Doanh nghiệp chuẩn bị ứng phó với CBAM

Ông Jean-Jacques Bouflet, Phó Chủ tịch EuroCham chia sẻ thông tin CBAM cho các doanh nghiệp

Ngày 11/10, tại Hội nghị tập huấn với chủ đề “CBAM và Thị trường Carbon - Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp TPHCM”, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TPHCM (ITPC) phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức, các doanh nghiệp đã được chia sẻ nhiều thông tin quan trọng để chuẩn bị thực hiện cơ chế CBAM.

Đánh giá về thị trường EU đối với các doanh nghiệp Việt, Phó Giám đốc ITPC Hồ Thị Quyên cho rằng, EU nằm trong Top 5 thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta.

Trong đó, nhóm hàng công nghiệp chế biến - chế tạo (điện thoại, máy tính, hàng dệt may, giày dép…) chiếm kim ngạch xuất khẩu lớn nhất. Ngoài ra, những năm gần đây, nhóm hàng nông sản cũng có dấu hiệu tăng mạnh.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong 8 tháng năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang 27 nước EU đạt 34,08 tỷ USD, tăng 17,5%, tương ứng tăng 5,08 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước, nhập khẩu từ EU đạt 10,8 tỷ USD, tăng 11,1% (tương ứng tăng 1,08 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước.

Theo bà Hồ Thị Quyên, châu Âu hiện trở thành thị trường khó tính bậc nhất với những tiêu chuẩn ngặt nghèo về bảo vệ môi trường, trong đó có việc áp dụng CBAM. Đây là công cụ chính sách được đề xuất nhằm giảm lượng khí thải carbon từ hàng hóa nhập khẩu vào EU.

Cơ chế CBAM sẽ áp dụng một mức thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có lượng khí thải carbon cao hơn so với hàng hóa sản xuất tại EU, từ thời điểm sản xuất hàng hóa cho đến khi nhập khẩu những hàng hóa đó vào lãnh thổ của EU. Mức thuế này sẽ được sử dụng để bù đắp cho lượng khí thải carbon do sản xuất hàng hóa trong EU gây ra.

Theo các doanh nghiệp, với quy định trên, tác động của CBAM đối với các doanh nghiệp là rất lớn, đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, nông sản của TPHCM.

Cụ thể, các doanh nghiệp có nguy cơ bị cạnh tranh xuất khẩu và mất thị phần tại thị trường này do đối thủ cạnh tranh đã sẵn sàng cho việc đáp ứng các chính sách xanh.

Chia sẻ với các doanh nghiệp Việt Nam, ông Jean-Jacques Bouflet, Phó Chủ tịch EuroCham cho biết, việc triển khai CBAM vào ngày 1/1/2026 tới đây sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực sử dụng nhiều carbon như thép, xi măng, phân bón và nhôm.

Từ thực tế trên, đòi hỏi việc ban hành khung pháp lý để thực hiện cũng như nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp Việt Nam đáp ứng việc giảm phát thải khí nhà kính, trung hòa carbon, tăng khả năng thích ứng và cạnh tranh cho các doanh nghiệp xuất khẩu là yêu cầu cấp bách hơn bao giờ hết.

Việc chuyển đổi sản xuất xanh không chỉ có ý nghĩa quan trọng với bản thân mỗi doanh nghiệp mà còn tác động tới cả chuỗi cung ứng. Bởi vì, khi một đơn vị cung ứng giảm phát thải, các doanh nghiệp trong chuỗi hoạt động cũng sẽ đến gần hơn với mục tiêu về giảm phát thải và Net Zero.

Đây vừa là thách thức, nhưng cũng là cơ hội để các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.

Tại hội nghị, các doanh nghiệp được chia sẻ thông tin toàn diện về cơ chế CBAM và tác động của nó đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như tìm hiểu về tầm quan trọng của việc thiết lập thị trường carbon để giảm thiểu tác động của CBAM, tìm hiểu và đáp ứng các yêu cầu theo quy định của EU trong khuôn khổ pháp lý hiện hành.

“Các chuyên gia đưa ra những nhận định và chiến lược có giá trị về cách chuẩn bị và tuân thủ hiệu quả các quy định của CBAM, đảm bảo rằng Việt Nam có chỗ đứng trên thị trường xuất khẩu toàn cầu”- ông Jean-Jacques Bouflet thông tin.

Việc chuyển đổi sản xuất xanh không chỉ có ý nghĩa quan trọng với bản thân mỗi doanh nghiệp mà còn tác động tới cả chuỗi cung ứng.

Bởi vì, khi một đơn vị cung ứng giảm phát thải, các doanh nghiệp trong chuỗi hoạt động cũng sẽ đến gần hơn với mục tiêu về giảm phát thải và Net Zero. Đây vừa là thách thức, nhưng cũng là cơ hội để các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.