Vướng giấy đi đường, ách tắc xuất khẩu, hàng loạt hiệp hội cùng kêu cứu

Các DN thủy sản nỗ lực vượt khó để mở rộng xuất khẩu. Ảnh: T.H

Khổ vì giấy đi đường

Ngày 25/8, các hiệp hội, gồm: Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Cao su, Nhựa Việt Nam, Hiệp hội Cà phê ca cao, Hiệp hội gỗ Việt Nam, Hiệp hội rau quả Việt Nam, Hiệp hội Điều Việt Nam và Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cùng ký văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và một số bộ, ngành kiến nghị cấp giấy đi đường cho doanh nghiệp hội viên để thực hiện nhiệm vụ cấp thiết trong thời gian giãn cách xã hội trên địa bàn TPHCM.

Theo các hiệp hội, Công văn 2796/UBND-VX và Công văn 2800/UBND-VX ngày 21/8/2021 của UBND TPHCM về tăng cường kiểm soát các nhóm đối tượng được phép lưu thông, trong đó có nhóm đối tượng được cấp giấy phép lưu thông là nhân viên làm việc liên quan xuất nhập khẩu hàng hóa có mã số đơn vị cấp là 3D sẽ hoạt động theo thời gian từ 6 giờ đến 18 giờ theo số lượng và phạm vị hoạt động giao Sở Công Thương quyết định từng trường hợp cụ thể.

Ngày 22/8/2021, Sở Công Thương ban hành quy trình hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa (cung ứng dịch vụ logistics) đăng ký cấp giấy đi đường trong thời gian thực hiện giãn cách từ ngày 23/8/2021 đến ngày 5/9/2021. Theo đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu (doanh nghiệp sản xuất hàng hóa xuất khẩu) và doanh nghiệp cung ứng dịch vụ logistic đã nhanh chóng nộp hồ sơ đăng ký. Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có doanh nghiệp nào của các Hiệp hội ngành hàng nhận được phản hồi từ Sở Công Thương.

Tiếp đó, ngày 24/8/2021, Sở Công Thương TPHCM ban hành Công văn số 3996/SCT-QLCN về việc phân công cấp Giấy đi đường cho doanh nghiệp sản xuất từ ngày 23/8/2021 đến 6/09/2021 trên địa bàn TPHCM. Theo đó, Sở Công Thương chỉ cấp Giấy đi đường cho nhân viên của các doanh nghiệp chuyên cung cấp dịch vụ xuất nhập khẩu hàng hóa (doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp) và UBND Thành phố Thủ Đức và các quận, huyện sẽ cấp Giấy đi đường cho doanh nghiệp sản xuất vừa cung ứng hàng hóa nội địa, vừa trực tiếp xuất nhập khẩu (thuộc nhóm “Nhân viên các ngành phục vụ sản xuất”.

Đại diện các hiệp hội cho rằng, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu chiếu theo Công văn 2800/UBND-VX thì được xếp vào mục 3D, nhưng đến hiện tại các doanh nghiệp không biết phải đăng ký giấy đi đường ở đâu vì không xác định thuộc diện đối tượng nào và ai phụ trách cấp giấy cho doanh nghiệp.

Điều này đã và đang gây khó khăn rất lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất - xuất khẩu của doanh nghiệp bị đình trệ, đồng thời phải đối mặt với tổn thất rất lớn như chi phí lưu kho bãi, hàng hóa để lâu sẽ bị giảm chất lượng, trách nhiệm bồi thường do vi phạm hợp đồng về tiến độ giao hàng cho các khách hàng quốc tế là chưa thể lường trước được.

Ảnh hướng lớn đến xuất khẩu hàng hóa

Theo tổng hợp phản ảnh và kiến nghị từ doanh nghiệp hội viên của các iệp hội, các doanh nghiệp xuất khẩu đều phải tự thực hiện bộ hồ sơ xuất khẩu bằng giấy (không có thủ tục online) và các nghiệp vụ liên quan, không phải tất cả đều sử dụng dịch vụ qua các công ty dịch vụ logistics.

Trên thực tế, để hoàn thiện bộ hồ sơ xuất khẩu, các doanh nghiệp cần phải có: Đăng ký kiểm dịch thực vật tại Cục Kiểm dịch Thực vật; đăng ký chứng nhận xuất xứ nguồn gốc (tại Bộ Công Thương hoặc Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam); hoàn thiện hồ sơ phun trùng tại cơ quan cung cấp dịch vụ; hoàn thiện hồ sơ giám định; thực hiện các nghiệp vụ liên quan vận đơn với các đơn vị hãng tàu; thực hiện các nghiệp vụ liên quan ngân hàng (xuất trình chứng từ, LC, hồ sơ thanh toán, tài chính,...). Ngoài ra, còn các nghiệp vụ khác liên quan (gửi chuyển phát quốc tế chứng từ hàng xuất tại sân bay, chuyển mẫu kiểm nghiệm,…).

Tại các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu tập trung nhiều nhà máy của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu như gạo, gỗ, thủy sản, cao su, rau quả, điều, cà phê, hồ tiêu,... Trong trường hợp các doanh nghiệp không được phê duyệt cấp Giấy đi đường để làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa sẽ gây thiệt hại rất lớn cho các doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung khi mà kim ngạch xuất khẩu của vùng chiếm gần 1/2 của cả nước, hàng hóa sản xuất ra không xuất khẩu được, tốn chi phí lưu trữ hàng hóa, nhà máy phải tạm ngưng sản xuất, công nhân mất việc, doanh nghiệp mất uy tín đối với các nhà nhập khẩu.

Từ thực tế trên, các Hiệp hội ngành hàng cùng thống nhất và xin đề xuất tới Thủ tướng Chính phủ cùng các cơ quan liên quan có hướng dẫn cụ thể về đầu mối liên hệ cấp phát giấy đi đường đối với các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu. Tăng cường thêm số lượng người xử lý hồ sơ cho các doanh nghiệp.

Cấp giấy đi đường bản mềm và gửi thông qua email cho các doanh nghiệp để các doanh nghiệp lấy đó làm cơ sở đi qua các chốt kiểm soát đến trụ sở Sở Công Thương TP HCM đóng dấu.

Hiệp hội ngành hàng sẽ là đầu mối và chịu trách nhiệm trong việc lập danh sách doanh nghiệp là hội viên hiệp hội có nhu cầu xin cấp Giấy đi đường và gửi trực tiếp tới Sở Công Thương thành phố, tỉnh nhằm giảm tải cho Sở Công Thương và UBND các cấp, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hiệp hội trong công tác phòng chống dịch Covid-19.

Người đứng đầu các doanh nghiệp hội viên chịu trách nhiệm về danh sách đăng ký và cam kết quản lý chặt chẽ danh sách người lao động được cấp Giấy đi đường. Đối với các doanh nghiệp không phải là hội viên của hiệp hội sẽ thực hiện thủ tục xin Giấy đi đường tại Sở Công Thương và địa phương.