tử (TMĐT) đã và đang trở thành một xu hướng tất yếu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thay đổi toàn diện phương thức kinh doanh truyền thống. Tuy nhiên tận dụng các nền tảng TMĐT, mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube... nhiều người nổi tiếng (KOLs), influencer (người có tầm ảnh hưởng) đã kinh doanh và có doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai nộp thuế. Điều này đang tạo ra sự bất bình đẳng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử (TMĐT) Đông Nam Á đang chứng kiến sự thay đổi chiến lược toàn diện. Năm 2024, giá trị giao dịch trên các nền tảng tăng chậm lại nhưng cho thấy chuyển biến tích cực hơn, thị phần tập trung vào nhóm “ông lớn”.
Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Một chương trình đào tạo thương mại điện tử (TMĐT) dành riêng cho người khuyết tật vừa được khởi động tại Hà Nội, với sự phối hợp của SYS Việt Nam, eComDX (Bộ Công Thương) và Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam. Thông qua các nền tảng TikTok Shop, người khuyết tật sẽ được trang bị kỹ năng số (livestream bán hàng và affiliate marketing) để tự chủ sinh kế và tham gia vào nền kinh tế số.
Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Hiện nay, thương mại điện tử (TMĐT) đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam, trở thành kênh dẫn dắt quá trình chuyển đổi số doanh nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, kỳ vọng tạo lập môi trường TMĐT minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và người tiêu dùng được bảo vệ tốt hơn.
Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Thay vì “đưa người học đi xa”, Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ Khoa học Việt Nam (VISTEC) mang công nghệ về địa phương, thiết kế chương trình sát nhu cầu thực tiễn, chuẩn hóa kỹ năng số và thúc đẩy mô hình đào tạo “gắn với doanh nghiệp, hội nhập quốc tế”. Phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã có cuộc trao đổi với ông Steve Bùi, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Việt - Trung (VCBC) cơ quan chủ quản của VISTEC xoay quanh chủ đề này.
ShopeeFood dẫn đầu thị phần giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam

ShopeeFood dẫn đầu thị phần giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam

Theo hai khảo sát độc lập của NielsenIQ và Decision Lab thực hiện, ShopeeFood tiếp tục dẫn đầu thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam. Điều này cho thấy, niềm tin và sự gắn bó của khách hàng đối với nền tảng này.
Ra mắt trung tâm ươm tạo nhân lực số cho thương mại điện tử và logistic

Ra mắt trung tâm ươm tạo nhân lực số cho thương mại điện tử và logistic

Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ Khoa học Việt Nam (VISTEC) chính thức vận hành từ ngày 7/7/2025, với mục tiêu trở thành vườn ươm nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, thương mại điện tử (TMĐT) và chuyển đổi số.
Truy xuất nguồn gốc: “hộ chiếu số” bắt buộc trong thương mại điện tử

Truy xuất nguồn gốc: “hộ chiếu số” bắt buộc trong thương mại điện tử

Giữa làn sóng chuyển đổi số toàn diện, tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) mạnh mẽ, xác thực và truy xuất nguồn gốc trở thành yêu cầu bắt buộc, là bước đi không thể thiếu để bảo vệ niềm tin người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
Trình Quốc hội thảo luận dự án Luật Thương mại điện tử tại Kỳ họp thứ 10

Trình Quốc hội thảo luận dự án Luật Thương mại điện tử tại Kỳ họp thứ 10

Chính phủ vừa đề xuất bổ sung dự án Luật Thương mại điện tử (TMĐT) vào Chương trình lập pháp năm 2025 cùng ba dự án luật khác và dự kiến trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).
Thúc đẩy xuất khẩu xuyên biên giới qua thương mại điện tử

Thúc đẩy xuất khẩu xuyên biên giới qua thương mại điện tử

Hội thảo quốc gia với chủ đề “Thúc đẩy thương mại điện tử (TMĐT) xuyên biên giới 2025” sẽ diễn ra trong hai ngày, 24 - 25/10/2025. Sự kiện do Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) phối hợp thực hiện.
Gắn kết ngân hàng - thương mại điện tử, thúc đẩy kinh tế số

Gắn kết ngân hàng - thương mại điện tử, thúc đẩy kinh tế số

Với vai trò là huyết mạch tài chính, ngân hàng đã và đang kiến tạo một hệ sinh thái số thông minh, gắn kết chặt chẽ dịch vụ tài chính và thương mại điện tử (TMĐT), góp phần thúc đẩy kinh tế số Việt Nam phát triển bền vững.
VCCI đề xuất, nới quản lý tiền kiểm sàn thương mại điện tử nhỏ

VCCI đề xuất, nới quản lý tiền kiểm sàn thương mại điện tử nhỏ

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất Bộ Công Thương cắt giảm cấp phép tiền kiểm cho sàn thương mại điện tử (TMĐT) nhỏ để giảm thiểu thủ tục, thay vào đó là giám sát và kiểm tra hậu kiểm khi có dấu hiệu vi phạm.
Sàn TMĐT nộp thuế thay, người bán vẫn phải cập nhật thông tin

Sàn TMĐT nộp thuế thay, người bán vẫn phải cập nhật thông tin

Bộ Công Thương khuyến cáo, người bán không nên chủ quan, lơ là nghĩa vụ thuế. Mặc dù sàn thương mại điện tử (TMĐT) sẽ nộp thuế thay nhưng người bán vẫn phải cập nhật định danh điện tử, đăng ký mã số thuế cá nhân, theo dõi thông tin thuế để điều chỉnh hoạt động kinh doanh phù hợp.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị Bộ Y tế công khai danh tính

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị Bộ Y tế công khai danh tính

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị phạt 359 triệu đồng, buộc thu hồi hơn 460 phiếu kiểm nghiệm, tiêu hủy sản phẩm, cải chính thông tin quảng cáo sai phạm.
Hóa chất vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sang Lào

Hóa chất vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sang Lào

Xuất khẩu hóa chất sang Lào đạt hơn 309 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2025, vươn lên dẫn đầu và bỏ xa mức 3,8 triệu USD cùng kỳ năm trước.
Giá bất động sản tại Hải Phòng vẫn ở "vùng trũng"

Giá bất động sản tại Hải Phòng vẫn ở "vùng trũng"

Quỹ đất lớn, giá bất động sản rẻ tạo thời cơ đầu tư bất động sản Hải Phòng.
Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã tăng gần 300 lần

Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã tăng gần 300 lần

Hoa Kỳ là thị trường đầu tiên Việt Nam xuất khẩu vượt 100 tỷ USD, với kim ngạch năm 2024 ước gần 130 tỷ USD.
Thu hồi và tiêu hủy toàn quốc sản phẩm sữa rửa mặt chuyên dụng Gammaphil - chai 125ml

Thu hồi và tiêu hủy toàn quốc sản phẩm sữa rửa mặt chuyên dụng Gammaphil - chai 125ml

Nguyên nhân là do mẫu sản phẩm kiểm nghiệm sữa rửa mặt Gammaphil chứa hai chất Methylparaben và Propylparaben, nhưng không được khai báo trong công thức đã công bố.
(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận những bứt phá ấn tượng, khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế.
(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

Hiện nay, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) có thể nộp thuế qua các kênh sau:
(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

Trong 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội, thì có 7 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất toàn thị trường tính đến ngày 30/6/2025.
(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tạo tài khoản định danh điện tử, Cục Thuế đã chỉ ra một số điểm cần lưu ý.
Phiên bản di động