Chống thất thu qua phân loại hàng hóa: Lành mạnh hoá môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp

Công chức Chi cục Hải quan Bát Xát- Cục Hải quan Lào Cai phối hợp với lực lượng Biên Phòng kiểm tra hàng hóa NK. Ảnh: T.Thắng.

DN thuận tiện hơn trong phân loại hàng hóa

Phòng ngừa và chống thất thu thuế qua khai báo phân loại hàng hóa trở thành một yếu tố quan trọng, đảm bảo chống thất thu cho NSNN và tạo điều kiện lành mạnh hoá môi trường cạnh tranh trên thị trường nội địa. Vì vậy, nâng cao hiệu quả quản lý khai báo mã số hàng hóa song song với việc hoàn thiện chính sách về mặt hàng là nhiệm vụ quan trọng mà ngành Hải quan đã và đang triển khai trong thời gian vừa qua.

Có thể thấy, trong năm 2017, công tác phân loại hàng hóa và áp dụng mức thuế đã được ngành Hải quan chú trọng, chỉ đạo thống nhất trong toàn ngành. Đặc biệt, Danh mục quản lý rủi ro về phân loại được Tổng cục Hải quan xây dựng và triển khai rộng rãi trong toàn ngành, trong đó bao gồm khoảng 500 mặt hàng cấp độ 8 chữ số và 7 nhóm hàng cấp độ 6 chữ số bao gồm cả hàng NK và XK. Đây là tài liệu quan trọng, công cụ quản lý trong công tác phân loại hàng hóa của cơ quan Hải quan trong cả khâu trong và sau thông quan.

Không chỉ có thế, hiện quy trình phân loại hàng hóa này đã thống nhất được các quan điểm phân loại hàng hóa khác nhau giữa các đơn vị trước khi ban hành thông báo kết quả phân loại hàng hóa. Đồng thời qua đó, hình thành được hệ thống phần mềm MHs lưu giữ kết quả phân tích phân loại trong toàn ngành. Từ đó giúp DN dễ dàng tra cứu các kết quả phân loại hàng hóa và giúp DN thuận tiện hơn trong việc áp dụng vào việc phân loại hàng hóa của chính DN bởi những thông báo kết quả phân loại đều được Tổng cục Hải quan công khai trên website của ngành.

Cùng với đó, quy định về xác định trước mã số hàng hóa, xuất xứ của hàng hóa được Tổng cục Hải quan triển khai nhằm giúp DN chủ động tính toán trước hiệu quả kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ, đồng thời giúp cơ quan Hải quan tăng hiệu quả quản lý. Hầu hết các hồ sơ gửi đến đều được Cục Thuế XNK giải quyết trong thời hạn 30 ngày; những trường hợp hàng hóa phức tạp cũng được giải quyết trong thời hạn tối đa 60 ngày.

Theo phản hồi của cộng đồng DN, việc thực hiện quy định xác định trước mã số hàng hóa mang lại lợi ích cho cả Hải quan và DN. Cơ quan Hải quan nâng cao năng suất và hiệu quả quản lý nhờ đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa, phân bổ nguồn lực hợp lý vào các giai đoạn trước, trong và sau thông quan. Trong khi đó, DN sẽ căn cứ vào những thông tin được cung cấp trước có tính ràng buộc pháp lý để nghiên cứu thị trường, lập kế hoạch kinh doanh và tính toán lợi nhuận. Điều này làm tăng độ chắc chắn và có thể dự doán được cho các DN khi tham gia các giao dịch thương mại quốc tế.

Một trong những thành công trong công tác phân loại hàng hóa của năm 2017 đó là việc hoàn thiện chính sách về mặt hàng. Tổng cục Hải quan với vai trò đơn vị chủ trì xây dựng, Danh mục hàng hóa XK, NK Việt Nam 2017 đã được Bộ Tài chính ban hành với nhiều dòng hàng được bổ sung, chi tiết hoặc thay thế để cập nhật các thay đổi về công nghệ, tạo thuận lợi trong trao đổi thương mại quốc tế, thực hiện các hiệp ước, công ước quốc tế về bảo vệ môi trường, quản lý hóa chất độc hại cần kiểm soát... Đây là nhiệm vụ quan trọng trong công tác phân loại hàng hóa để đảm bảo đồng bộ và hợp nhất, minh bạch trong công tác phân loại hàng hóa XNK.

Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phân loại hàng hóa

Tuy nhiên, trong thực tế, việc lợi dụng cơ chế tự kê khai, tự tính thuế nhiều DN đã tiến hành khai báo trị giá hàng hoá rất thấp so với thực tế hoặc mô tả sai hàng hoá nhằm mục đích trốn và tránh các khoản thuế phải nộp vẫn diễn ra. Đồng thời với xu hướng phát triển của hàng hóa, đặc biệt là sự ra đời của nhiều mặt hàng phức tạp thì công tác quản lý khai báo mã số hàng hóa càng gặp nhiều khó khăn.

Lành mạnh hóa môi trường cạnh tranh của các DN trong nước, tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phân loại hàng hóa, áp dụng mức thuế, đảm bảo thực hiện phân loại hàng hóa thống nhất trên phạm vi toàn quốc, phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp khai báo và áp mã số, mức thuế không thống nhất… là mục tiêu mà ngành Hải quan sẽ triển khai trong công tác phân loại, xác định mức thuế trong năm 2018.

Để thực hiện mục tiêu này, theo Cục trưởng Cục Thuế XNK Lưu Mạnh Tưởng, Cục sẽ tổ chức rà soát trên cơ sở dữ liệu quản lý tập trung để phát hiện ngăn chặn, xử lý kịp thời việc thực hiện không đúng quy định về phân loại, áp dụng mức thuế theo các biểu thuế hiện hành. Trong năm 2018 sẽ thực hiện kiểm tra thực tế về công tác phân loại hàng hóa tại một số đơn vị hải quan địa phương. Trong đó đẩy mạnh việc kiểm tra, rà soát các mặt hàng XK, NK cần đáp ứng các điều kiện để được áp dụng mức thuế suất ưu đãi, ưu đãi đặc biệt.

Cùng với đó là xử lý vướng mắc có liên quan công tác phân loại, mức thuế của hải quan địa phương, DN kịp thời, theo đúng quy định. Đồng thời sẽ chủ động bồi dưỡng kiến thức chuyên môn cho CBCC để nâng cao hiệu quả công tác, đảm bảo thực hiện công tác phân loại hàng hóa đúng quy định.

Riêng Danh mục hàng hóa XK, NK rủi ro về phân loại hàng hóa và áp dụng mức thuế sẽ thường xuyên được rà soát, cập nhật, điều chỉnh để làm cơ sở so sánh, đối chiếu, kiểm tra khai báo về mã số, mức thuế suất của người khai hải quan. Qua đây có thể ngăn chặn, xử lý kịp thời các trường hợp khai báo không đúng hoặc cố tình gian lận trong khai báo mã số, mức thuế suất đối với hàng hóa XK, NK.

Cục Thuế XNK sẽ đẩy mạnh việc nghiên cứu, cập nhật, hoàn thiện các tài liệu HS như chú giải chi tiết HS, tuyển tập ý kiến phân loại, xây dựng sổ tay nghiệp vụ về phân loại hàng hóa… làm cơ sở để tham khảo, áp dụng thống nhất trong công tác phân loại hàng hóa. Tiếp tục phối hợp với các đơn vị trong việc rà soát, xây dựng các Biểu thuế ưu đãi đặc biệt, các Danh mục quản lý chuyên ngành, đảm bảo các cam kết và phù hợp với chính sách chung...

Có thể thấy, việc cơ quan Hải quan tập trung các biện pháp để nâng cao hiệu quả công tác phân loại hàng hóa vừa để chống gian lận trong khai báo mã số, chống thất thu cho NSNN vừa làm lành mạnh hóa môi trường cạnh tranh của DN trong nước.