Chính sách đối ngoại khác biệt với 2 người tiền nhiệm của Tổng thống Mỹ Biden
Ngay sau khi nhậm chức, Tổng thống Biden tuyên bố rằng “Nước Mỹ đã trở lại”, khẳng định ông sẽ đặt chủ nghĩa quốc tế và ngoại giao ở trọng tâm tiếp cận của trong việc điều hành. Tất cả đều với mục tiêu củng cố vị thế của nước Mỹ trên trường quốc tế và khẳng định ưu thế cạnh tranh trước Trung Quốc.
![]() |
Tổng thống Joe Biden. Ảnh: Getty |
Gần 6 tuần kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống, ông Biden đã đưa ra một số quyết sách ngoại giao khiến dư luận có thể dễ dàng hình dung về chính sách đối ngoại của ông. Bức tranh trở nên chi tiết hơn với những gì ông đã tuyên bố trong chiến dịch tranh cử tổng thống: Ông sẽ làm mọi việc một cách thận trọng, đảo ngược nhiều chính sách của người tiền nhiệm, nhưng sẽ không có sự thay đổi đáng kể đối với những “khoản đầu tư dài hạn” của Mỹ ở Trung Đông.
Ông Biden đã cam kết gia hạn Hiệp ước START mới với Nga, chấm dứt sự ủng hộ của Mỹ đối với các chiến dịch ở Yemen. Tuy nhiên, tuần trước, chính ông Biden đã ra lệnh không kích nhằm vào các tay súng được Iran hậu thuẫn ở Syria và cũng không áp lệnh trừng phạt đối với hoàng gia Saudi Arabia trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi. Ông Biden đồng thời cũng thực hiện cam kết cứng rắn với Trung Quốc.
Dù vậy, các chuyên gia không kỳ vọng về một sự thay đổi quan điểm đáng kể.
“Ông Biden thực sự muốn tập trung vào các chương trình trong nước và vì thế ông muốn giảm thiểu mọi nguồn lực chính trị mà ông phải sử dụng trong các vấn đề đối ngoại”, theo Trita Parsi, người sáng lập Viện Quincy về Nghệ thuật lãnh đạo có trách nhiệm.
Vấn đề Saudi Arabia
Chính quyền Biden tuần trước công bố báo cáo tình báo khẳng định Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã ra lệnh tiến hành vụ sát hại nhà báo Khashoggi năm 2018, tuy nhiên ông Biden đã không trực tiếp trừng phạt vị Thái tử này.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki bảo vệ quyết định của chính quyền Biden về việc chỉ áp trừng phạt đối với đơn vị cận vệ hoàng gia đã tiến hành vụ sát hại chứ không phải là hoàng gia Saudi Arabia. Bà nói rằng, sẽ có các chiến lược ngoại giao để ngăn chặn các sự việc tương tự trong tương lai.
Chính quyền Biden đang đặt trong tâm vào “đối thoại đồng cấp” hơn là tiếp tục các tiếp cận “độc hành” của người tiền nhiệm Donald Trump.
Một ngày trước khi chính quyền Biden công bố quyết định về Saudi Arabia, ông Biden đã đưa ra “chỉ dấu quan trọng đầu tiên” về nhiệm kỳ tổng thống của ông rằng, ông sẽ sẵn sàng sử dụng lực lượng quân đội ở Trung Đông nếu ông cho rằng điều đó là chính đáng.
Việc ông Biden ra lệnh không kích nhằm vào các tay súng được Iran hậu thuẫn ở Syria cho thấy ông sẵn sàng duy trì sự hiện diện quân sự “ăn miếng trả miếng” ở Trung Đông nếu Iran tiếp tục hỗ trợ mạng lưới phiến quân chống Mỹ trên khắp khu vực.
Phản ứng trước các cuộc không kích – được cho là tiêu diệt ít nhất 1 thành viên nhóm Kataib Hezbollah được Iran hậu thuẫn và cũng là một thành phần trong lực lượng an ninh chính thức của chính phủ Iraq – Iran từ chối lời mời của bên thứ 3 tham gia vào các cuộc đàm phán ngoại giao với Mỹ.
Xuyên suốt vệt chiến dịch tranh cử, ông Biden đã cam kết khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran được ký thời Tổng thống Barack Obama (mà khi đó ông Biden là Phó Tổng thống), ông nhấn mạnh rằng ông từng là người phản đối quyết định can thiệp Libya cũng như tăng quân ở Afghanistan của Tổng thống Obama. (Ông Biden cũng phản đối nhiệm vụ rủi ro tiêu diệt Osama bin Laden, dù ông không sớm nói về điều này).
Khi chính thức nhậm chức, một trong những động thái đầu tiên của ông Biden là tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt “mọi sự hỗ trợ của Mỹ đối với các chiến dịch tấn công trong cuộc chiến ở Yemen, trong đó có cả các thương vụ bán vũ khí cho bên liên quan”.
Đây được xem như một động thái “phủ đầu”, trong bối cảnh Quốc hội nhiều khả năng sẽ đưa trở lại dự luật cắt giảm doanh số bán vũ khí cho các bên trong cuộc chiến ở Yemen mà ông Trump từng phủ quyết.
Tuy nhiên, điều này cũng cho thấy sức ép từ nội bộ đảng Dân chủ - và từ nhiều thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ ông Trump – buộc ông Biden phải sang một trang mới về sự can thiệp của Mỹ.
“Những cuộc chiến không hồi kết”
Dù vậy, trong bộ máy của mình, ông Biden vẫn có những nhân vật kỳ cựu trong việc xây dựng chính sách đối ngoại của đảng Dân chủ ở Washington. Điều này dấy lên những lo ngại từ những người phản đối trong đảng Dân chủ rằng ông Biden sẽ trở lại cách tiếp cận “can thiệp-ôn hòa” như thời chính quyền Obama.
Nhiều tuần sau khi tuyên thệ nhậm chức, một số nhóm cấp tiến đã gửi cho ông Biden danh sách 100 khuyến nghị, trong bối cảnh họ ngày càng lo ngại về các lựa chọn nhân sự của ông trong bộ máy chính sách đối ngoại. Những người này chỉ ra rằng, rất nhiều cựu quan chức thời chính quyền Obama có quan hệ với ngành công nghiệp quốc phòng trong những năm họ không làm việc trong chính phủ.
Ông Biden nói rằng, ông muốn “chấm dứt những cuộc chiến bất tận” và ông cũng thường nói về trải nghiệm của bản thân ông với tư cách là cha của một quân nhân từng làm nhiệm vụ ở Iraq (con trai ông, Beau Biden, người đã qua đời vì ung thư năm 2015-ND).
Tuy nhiên ông Biden giờ đây được cho là ít có khả năng thực hiện những cam kết về việc rút toàn bộ binh sỹ Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 1/5. Điều này cũng sẽ trở thành phép thử quan trọng đối với cam kết không can thiệp của ông trong một tình huống mà kết quả dù theo cách này hay cách khác cũng vẫn tồi tệ.
Các liên minh và Trung Quốc
Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án về Trung Quốc tại Trung tâm nghiên cứu quốc tế và chiến lược nói rằng, chính quyền Biden đang tìm cách không để những cuộc xung đột ở Trung Đông phủ bóng lên những tham vọng trong nước cũng như trọng tâm kiềm chế Trung Quốc của ông.
Theo bà, ở một chừng mực nào đó, việc tập trung vào duy trì ảnh hưởng ở Trung Đông thời chính quyền George W. Bush và Barack Obama đã ngăn cản Mỹ đầu tư sức lực vào chiến lược miệng hố chiến tranh với Trung Quốc.
“Nếu bạn ở phía Trung Quốc, bạn có thể sẽ rất hài lòng khi thấy Mỹ tiếp tục bị sa lầy ở Trung Đông. Trung Quốc hưởng lợi lớn trong suốt một thập kỷ mà Mỹ “quay cuồng” với các ưu tiên ở Trung Đông. Họ đã tận dụng thời gian đó để xây dựng một đất nước mạnh mẽ hơn không chỉ về kinh tế mà cả về quân sự”, bà Glaser nói.
Về vấn đề Trung Quốc, bà Glaser cũng cho rằng chính quyền Biden đã thể hiện rõ mong muốn đầu tư vào việc xây dựng liên minh ở cấp độ lớn mạnh hơn so với những gì chính quyền Trump đã làm, và theo nhiều cách, các liên minh này cũng chắc chắn sẽ phức tạp hơn so với thời chính quyền Obama.
“Tầm nhìn của ông Biden là chúng ta sẽ làm việc cùng với các đồng minh để cạnh tranh có hiệu quả hơn với Trung Quốc. Cũng không phải có 1 liên minh sẽ đem lại giải pháp cho tất cả. Giờ không phải là thời Chiến tranh Lạnh, khi mà việc nước nào ở phe nào là rất rõ ràng”, bà Glaser nói.
Thay vào đó, sẽ có liên minh tập trung vào vấn đề nhân quyền, trong khi các liên minh khác sẽ tập trung vào thương mại và cũng sẽ có những liên minh kết nối với các công ty công nghệ có tầm ảnh hưởng quốc tế.
“Đây sẽ là điều còn phức tạp hơn cả thời Chiến tranh Lạnh, nhưng chúng ta không thể kỳ vọng rằng chúng ta sẽ xây dựng được một liên minh có thể đồng thuận với mình trong mọi vấn đề”, bà nói./.
Tin liên quan

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ Trump nêu khả năng áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc
14:13 | 22/01/2025 Nhìn ra thế giới

Lãnh đạo Việt Nam gửi thư chúc mừng Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ Donald Trump
10:24 | 21/01/2025 Sự kiện - Vấn đề

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ảnh hưởng bởi những bất ổn thương mại, giá vàng thế giới tiếp tục lập kỷ lục
09:55 | 06/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Khuyến nghị tích hợp truy xuất nguồn gốc trực tuyến trên nền tảng thương mại điện tử

Cơ cấu tổ chức mới của Bộ Tài chính từ ngày 1/7/2025

Hơn 50.000 tờ khai hải quan trong ngày đầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Giảm thuế giá trị gia tăng từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026

Hải quan khu vực XVI công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng, đội

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

(LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp
15:54 | 30/06/2025 Megastory/Longform

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân
08:59 | 30/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
09:00 | 29/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

Cơ cấu tổ chức mới của Bộ Tài chính từ ngày 1/7/2025

Hơn 50.000 tờ khai hải quan trong ngày đầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Hải quan khu vực XVI công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng, đội

Hải quan khu vực VI ổn định bộ máy theo mô hình mới

Chi cục Hải quan khu vực II có 10 phó chi cục trưởng

Hải quan khu vực III kiện toàn tổ chức, nhân sự theo mô hình mới

Batdongsan.com.vn được vinh danh là nền tảng công nghệ bất động sản số 1 Việt Nam

Hai nhà máy AI của FPT lọt TOP 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới

Doanh nghiệp SME siêu nhỏ được tái cấp hạn mức hoàn toàn tự động trên BIZ MBBANK

Vietnam Post hỗ trợ nhận, trả kết quả thủ tục hành chính sau sáp nhập tỉnh thành

Việt Nam có 5 tỷ phú USD trong danh sách của Forbes

Vinh danh 50 công ty đại chúng uy tín và hiệu quả năm 2025

Giảm thuế giá trị gia tăng từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026

Người khai hải quan được khai bổ sung thông tin về chứng từ chứng nhận xuất xứ

Hướng dẫn thực hiện phân loại mặt hàng bảng giá điện tử ESL

Phải đạt ngưỡng kim ngạch tối thiểu, doanh nghiệp mới được hưởng chế độ ưu tiên

Từ 1/7/2025, thống nhất lệ phí trước bạ 2% với xe máy trên toàn quốc

Đề xuất khấu trừ thuế TNCN ngay thời điểm nhận cổ tức bằng chứng khoán

Khởi công 2 công trình thuộc Đề án thí điểm xây dựng Cửa khẩu thông minh

“Cửa sáng” cho nông sản Việt vào Nhật

Thông tư 40 mở đường tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp xuất khẩu

Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt

Tìm giải pháp logistics tối ưu thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa bền vững

Doanh nghiệp xuất khẩu vay vốn tăng hơn 50%

Khuyến nghị tích hợp truy xuất nguồn gốc trực tuyến trên nền tảng thương mại điện tử

Quảng Ngãi: 300/350 sản phẩm OCOP có mặt trên sàn thương mại điện tử

Sản phẩm kem massage của Hàn Quốc bị đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc

Khởi động sàn giao dịch thương mại điện tử B2B “xanh” đầu tiên tại Việt Nam

Cơ hội tiếp cận hệ sinh thái thương mại điện tử toàn cầu cho SME Việt Nam

Nâng chất sản phẩm, mở rộng thị trường cho sản phẩm OCOP qua thương mại điện tử

Giá bán gas trong nước giảm mạnh

Quế Việt Nam trở thành “vàng nâu” triệu đô toàn cầu

Trung tâm Giao dịch bất động sản dự kiến vận hành vào đầu năm 2026

Sáp nhập tỉnh/thành: Cơ hội rõ rệt cho thị trường bất động sản

Phân khúc bán lẻ đang phục hồi tốt hơn kỳ vọng
