Giữ lạm phát dưới 4% là rất khó khăn

	TS. Nguyễn Bích Lâm: Lạm phát năm 2022 có thể ở mức 4% - 4,5%
	4 tháng đầu năm lạm phát tăng 0,97%
	Mục tiêu lạm phát dưới 4% liệu có khả thi?

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú

Thưa ông, thực tế hiện nay, giá cả hàng hoá đang xu hướng tăng cao khiến chỉ số giá tiêu dùng tăng qua từng tháng. Điều này gây áp lực lên công tác kiểm soát lạm phát ở nước ta. Ông nhận định như thế nào về tình hình này?

Việc Việt Nam chịu áp lực lạm phát cao không có gì là lạ, đặc biệt là áp lực lạm phát không chỉ đến từ giá dầu, mà còn nhiều yếu tố khác nữa. Chính vì vậy, việc giữ lạm phát dưới 4% trong năm 2022 là rất khó khăn. Thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu đã giảm 50% và một số chính sách khác nhằm hạn chế những biến động không có lợi chưa đủ sức để kéo giảm giá xăng, dầu cũng như giá các hàng hóa thiết yếu khác đang hình thành một mức cao hơn trên thị trường. Vì vậy, nên tận dụng dư địa giảm thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt và cả thuế môi trường đối với xăng, dầu để kiềm chế đà tăng của mặt hàng này.

Công tác điều hành giá cả, kiểm soát lạm phát của Chính phủ cũng như các bộ, ngành liên quan đang gặp rất nhiều khó khăn. Ông có thể chỉ ra một số giải pháp căn cơ để gỡ khó cho kiểm soát lạm phát?

Đầu tiên là vấn đề về năng lượng, nguyên vật liệu. Hiện nay, sản xuất kinh doanh dịch vụ ở Việt Nam còn phụ thuộc khá lớn vào năng lượng, nguyên nhiên vật liệu, phụ liệu của các nước khác, đặc biệt là các ngành như điện tử, dệt may, da giày, nhựa, sắt thép, hóa chất,… Điều này gây bất lợi cho Việt Nam khi giá năng lượng, nguyên nhiên vật liệu,... tăng lên.

Cần phải khắc phục những khó khăn ở trên bằng cách từng bước chủ động dự trữ năng lượng, tìm kiếm những nguyên vật liệu, phụ liệu ở trong nước cũng như ở các nước khác để tránh phụ thuộc vào một vài quốc gia.

Khẩn trương kết nối lại các chuỗi cung ứng phục vụ cho xuất nhập khẩu, hàng hóa, nguyên vật liệu và tiêu thụ ở thị trường nội địa, đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, giảm bớt các chi phí vận chuyển, logistics nhằm hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt ngay tại thị trường nội địa nhằm giảm bớt áp lực lạm phát.

Yếu tố thứ hai cần quan tâm đến là cầu tiêu dùng. Sau 1 thời gian bị giãn cách, cầu tiêu dùng bị nén lại, nay được "bung ra" một cách mạnh mẽ hơn làm cho nhu cầu mua sắm, du lịch, dịch vụ phát triển nhanh chóng với số lượng lớn hơn và chu kì mua sắm tăng lên bù đắp những thiếu hụt trong thời gian có dịch, từ đó tạo ra sức ép lạm phát ngay từ đầu năm mà cụ thể là áp lực tăng do mua sắm, du lịch. Cần khuyến khích tiết kiệm, tiêu dùng hợp lý trong các tầng lớp dân cư, tập trung mua sắm vào những mặt hàng thiết yếu, giải tỏa tâm lý tích trữ hàng hóa.

Yếu tố thứ ba khi nói đến lạm phát không thể không nói đến là vai trò của hệ thống phân phối quốc gia. Kinh nghiệm trong 2 năm chống dịch, một khi chợ (kể cả chợ đầu mối, siêu thị) bị tạm thời đóng cửa với số lượng lớn thì việc đảm bảo tiêu thụ hàng hóa bị gián đoạn là rất quan trọng, nhất là hàng nông sản không có người thu hoạch và vận chuyển đến nơi tiêu thụ. Ở các kênh bán lẻ, hàng hóa bị thiếu hụt, gây ra những hiện tượng đầu cơ, nâng giá làm cho giá hàng hóa từ sản xuất đến tiêu dùng lẻ tăng gấp 3-4 lần, gây tâm lý bất ổn cho thị trường về giá cả và túi tiền của người tiêu dùng bị xâm hại một cách vô lý.

Chính vì vậy, cần phải tiếp tục củng cố hệ thống phân phối nội địa vững chắc bao gồm việc thực hiện giao dịch mua bán hàng hóa công khai, minh bạch, kiên quyết xử lý những hiện tượng thao túng ở khâu bán lẻ của một số thương hiệu có thế mạnh làm cho giá cả bị đẩy lên vô lý trên thị trường.

Tất cả những việc làm trên nhằm hạn chế những biến động về giá cả, góp phần vào việc hạn chế tốc độ tăng CPI chung trong năm 2022 và cả trong những năm tiếp theo.

Xin cảm ơn ông!