 | Xuất khẩu cá ngừ tăng cao |
| “Bắt tay” doanh nghiệp làm hàng xuất khẩu, nông dân tăng chuyên nghiệp |
| Biến khó khăn thành cơ hội, doanh nghiệp tăng tốc xuất khẩu |
 |
| Cá tra xuất khẩu đang được ưa chuộng tại nhiều nước nhờ giá tốt. Ảnh: TTXVN |
Chiếm lĩnh thị trường nhờ giá tốt
Trong bối cảnh lạm phát kỷ lục tại một số nước, giá các mặt hàng thực phẩm đều tăng cao. Mặt hàng cá tra với lợi thế có giá cả phải chăng đã trở thành sự lựa chọn phù hợp cho nhiều người tiêu dùng thế giới, nên các doanh nghiệp chế biến XK cá tra Việt Nam nhanh chóng gia tăng thị phần tại các nước.
Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, 8 tháng năm 2022, XK cá tra Việt Nam đạt trên 1,8 tỷ USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, XK cá tra sang thị trường Mỹ - thị trường có lạm phát tăng cao- chiếm 23% với hơn 421 triệu USD, tăng 87%. Theo nhận định của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), dự tính trong 9 tháng năm 2022, XK cá tra sẽ đạt hơn 2 tỷ USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm ngoái. Có được kết quả này, các doanh nghiệp chế biến và XK cá tra Việt Nam đã cắt giảm chi phí, hạ giá thành, đồng thời phối hợp với nhà nhập khẩu và nhà vận chuyển để điều chỉnh các chi phí hợp lý cho các bên để có mức giá hợp lý.
Bà Nguyễn Ngô Vi Tâm, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn nhận định, Việt Nam là nước XK cá tra nhiều nhất thế giới, cá tra đã chiếm thị phần tại nhiều thị trường lớn nhờ giá tốt. Ứng phó với lạm phát, các doanh nghiệp chế biến XK cá tra Việt Nam đã chủ động chia sẻ một phần chi phí vận chuyển với đối tác, nhà nhập khẩu để duy trì mức giá hợp lý, tận dụng tốt nhu cầu thị trường để duy trì đà tăng trưởng lâu dài. Chính vì vậy, cá tra của Việt Nam luôn có giá rất tốt, được người tiêu dùng nước ngoài chọn dùng, nhất là trong bối cảnh lạm phát tăng cao. Trong 8 tháng năm nay, Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn đứng đầu cả nước về kim ngạch XK thuỷ sản và cá tra với gần 294 triệu USD, tăng 70% so với cùng kỳ năm trước.
Theo phân tích của VASEP, lạm phát tại Anh đang ở mức cao kỷ lục 40 năm và gần như cao nhất ở các nước châu Âu, nên tiêu thụ các mặt hàng thực phẩm có giá cao bị hạn chế. Do vậy, xuất khẩu tôm, cá ngừ và một số loài cá biển sang Anh giảm mạnh. Trong khi đó, xuất khẩu cá tra vẫn giữ được tăng trưởng 16% vì cá tra có giá vừa phải, hơn nữa Anh bị thiếu cá thịt trắng do lệnh cấm thuỷ sản từ Nga, nên cá tra trở thành loài cá thay thế trên thị trường Anh, đặc biệt là các sản phẩm fish & chip phổ biến của nước này. Về lợi thế thuế quan, hiệp định FTA với Anh có cơ chế tiếp nối hiệp định EVFTA với EU, nghĩa là cá tra có lộ trình giảm thuế về 0% sau 3 năm. Như vậy năm 2022, sản phẩm này gần như được nhập khẩu vào Anh với mức thuế 0% là lợi thế cho doanh nghiệp XK cá tra của Việt Nam.
Theo bà Lê Hằng, Phó Giám đốc Trung tâm đào tạo của VASEP, với giá cả vừa phải, có thể nhập khẩu cá tra của Mỹ sẽ nhích dần lên trong những tháng tới, khi mà lạm phát giá thực phẩm nói chung, thuỷ sản nói riêng làm cho thị trường Mỹ chao đảo hơn, đồng thời cũng bước vào chu kỳ tăng nhu cầu cho dịp Giáng sinh và năm mới. XK thuận lợi nhờ giá tốt nên doanh số của các doanh nghiệp cá tra đều tăng so với cùng kỳ. Nhiều công ty cá tra tăng doanh số XK, như: Công ty TNHH Chế biến thực phẩm Xuất khẩu Vạn Đức (Tiền Giang), tăng 50%; Biển Đông Seafood, tăng 36%; Công ty CP Nam Việt, tăng 52%,...
Xoay xở giữ đơn hàng
Tình hình lạm phát tại nhiều nước trên thế giới tăng cao đã tác động mạnh đến các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam, các DN XK đã tìm cách xoay sở ứng phó để giữ đơn hàng. Là một trong những doanh nghiệp XK tôm lớn tại Đồng bằng sông Cửu Long, ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP thực phẩm Sao Ta cho rằng, lạm phát tại Mỹ cao, tỷ giá biến động, chi phí bán hàng tăng cao đã khiến hoạt động XK tôm của Việt Nam sang Mỹ những tháng gần đây gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, các đối thủ lớn trên thị trường Mỹ như Ecuador và Ấn Độ vừa có lợi thế về cước tàu vì ở vị trí gần, vừa có tôm giá rẻ. XK tôm sang Nhật Bản có vẻ khả quan hơn so với thị trường Mỹ và EU do cước tàu thấp hơn. Với sách lược thị trường, Sao Ta đã điều chỉnh, chọn Nhật Bản là thị trường mục tiêu số 1, vì tìm thấy ưu thế ở đây như chi phí logistic thấp không làm tăng ảo giá tiêu thụ, thanh toán nhanh, sản phẩm đòi hỏi sự đa dạng, tỉ mỉ phù hợp sở trường của Sao Ta… Không chỉ Sao Ta, nhiều DN khác cũng xoay sở tìm thị trường để giữ đơn hàng. XK tôm của Việt Nam sang Nhật Bản trong tháng 8 năm nay ghi nhận tăng trưởng 120% đạt hơn 67 triệu USD. Lũy kế 8 tháng, XK tôm sang thị trường này đạt 463 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.
Chiếm gần 1 nửa kim ngạch XK thủy sản, mặt hàng chủ lực tôm XK của Việt Nam được ghi nhận chiếm lĩnh nhiều thị trường lớn. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các DN XK đối mặt với nhiều khó khăn khi làm phát tăng cao. Tám tháng đầu năm nay, trong top 10 thị trường nhập khẩu tôm chính của Việt Nam, XK tôm sang Mỹ và Anh giảm, XK sang các thị trường còn lại đều tăng trưởng dương.
Tháng 8/2022, XK tôm Việt Nam đạt hơn 398 triệu USD, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2021. Lũy kế 8 tháng đầu năm nay, XK tôm đạt hơn 3 tỷ USD, tăng 24%. Theo phân tích của bà Kim Thu, mặc dù ghi nhận tăng trưởng nhưng XK tôm của Việt Nam tính tới tháng 8 năm nay đang phải đối mặt với nhiều vấn đề về nguồn cung nguyên liệu, cước phí vận chuyển, giá thành sản xuất tăng cao trong khi nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn như Mỹ, EU chững trong bối cảnh lạm phát tăng cao, tăng trưởng kinh tế sụt giảm tại các nước này. XK tôm sang Mỹ bắt đầu chững từ tháng 5 và giảm liên tiếp từ tháng 6 đến tháng 8, khiến kim ngạch XK tôm sang Mỹ 8 tháng năm nay đạt hơn 619 triệu USD, giảm 9% so với cùng kỳ.
Dù phải đối mặt với nhiều thách thức nhưng phần lớn các doanh nghiệp XK hiện đang tăng tốc, nỗ lực lấp đầy các đơn hàng cuối năm, phấn đấu đưa kim ngạch XK thủy sản đạt mốc 10 tỷ USD.
Lê Thu
