Cơ hội và thách thức của ngành vận tải hàng không

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Nguyễn Huế

Nhận định về tổng quan của ngành vận tải hàng không Việt Nam, ông Đỗ Xuân Quang, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam cho biết, tuy vận tải hàng không chỉ chiếm thị phần khiếm tốn (chưa tới 1%) trong tổng lượng vận chuyển hàng hóa của Việt Nam, nhưng lại chiếm tới 25% giá trị kim ngạch XK. Năm 2014, tổng lượng vận chuyển hàng hóa qua đường hàng không chiếm khoảng 741.000 tấn tăng 18,5% so với năm 2013. Trong đó vận chuyển hàng hóa quốc tế chiếm 587.000 tấn, tăng 19,6%, vận chuyển nội địa đạt 154.000 tấn, tăng 14,5%. Trong giai đoạn 2005-2014, tăng trưởng của vận chuyển hàng không đạt mức trung bình 13,8%.

Được đánh giá là một trong những thị trường châu Á có mức tăng trưởng về vận tải hàng không nhanh nhất thế giới, thị trường vận tải hàng không Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong thời gian tới. Trong đó, Bắc Mỹ, EU tiếp tục là thị trường hàng đầu. Dự báo trong giai đoạn 2015 -2020 sẽ đạt mức tăng trưởng từ 11% đến 13%.

Theo ông Đỗ Xuân Quang, ngành vận tải hàng không Việt Nam đang có nhiều cơ hội phát triển. Bên cạnh cơ hội lớn từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) và Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), ngành vận tải hàng không còn được hưởng lợi từ các chính sách của Chính phủ nhằm thúc đẩy tăng trưởng của ngành này. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng, kho bãi, cảng hàng không cũng đã được được đổi mới, xây dựng thêm tại cả trung tâm lớn của cả nước là Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM. Cùng với đó, các cơ sở cung cấp các dịch vụ mặt đất cũng được đầu tư mạnh.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, ngành vận tải hàng không Việt Nam cũng đang phải đối mặt với không ít thách thức do tăng trưởng GDP của Việt Nam đang có xu hướng chậm lại. Khủng hoảng kinh tế thế giới vẫn tiếp diễn chưa được khôi phục hoàn toàn ở các thị trường lớn như Mỹ, EU. Đồng thời, giá xăng dầu dao động ở biên độ lớn, thị trường phụ thuộc theo mùa cũng mang đến những bất ổn cho thị trường vận tải hàng không.

“Ngoài ra, tuy các hãng hàng không nội địa tuy đã có mức tăng trưởng nhanh nhưng vẫn thấp hơn các hãng hàng không quốc tế. Đồng thời việc vận chuyển chủ yếu mới chỉ tập trung vào hành khách chưa có đội bay chuyên dụng vận tải hàng hóa. Ngoài ra, ngành hàng không Việt Nam đang phải đối mặt với áp lực thiếu hụt đội ngũ lao động chất lượng cao”, ông Quang cho biết.

Cùng quan điểm như trên, ông Võ Huy Cường, Phó Cục trưởng Cục Hàng không dân dụng Việt Nam cho rằng, theo đánh giá của Cục Hàng không Quốc tế, Việt Nam là thị trường đứng thứ 3 trên thế giới về vận tải hàng không. Tính đến năm 2015, ngành hàng không Việt Nam đã thu hút 50 hãng hàng không thế giới đến từ 25 quốc gia đến khai thác các chuyến bay. Trong giai đoạn 2011-2014, tổng sản lượng vận chuyển hành khách của hàng không Việt Nam ở mức 12%/năm, tổng lượng vận chuyển hàng hóa đạt mức tăng trưởng 12,6%năm. Trong giai đoạn 2001-2014, mức tăng trưởng của ngành này cũng đạt mức 14,5% đối với vận chuyển hành khách và 13,5% năm đối với vận chuyển hàng hóa.

Măc dù vậy, sự phát triển của ngành hàng không Việt Nam mới chỉ dừng lại ở sự phát triển riêng lẻ đối với từng hãng hàng không, từng cảng hàng không chưa thể hiện được vai trò kết nối giữa hãng hàng không, DN giao nhận và khách hàng. Đặc biệt là vai trò của chuỗi logistics. Bên cạnh đó, việc kết nối sản xuất với tiêu dùng, kết nối các phương tiện vận tải, đặc biệt là kết nối chất xám, nguồn nhân lực cũng là điểm yếu của ngành hàng không Việt Nam từ trước đến nay./.