 |
| Một container hàng quá cảnh chứa đầy hàng vi phạm trong đó có cả một chiếc xe SH bị phát hiện tại cảng Cái Mép. |
Liên tục phát hiện vi phạm
Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép, từ cuối năm 2016 đến nay Chi cục đã phát hiện và xử lý 18 vụ vi phạm trong đó có 11 vụ vi phạm là hàng quá cảnh và hàng chuyển cảng, trong đó, riêng trong năm 2017 đã có 8 vụ. Trong năm 2018, đơn vị cũng đã phát hiện 2 vụ hàng quá cảnh vận chuyển hàng cấm và hàng hoá phải có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền. Đầu năm 2019, đơn vị cũng đã phát hiện thêm một vụ vi phạm về hàng quá cảnh.
Phần lớn vi phạm là vận chuyển hàng cấm, hàng phải có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền và khai sai tên hàng so với thực tế về số lượng, chủng loại hàng hoá… Các vụ vi phạm bị phát hiện có số lượng hàng hoá khá lớn, hàng hoá vi phạm chủ yếu là hàng điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng thuộc danh mục hàng cấm nhập khẩu. Gần đây nhất, ngày 9/1/2019, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cái Mép đã phát hiện một vụ vận chuyển hàng quá cảnh vi phạm về khai sai tên hàng so với thực tế về số lượng, chủng loại hàng hóa quá cảnh và hàng hóa quá cảnh thuộc danh mục phải có giấy phép mà không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền với tang vật vi phạm gồm có 1.200 chiếc đồng hồ và nhiều hàng hóa khác.
Trước đó, ngày 31/5/2018, Chi cục Hải quan cửa khâu cảng Cái Mép cũng đã phát hiện một vụ hàng quá cảnh với các vi phạm tương tự với tang vật vi phạm gồm 282 chiếc loa và 6 chiếc âm ly đã qua sử dụng. Ngày 21/3, Chi cục đã phát hiện một container hàng quá cảnh có nghi vấn phát hiện một số lượng lớn hàng điện tử đã qua sử dụng. Ngày 8/3/2018 của Chi cục cũng đã phát hiện một container hàng quá cảnh của Công ty TNHH Hoyer Transport Việt Nam chứa đầy hàng hóa đã qua sử dụng thuộc các mặt hàng không đủ điều kiện quá cảnh gồm loa, âm ly với số lượng thống kê sơ bộ khoảng 300 chiếc....
Nhận định về tình hình này, ông Nguyễn Văn Danh, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép cho biết, tình trạng vi phạm qua hàng chuyển cảng, quá cảnh tại đơn vị có diễn biến khá phức tạp do lượng hàng quá cảnh, chuyển cảng qua khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải rất lớn, trung bình khoảng 3 triệu teus/năm. Trong khi đó, tại đơn vị hiện chưa có máy soi container nên việc kiểm soát, ngăn chặn chủ yếu là khai thác thông tin qua emanifest, phát hiện nghi vấn sau đó thực hiện kiểm tra thực tế hàng hoá.
Trước tình hình trên, để răn đe các đối tượng và ngăn chặn hàng vi phạm vận chuyển qua cảng, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép đã thường xuyên chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đề cao cảnh giác, đồng thời sử dụng các biện pháp điều tra, nghiên cứu nắm tình hình. Các đội thường xuyên kết hợp để kiểm tra chứng từ emanifest đối với hàng quá cảnh, hàng chuyển cảng đường bộ, đồng thời tổ chức tuần tra, kiểm soát, lập hồ sơ sưu tra, nắm tình hình theo các kế hoạch của cục và chi cục. Cùng với đó, chi cục cũng thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn như Biên phòng, cảng vụ và các DN cảng để nắm tình hình, kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm phát sinh, phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan và nhóm kiểm soát cảng thuộc Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu mở kiểm tra các lô hàng có nghi vấn từ đó để kịp thời phát hiện các vi phạm. Điển hình, chỉ trong tháng 4/2017, qua kiểm tra thực tế hàng hoá đối với các lô hàng có nghi vấn, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cái Mép đã liên tục phát hiện 6 vụ vi phạm với một số lượng rất lớn các sản phẩm điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng thuộc danh mục hàng cấm NK được vận chuyển trong các container hàng quá cảnh, chuyển cảng.
 |
| Nhiều mặt hàng không đủ điều kiện quá cảnh vẫn đang vận chuyển về trong các container hàng quá cảnh. |
Vẫn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát
Theo nhận định của Cục Hải quan Bà Rịa-Vũng Tàu, trong thời gian qua tình hình buôn lậu trên địa bàn có chiều hướng diễn biến phức tạp. Đặc biệt, các đối tượng buôn lậu đã sử dụng nhiều thủ đoạn mới. Cụ thể, đối với hàng chuyển cảng, chuyển cửa khẩu, các đối tượng lợi dụng sự thông thoáng trong việc thành lập DN để thành lập nhiều DN nhằm thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại. Khi phát hiện vi phạm, cơ quan Hải quan mở rộng điều tra xác minh, phát hiện DN không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh. Các đối tượng còn lợi dụng hồ sơ, giấy chứng minh thư giả để thành lập nhiều DN (có cùng một địa chỉ), sau đó sử dụng các pháp nhân này để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại. Đặc biệt, các đối tượng cũng lợi dụng các quy định về từ chối nhận hàng với lý do nhầm lẫn, hoặc xin tái xuất, điều chỉnh người nhận hàng trên manifest để trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan Hải quan. Khi cơ quan Hải quan xác minh thu thập thông tin, tài liệu liên quan đến lô hàng phục vụ cho công tác xử lý, một số hãng tàu cũng chưa nhiệt tình hợp tác. Đây thực sự là khó khăn lớn nhất, cản trở việc xử lý vi phạm của cơ quan Hải quan. Đáng chú ý, khi cơ quan Hải quan thực hiện khám xét trọng điểm, mời DN đến chứng kiến, nhưng DN không đến cũng không có phản hồi. Sau đó, các đối tượng lại đến cơ quan Hải quan xin được điều chỉnh manifest tên hàng và tên DN nhận hàng, loại hình nhập kinh doanh sang loại hình quá cảnh. Tuy nhiên, khi phát hiện có nhiều biểu hiện bất thường trong việc điều chỉnh các hồ sơ nhập khẩu hàng nêu trên, đơn vị đã từ chối cho điều chỉnh manifest, đồng thời tiếp tục kiểm tra, giám sát trọng điểm, mở rộng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các DN này.
Đối với loại hình quá cảnh, trung chuyển, các đối tượng cũng lợi dụng các quy định thông thoáng trong thủ tục hải quan để thực hiện các hành vi buôn lậu, đặc biệt là lợi dụng việc vận chuyển từ cửa khẩu nhập đến cửa khẩu xuất để thẩm lậu vào Việt Nam.
Trước tình hình nêu trên, lãnh đạo Cục đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các đối tượng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới và hàng vi phạm. Đồng thời, Cục cũng yêu cầu các Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng tuần tra, kiểm soát, giám sát kho, bãi tập kết hàng hoá xuất nhập khẩu, kho ngoại quan, địa điểm kiểm tra hàng hoá xuất nhập khẩu tại kho của công trình; tàu thuyền neo đậu, sạng mạn, xếp dỡ hàng hoá trên sông vận chuyển bằng xà lan, tuyến đường vận chuyển nội bộ từ cảng dỡ hơn đến cảng đích, hàng nhập khẩu phải có giấy phép, hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng quá cảnh, vận chuyển độc lập, hàng tạm nhập tái xuất và các hàng vận chuyển từ châu Phi về.
Trong năm 2019, dự báo tình hình hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá có diễn biến phức tạp, Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết bên cạnh các giải pháp nhằm tăng cường công tác chống buôn lậu, Cục sẽ tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát đối với hàng quá cảnh qua các cửa khẩu đường bộ, hàng vận chuyển về các cảng đích ghi trên vận đơn như Cát Lái, Bình Dương và hàng hoá NK thuộc các loại A11, A12 nhằm kiểm soát chặt và kịp thời phát hiện xử lý các vụ việc về buôn lậu và gian lận thương mại
Nguyễn Huế
