Giữ giá trị cốt lõi, nhân văn cho thị trường bảo hiểm nhân thọ

	Bộ trưởng Bộ Tài chính: Hỗ trợ thị trường bảo hiểm phát triển cả “lượng” và “chất"
	Tăng cường quản trị, nhận dạng rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm
	Triển khai nhiệm vụ cụ thể bảo đảm thị trường bảo hiểm an toàn, lành mạnh

Các doanh nghiệp bảo hiểm cần rà soát toàn bộ quy trình, nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ tư vấn viên… Ảnh: ST

Theo Bộ Tài chính, trong hơn 25 năm qua, mức tăng trưởng bình quân của thị trường bảo hiểm đạt 20%/năm. Tính đến cuối tháng 4/2023, tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm ước đạt 849,4 nghìn tỷ đồng, tăng 14,18% so với cùng kỳ năm trước. Các doanh nghiệp bảo hiểm đã đầu tư trở lại nền kinh tế ước đạt 708,4 nghìn tỷ đồng, tăng 14,41% so với cùng kỳ năm trước. Tổng doanh thu phí bảo hiểm trong 4 tháng đầu năm 2023 ước đạt 75,3 nghìn tỷ đồng, tăng 1,12%, trong đó, các doanh nghiệp bảo hiểm chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 23,5 nghìn tỷ đồng (các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 7.417 tỷ đồng, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước đạt 16.104 tỷ đồng), tăng 20,71% so với cùng kỳ năm trước.

Hiện các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đang cung cấp hơn 500 sản phẩm bảo hiểm thuộc nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khoẻ. Các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tham gia bảo hiểm, bao gồm các sản phẩm chỉ cung cấp quyền lợi bảo vệ thuần tuý (như bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm sức khoẻ...) và các sản phẩm có kết hợp cả bảo vệ và đầu tư (như sản phẩm bảo hiểm liên kết chung, bảo hiểm liên kết đơn vị, hưu trí...).

Thảo luận tại nghị trường Quốc hội vào ngày 31/5, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) nêu rõ, về bản chất, bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm mang tính nhân văn cao, giúp hỗ trợ con người giảm thiểu những mất mát, thiệt hại trước những rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều kiện cáo, bức xúc của khách hàng được đăng tải công khai thời gian vừa qua đã khiến cho dư luận không khỏi nghi ngại. Vì thế, đại biểu nhấn mạnh, đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét vấn đề này để những giá trị cốt lõi, nhân văn của bảo hiểm nhân thọ không bị ảnh hưởng bởi những đối tượng cố tình vi phạm để trục lợi.

Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, trong năm 2022, qua thanh tra đã phát hiện 3.100 trường hợp đại lý bảo hiểm có sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tuyên truyền sai về sản phẩm bảo hiểm. Trong khi đó, thông qua đường dây nóng tiếp nhận và xử lý các thông tin phản ánh liên quan đến bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, Bộ Tài chính cho biết đã phân loại xử lý 350 đơn tố cáo.

Thực tế cho thấy, thị trường bảo hiểm tại nước ta còn nhiều hạn chế, chẳng hạn như hợp đồng quá dài trong khi đây là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều thuật ngữ chuyên ngành nên sự thua thiệt sẽ chủ yếu nằm về phía người mua nếu gặp phải những tư vấn viên không có tâm; đội ngũ tư vấn viên vì tỷ lệ hoa hồng mà cố tình tư vấn sai lệch, dẫn tới những hiểu lầm và nghi ngại khi khách hàng tham gia và sử dụng bảo hiểm.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy thông tin, theo một số liệu thống kê thì tỷ lệ tham gia bảo hiểm nhân thọ của Việt Nam thuộc loại thấp trên thế giới, chỉ chiếm 11% dân số trong khi Philippines là 38%, Malaysia 50%, Singapore 80% và Mỹ là 90%. “Để đạt được tỷ lệ tham gia cao như vậy, chắc chắn ở các nước không có tình trạng tư vấn thiếu trung thực, thiếu minh bạch như ở nước ta vừa qua. Tham gia bảo hiểm cần có sự trung thực và minh bạch của cả 2 phía thì mới mang lại lợi ích”, đại biểu Thủy nêu rõ.

Trong trao đổi với báo chí, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng thẳng thắn thừa nhận, trong quá trình tăng trưởng nhanh về “lượng”, thì “chất” của các thị trường bảo hiểm chưa có sự phát triển tương xứng. Vì thế, theo Bộ trưởng, để đạt được các mục tiêu lớn đề ra, thị trường bảo hiểm vẫn còn nhiều thách thức cần hoàn thiện và xứng tầm hơn với tiềm năng lợi thế của Việt Nam như chất lượng nhân lực, cơ sở dữ liệu thị trường, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường quản trị rủi ro và tính minh bạch của các doanh nghiệp bảo hiểm…

Do đó, để thị trường được chấn chỉnh và phát triển đúng hướng, nhiều kiến nghị đã được đưa ra. Theo nhiều chuyên gia, các cơ quan chức năng cần tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động bảo hiểm nhân thọ, trong đó tập trung vào loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư; đồng thời đề nghị khởi tố điều tra những sai phạm để “làm gương”, tăng niềm tin trong nhân dân. Đặc biệt, các doanh nghiệp bảo hiểm cần rà soát toàn bộ quy trình, nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ tư vấn viên… để những giá trị cốt lõi, nhân văn của bảo hiểm nhân thọ không bị ảnh hưởng.

Giải trình về vấn đề này trước Quốc hội vào ngày 1/6/2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để kiểm tra, xử lý nghiêm những vi phạm trong loại hình bán bảo hiểm qua ngân hàng. Bộ Tài chính cũng đang tham mưu xây dựng nghị định và xây dựng thông tư để thực hiện pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Trong đó, các quy định sẽ tập trung vào nguyên tắc cung cấp các sản phẩm bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm rõ ràng hơn, ngắn hơn, trọng tâm hơn, làm rõ quyền lợi, thời hạn và nghĩa vụ của các bên; quy định gói định mức tối đa chi thưởng, quy định các vấn đề về chi đại lý, công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm.