Còn lại sau Tết là…

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Môi trường đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam, lượng chất thải trên cả nước phát sinh hiện ước khoảng 12,8 triệu tấn/năm, với tốc độ gia tăng trung bình mỗi năm khoảng 12%. Tuy nhiên, lượng rác thải thu gom chỉ đạt khoảng 85,5% ở khu vực đô thị và 45,5% ở khu vực nông thôn. Phần lớn chất thải được xử lý bằng biện pháp chôn lấp. Cả nước đang tồn tại 660 bãi chôn lấp rác thải có diện tích trên 1 ha, nhưng chỉ có 25% trong số này đạt tiêu chuẩn hợp vệ sinh.

Nhằm giải quyết vấn nạn này, cuối năm 2018 vừa qua, TPHCM trở thành đô thị đầu tiên trong cả nước chính thức áp dụng quy định phân loại rác tại nguồn (PLRTN). Và cũng là lần đầu tiên, một phần mềm ứng dụng đã được triển khai phục vụ cho việc thu gom rác: phần mềm mGreen đã được Công ty TNHH MTV Môi trường – Đô thị TPHCM (Citenco) hướng dẫn, cài đặt cho người dân – trước mắt là các cư dân tại quận Tân Phú. Đây là ứng dụng phần mềm giúp cho hoạt động thu gom, ghi nhận khối lượng rác tái chế được, tạo sự thuận lợi cho cả người dân và lực lượng thu gom rác. Với mGreen, người dân cơ thể sử dụng điện thoại di động để gọi người đến thu gom rác. Ứng dụng này còn số hoá việc tích điểm, đổi quà cho người dân, khi tham gia chương trình PLRTN... Sau một thời gian tuyên truyền, khuyến khích, một số biện pháp chế tài sẽ được áp dụng để đảm bảo thực thi nghiêm túc.

Cần phải nói thêm rằng việc PLRTN, khâu đầu tiên để tiến hành tái chế rác không chỉ có ý nghĩa về mặt bảo vệ môi trường mà còn có hiệu quả kinh tế rất cao nữa. Việt Nam có khoảng 35.000 tấn rác được chôn lấp mỗi ngày, trong khi quỹ đất đang dần cạn kiệt và diện tích đất dùng làm bãi rác thì không thể dùng cho hoạt động kinh tế nào khác. Một trong những lợi ích dễ nhìn thấy nhất là sử dụng rác để sản xuất năng lượng. Tỷ lệ xử lý chất thải rắn đô thị cho mục tiêu năng lượng được dự kiến sẽ tăng từ mức không đáng kể hiện nay lên 30% vào năm 2020, xấp xỉ 70% vào năm 2030.

Nếu đã từng đến Hàn Quốc, bạn sẽ thấy đất nước này có những sàn nhà thật ấm áp, chứ không “hàn” chút nào, dù bên ngoài tuyết rơi trắng xoá. Đó là do hệ thống sưởi sàn, có chi phí không hề đắt, do được vận hành bằng nguồn năng lượng sản sinh từ xử lý rác thải!

Không còn sớm để các đô thị khác trong cả nước cũng bắt đầu chương trình PLRTN như TPHCM, dù đó mới chỉ là bước đi đầu tiên. Còn khá xa chúng ta mới được hái những bông hoa “trồng” trên… rác!