Chủ động ứng phó với biến động giá cả thị trường

	Giá trị giao dịch thị trường trái phiếu chính phủ đạt trên 10 nghìn tỷ đồng/phiên
	Làm gì để phát triển chuỗi cung ứng bền vững trong bối cảnh thị trường biến động không ngừng?
	Xuất khẩu cá ngừ giảm tại nhiều thị trường chính

PGS.TS. Nguyễn Văn Nam

Theo ông, nguyên nhân nào khiến giá cả nhiều mặt hàng, dịch vụ tăng cao dịp cuối năm?

Chúng ta đều thấy, hiện giá dầu và giá xăng trên thị trường quốc tế và trong nước đều tăng cao, nhiều mặt hàng nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp cũng tăng mạnh, trong khi giá vận chuyển quốc tế vẫn đứng ở mức cao… Tình trạng này là xu hướng chung của thế giới trong vài tháng qua. Thực tế thì các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, châu Âu… đều đang đứng trước áp lực lạm phát tăng cao, có quốc gia tăng mạnh lên tới trên 6%, Trung Quốc thì đứng trước nguy cơ về khủng hoảng thiếu hụt năng lượng…

Hơn nữa, trong quý 3, tình hình dịch bệnh bùng phát đã khiến nhiều hoạt động sản xuất bị đình trệ, chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy… nên khi kinh tế phục hồi, doanh nghiệp quay trở lại hoạt động và lưu thông, ồ ạt mua nguyên vật liệu, sử dụng năng lượng, xăng dầu, trong khi lượng tồn kho có hạn nên không đủ hàng để cung ứng. Nhiều doanh nghiệp sản xuất nguyên liệu đầu vào vẫn giữ “quán tính” sản xuất lượng hàng ít như trong cao điểm giãn cách, khiến cầu vượt quá cung sẽ khiến giá cả tăng cao.

Tình hình trên đang tác động như thế nào đến hoạt động của các doanh nghiệp trong nước, thưa ông?

Mặc dù đây đều là những nguyên nhân khách quan, nhưng tình trạng này đã tác động khá sâu sắc đến tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp không lường trước được tình huống này hoặc không có nguồn hàng dự trữ cao thì mức độ ảnh hưởng càng nghiêm trọng. Hơn nữa, do nguyên liệu đầu vào tăng nhưng việc tăng giá đầu ra đột ngột lại làm ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm, mất uy tín với khách hàng, đối tác, nên nhiều doanh nghiệp phải chấp nhận thua lỗ, không tăng giá.

Mặc dù vậy, ở chiều ngược lại, thực tế vẫn có không ít doanh nghiệp được lợi từ việc tăng giá hàng hóa, nguyên vật liệu, đó là những doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp sản xuất nguyên vật liệu hoặc doanh nghiệp trong lĩnh vực giao nhận, vận tải… Điều này cho thấy, sự tác động như thế nào đều nằm ở chiến lược hoạt động, kinh doanh của mỗi doanh nghiệp.

Để khắc phục và chủ động ứng phó với tình trạng như trên, xin ông cho biết các doanh nghiệp cần có những thay đổi như thế nào?

Mức độ chủ động của các doanh nghiệp Việt Nam từ trước đến nay còn hạn chế, nguyên nhân do trình độ quản lý, quản trị doanh nghiệp chưa được như các doanh nghiệp tại quốc gia phát triển trong khu vực và thế giới. Hơn nữa, các doanh nghiệp cũng chưa đề ra được kế hoạch dài hơi, có chiến lược dự phòng hợp lý. Lãnh đạo các doanh nghiệp vẫn chưa có tầm nhìn mang tính chiến lược nên sẽ bị động trước những thay đổi của bối cảnh kinh tế bên ngoài.

Nhưng ưu điểm của các doanh nghiệp Việt Nam là có sự ứng phó linh hoạt với mọi tình huống. Nên tôi kỳ vọng, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ nhanh chóng tìm ra giải pháp để khắc phục các tác động xấu. Hơn nữa, khi kinh tế phục hồi, nhịp độ sản xuất trở lại bình thường, nguồn cung dồi dào thì giá các mặt hàng, dịch vụ sẽ giảm xuống, hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong vụ sản xuất cuối năm và đầu năm 2022.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp Việt Nam phải thay đổi, phải tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý để chủ động trong mọi tình huống. Các doanh nghiệp phải nâng trình độ quản lý, phải có dự báo, kế hoạch chuẩn bị dài hơi hơn, lúc đầu có thể từ 3-4 tháng nhưng phải có kế hoạch lên đến 1 năm. Cùng với doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cũng phải giúp sức. Theo đó, các cơ quan chức năng cũng phải đưa ra những dự báo, cảnh báo cho doanh nghiệp một cách kịp thời, mặc dù điều này cũng không phải dễ dàng bởi những biến động của thị trường rất bất thường, không theo quy luật. Hơn nữa, các cơ quan liên quan cần điều hành giá cả hàng hóa, tình hình lạm phát một cách linh hoạt, chủ động, từ đó hỗ trợ cho doanh nghiệp ổn định sản xuất.

Xin cảm ơn ông!