Bộ trưởng Giao thông: Thủ tục đầu tư công gây khó, dự án có tiền 3 năm sau mới tiêu được

	Đẩy nhanh công tác giải ngân cho các dự án giao thông trọng điểm
	Lập Hội đồng thẩm định dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành
	Đẩy nhanh nghiên cứu khả thi Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Ông Nguyễn Văn Thể.

Không thể làm khác được

Mở đầu phần phát biểu của mình, ông Thể điềm tĩnh đưa ra những nhận định chung về những kết quả tích cực của KTXH 2018 cũng như những tháng đầu năm 2019, trong đó khẳng định dấu ấn năm 2018 sẽ là mốc son lớn trong lịch sử Việt Nam.

Tuy nhiên, khi nhắc đến vấn đề liên quan đến phát triển hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông, đầu tư công, vị Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải không giấu được sự bức xúc.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói: Theo Luật Đầu tư công, khi Quốc hội bố trí được nguồn vốn thì mới triển khai các công việc tiếp theo. Điều này giúp đảm bảo được có nguồn vốn để thực hiện một cách đầy đủ nhưng lại dẫn đến bức xúc xã hội, cụ thể là ghi vốn rồi nhưng giải ngân rất khó.

Đưa ra dẫn chứng là dự án xây dựng sân bay quốc tế Long Thành, ông Thể cho hay: Khi Quốc hội thống nhất về chủ trương, Chính phủ mới chỉ đạo Bộ triển khai. Lúc đó, chúng ta đã biết Quốc hội bố trí khoảng bao nhiêu tiền cho sân bay Long Thành. Vì đây là dự án trọng điểm quốc gia nên phải thi tuyển kiến trúc. Toàn bộ hồ sơ mời thầu, xét thầu, chấm thầu, tổ chức công bố giải phải theo trình tự, không thể làm khác được, mất rất nhiều thời gian. Khi có được phương án kiến trúc nhà ga, Bộ mới có thể thực hiện đấu thầu lập dự án.

Cũng vì đây là dự án trọng điểm quốc gia nên theo quy định phải đấu thầu quốc tế, cụ thể là mời thầu, xét thầu, công bố trúng thầu, sau đó nhà thầu mới trực tiếp vào khảo sát. Những công việc này mất hơn 1 năm. Như vậy, chỉ thi kiến trúc và lập dự án đã mất gần 2 năm.

Cũng theo ông Thể, lập dự án xong, đến tháng 10 tới, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội để được đồng ý làm căn cứ cho Chính phủ phê duyệt. Sau khi được phê duyệt mới đến khâu quyết định giao đơn vị nào lập dự án đầu tư. Nhà đầu tư được chọn khi ấy sẽ tiến hành mời thầu và lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán. Mất khoảng 6 - 9 tháng nữa mới có hồ sơ phê duyệt. Từ đó mới đấu thầu xây lắp và mới biết được “ai làm cái gì”.

“Điều này cũng đồng nghĩa với việc từ ngày Quốc hội cho chủ trương bố trí vốn làm sân bay Long Thành, qua hết các khâu thì mất 3 năm, theo đúng trình tự đầu tư công, không thể làm khác được. Bố trí tiền rồi mà 3 năm chỉ lo thủ tục, chưa nói đến công tác giải phóng mặt bằng. Bố trí vốn như vậy có hợp lý hay không?” – vị đại biểu Quốc hội và cũng là thành viên Chính phủ này đặt câu hỏi.

Dự án sân bay Long Thành phải chờ 3 năm mới có thể xây dựng dù đã được bố trí vốn. Ảnh: internet.

Cần thay đổi

Tương tự với dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông – cũng là một dự án trọng điểm quốc gia của nhiệm kỳ này được giao cho Bộ Giao thông vận tải. Theo Bộ trưởng, sau khi Chính phủ cho chủ trương từ Nghị quyết Quốc hội, tháng 10/2018 đã phê duyệt toàn bộ dự án thành phần. 10 tháng sau đó, Bộ tập trung cao độ để thống nhất với địa phương về quy mô, về tiền giải phóng mặt bằng, trình phương án giải phóng mặt bằng để Chính phủ cho chủ trương.

Đến thời điểm này, 11 dự án thành phần đều đã có tư vấn thiết kế. 3 dự án đầu tư công trong 11 dự này này đang đang đấu thầu, khởi công toàn bộ các gói thầu trong tháng 7 - tháng 12. Riêng cầu Mỹ Thuận 2 là cầu lớn, cần thẩm tra của Tư vấn quốc tế nên chuyển sang đầu năm 2020.

Với 8 dự án đầu tư theo hình thức PPP, hiện Bộ Giao thông vận tải đã bàn giao mặt bằng cho địa phương. 11 địa phương có dự án đi qua đang tập trung giải phóng mặt bằng.

Cùng lúc đó, Bộ cũng đang sơ tuyển nhà đầu tư đến hết tháng 9/2019. Từ tháng 10/2019 đến tháng 3/2020 là giai đoạn xét thầu. Cố gắng quý I/2020 sẽ tìm ra được 8 nhà đầu tư hoặc liên danh nhà đầu tư tốt nhất để giao dự án.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định: So với yêu cầu của Đảng, Chính phủ và nhân dân thì 2 dự án này còn chậm. Nhưng chúng tôi cũng không thể làm khác Luật Đầu tư công được.

Từ thực tế nói trên của các dự án, Bộ trưởng đề xuất một phương án là: Giữa nhiệm kỳ, Quốc hội sẽ biểu quyết một gói tín dụng cho công tác đầu tư cho nhiệm kỳ sau để các chủ đầu tư, nhà đầu tư có dự án lớn làm trong 2,5 năm, tới đầu nhiệm kỳ tới thì vừa xong thủ tục. Như vậy, khi Quốc hội bố trí vốn là có thể triển khai đấu thầu xây lắp ngay.

Phương án này sẽ khắc phục được tình trạng bố trí ngay từ đầu nhiệm kỳ nhưng làm thủ tục mất 3 - 4 năm mà các chủ đầu tư không thể giải ngân được.