 |
| Tổng thống Biden. |
Những người có tiếng nói quyết định trong vấn đề này bao gồm Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan của Tổng thống Biden và các thành viên trong nhóm chuyển tiếp của ông, những người có khả năng đảm nhận các vị trí cấp cao trong lĩnh vực thương mại. Một tư duy mới đang trở thành xu hướng chủ đạo trong các thành viên đảng Dân chủ.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Sullivan đã tuyên bố rằng, chính sách thương mại nên “tập trung vào những gì cải thiện tiền lương và tạo công ăn việc làm với mức lương cao ở Mỹ, thay vì làm cho thế giới an toàn cho đầu tư của doanh nghiệp.
Bộ trưởng Tài chính Lawrence Summers dưới thời chính quyền Clinton thậm chí còn đi xa hơn, đưa ra các lập luận chống lại việc ưu tiên đạt lợi nhuận cho Hollywood, các ngân hàng đầu tư và các nhà phát minh muốn được bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Ông Summers nói trong một cuộc phỏng vấn rằng “những mối quan tâm cao nhất” của họ không đóng góp nhiều vào việc làm hoặc doanh thu thuế của nước Mỹ.
Những quan điểm đó được phản ánh trong các đề xuất thuế của ông Biden, nhằm thúc đẩy các công ty của Mỹ giữ việc làm ở trong nước hơn là nới lỏng đầu tư ra nước ngoài. Mở rộng các cơ sở ở Mỹ sẽ được hưởng một khoản tín dụng thuế; ngược lại nếu chuyển sản xuất ra nước ngoài, đặc biệt là đến các thiên đường trốn thuế, thì sẽ bị phạt bởi mức thuế cao hơn.
Theo ông Brad Setser, một thành viên trong nhóm chuyển tiếp của chính quyền Biden, được cho là người có nhiều đóng góp quan trọng đằng sau các đề xuất thay đổi, mặc dù các nhà đàm phán Mỹ thúc đẩy mở cửa thị trường cho các công ty dược phẩm, song các công ty này lại sản xuất phần lớn ở các quốc gia có thuế thấp như Ireland, dẫn đến thâm hụt thương mại lớn của Mỹ trong lĩnh vực này. Thúc đẩy hoạt động kinh doanh của các công ty dịch vụ tài chính của Mỹ ở Trung Quốc là một ưu tiên khác, nhưng xuất khẩu của lĩnh vực này sang Trung Quốc bị hạn chế bởi doanh số bán hàng để tránh thuế ở Quần đảo Cayman. Ông Setser cho rằng chính sách thương mại và thuế phải thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sản xuất của Mỹ.
Trong khi đó, Đại diện Thương mại Mỹ được đề cử Katherine Tai cho rằng chính quyền mới của Mỹ muốn có một "chính sách thương mại lấy người lao động làm trung tâm", chứ không phải một chính sách tập trung vào khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp hoặc thu được giá hời. Bà Tai nhấn mạnh: “Người dân không chỉ là người tiêu dùng, họ còn là công nhân và người làm công ăn lương”.
Tuy nhiên, tờ “Wall Street Journal” cho rằng có nhiều lý do giải thích cho việc chính sách thương mại của Mỹ vẫn tiếp tục như đã từng trước đây. Các nhà kinh tế thương mại cho rằng việc mở cửa thị trường cho các dịch vụ tài chính, dược phẩm và các nhà đầu tư lớn khác ở nước ngoài có lợi cho tầng lớp trung lưu của Mỹ, ít nhất cũng là gián tiếp. Doanh thu tăng cường năng lực cho các công ty lớn để họ có thể nghiên cứu tại trong nước, sản xuất các sản phẩm mới cho người tiêu dùng Mỹ và trả lương cao cho công nhân Mỹ.
Một đại diện của Cơ quan nghiên cứu và sản xuất dược phẩm của Mỹ cho biết thâm hụt thương mại hàng hóa của ngành dược phẩm không phản ánh giá trị của nghiên cứu và phát triển cũng như các công việc khác được thực hiện ở Mỹ.
Minh Châu
