 |
| Nhà máy của Masan High-Tech Materials tại Việt Nam. Ảnh: ST |
“Làn sóng” đã khởi động
Nhiều nhà đầu tư Nhật Bản khẳng định sẽ chọn Việt Nam làm điểm đến đầu tư sau ảnh hưởng của dịch Covid-19. Chính vì thế, làn sóng đầu tư từ Nhật Bản vào Việt Nam đã không ngừng gia tăng. Cụ thể, tính đến cuối năm 2019, hơn 2.000 DN Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam. Nhờ đó, Nhật Bản đứng thứ 2 với tổng vốn đăng ký đạt 59,6 tỷ USD, chiếm 15,6% tổng vốn đầu tư. Hơn nữa, cũng trong 9 tháng đầu năm 2020, Nhật Bản có 209 dự án đầu tư mới vào Việt Nam, đứng thứ 3 trong các đối tác đầu tư.
Mới đây, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) đã công bố danh sách 15 DN nước này (trong tổng số hơn 100 công ty đăng ký dự án đa dạng hóa chuỗi cung ứng) được nhận trợ cấp để chuyển hoạt động sản xuất từ Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á, như Việt Nam, Philippines, Malaysia, Thái Lan, Lào. Hơn nữa, theo khảo sát thực trạng của các DN Nhật Bản đầu tư tại châu Á và châu Đại dương của JETRO vào tháng 2/2020, có 63,9% DN Nhật Bản đang kinh doanh tại Việt Nam cho biết sẽ tiếp tục mở rộng kinh doanh, tỷ lệ cao nhất trong khối ASEAN và đứng thứ ba trong khu vực châu Á và châu Đại Dương.
Với những thông tin nêu trên, đây được xem là cơ hội để các DN liên kết, hợp tác với các DN Nhật Bản, nhất là các DN trong lĩnh vực sản xuất linh kiện, công nghệ hỗ trợ… Mới đây, Công ty Cổ phần Masan High-Tech Materials (thành viên của Tập đoàn Masan) và Mitsubishi Materials Corporation (Nhật Bản) đã ký cam kết thiết lập liên minh chiến lược hướng đến mục tiêu phát triển nền tảng vật liệu vonfram công nghệ cao hàng đầu, với giá trị lên tới 90 triệu USD. Ông Craig Bradshaw, Tổng giám đốc Masan High-Tech Materials chia sẻ, thỏa thuận hợp tác sẽ giúp DN mang đến các sản phẩm và giải pháp với chất lượng hàng đầu. Ngoài ra, liên minh này cũng sẽ giúp một thương hiệu vonfram cận sâu nhượng quyền của châu Á, vốn là một mảnh ghép trong chiến lược phát triển của DN.
Ngoài ra, Việt Nam còn được các DN Nhật Bản coi trọng cho các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A). Theo tổng hợp, trong 9 tháng đầu năm nay, giữa Nhật Bản và Việt Nam đã có 19 giao dịch M&A được công bố. Trong đó, đáng chú ý là Mitsubishi Corporation và Nomura Real Estate mua lại 80% giai đoạn II Dự án Grand Park của Vingroup; Ngân hàng Aozora mua 15% cổ phần của Ngân hàng TMCP Phương Đông; Tập đoàn bất động sản Haseko mua 36% cổ phần của Công ty Xây dựng Ecoba; Công ty Dược phẩm ASKA mua 24,9% cổ phần của Công ty Dược Hà Tây…
Cơ hội không đứng ở cửa
Theo các DN, việc hợp tác với các đối tác Nhật Bản nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức. Bởi đây luôn là một đối tác “khó tính”, với nhiều yêu cầu khắt khe không chỉ về chất lượng sản phẩm, dịch vụ mà còn về quy cách vận hành nhà máy như: đảm bảo về bảo vệ môi trường, vệ sinh, an toàn lao động, chế độ cho người lao động… Do đó, các DN cũng phải tự "dọn đường" đón đối tác, bởi cơ hội không đứng ở cửa chờ sẵn.
Đại diện Công ty TNHH sản xuất và thương mại Anh Đức (DN chuyên sản xuất và cung cấp linh kiện điện tử) cho biết, làm ăn với DN Nhật Bản luôn “khó”, bởi các đối tác này luôn đưa ra những yêu cầu rất tỉ mỉ, cần độ tinh xảo trong các linh kiện sản xuất. Ví dụ làm việc với các đối tác khác, DN chỉ mất 1 phần chi phí, công sức lao động, thì làm việc với đối tác Nhật Bản, các DN phải bỏ ra 2-3 phần chi phí, công sức. Tuy nhiên, theo vị này, thành quả đem lại không chỉ là được sự công nhận từ đối tác, mà còn có được giá trị gia tăng cao hơn, được gia tăng uy tín và thương hiệu cho DN, tạo thành “lý lịch” tốt cho DN khi đàm phán với các đối tác tiếp theo.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Công ty sản xuất giày dép Quỳnh Châu cho hay, mặc dù hiện việc xuất khẩu gặp khó khăn, nhưng DN vẫn nhận được nhiều đơn hàng từ đối tác Nhật Bản – vừa đối tác xuất khẩu, vừa đối tác sản xuất linh kiện trong nước. Để có được điều này, bà Lan chia sẻ, DN đã phải trải qua thời gian dài đầu tư cơ sở hạ tầng đáp ứng các yêu cầu của đối tác, nên khi đã thành công và có thương hiệu, DN vẫn nhận được lời mời hợp tác, giao thương từ Nhật Bản.
Những vấn đề trên đã đặt ra “bài toán” cho các DN Việt Nam, là làm thế nào để luôn có tinh thần cầu tiến, vươn lên trong hợp tác với đối tác Nhật Bản nói riêng và các đối tác nước ngoài khác nói chung. Theo nhiều DN, cũng với việc tăng cường thu hút đầu tư của Nhật Bản trong thời gian tới, các DN cũng như cơ quan quản lý nên có biện pháp khuyến khích chuyển giao công nghệ để giúp nâng cao trình độ công nghệ và năng lực sản xuất của các DN Việt Nam, từ đó thúc đẩy hợp tác trên tinh thần “đôi bên cùng có lợi”.
Minh Chi
