Việt Nam: Công trình xanh còn rất khiêm tốn

Người dân dự án Ecohome 1 được hưởng lợi từ công trình xanh. Ảnh minh họa: Internet.

Mới chỉ “xanh” ở phân khúc cao cấp

Theo Hiệp Hội bất động sản Việt Nam, chính sách nhà ở của Việt Nam đang đối diện với áp lực tăng trưởng dân số lớn, đặc biệt tốc độ phát triển dân số đô thị cao và quy mô hộ gia đình ngày càng có xu hướng giảm số người trên một hộ dân.

Dự báo đến năm 2020, dân số thành thị sẽ lên đến 46 triệu, tương đương khoảng 45% dân số cả nước. Ước tính trong vòng 10 năm tới, tổng nhu cầu nhà mới có thể lên đến 5,1 triệu căn trong phân khúc nhà giá thấp và trung bình.

Ông Đỗ Đức Duy, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng, xây dựng công trình xanh ngày càng phổ biến, là xu thế trên thế giới. Tại các đô thị Việt Nam, các tòa nhà cao tầng, khu văn phòng, công sở, đặc biệt các chung cư cao tầng… chính là những hộ tiêu thụ năng lượng lớn nhất. Tuy nhiên, công trình xanh mới bắt đầu được quan tâm ở phân khúc cao cấp. Tại Việt Nam, xây dựng công trình xanh khởi xướng năm 2007, đến nay có 60 công trình xây dựng được các tổ chức quốc tế chứng nhận công trình xanh. Tuy nhiên số lượng này khiêm tốn. Nhà ở giá thấp và trung bình chưa được quan tâm ứng dụng các thiết kế xanh, công nghệ thông minh và tiết kiệm năng lượng, trong khi đây lại chính là phân khúc có số người sử dụng nhiều nhất, tiêu tốn nhiều năng lượng nhất.

Việc phát triển công trình xanh còn chậm, chưa bắt nhịp, theo ông Đỗ Đức Duy, nguyên nhân do hiểu sai về chi phí xây dựng “cho rằng chi phí sẽ tăng 20- 30%”, thiếu thông tin sử dụng công trình. Quan trọng nhất là thiếu sự nhìn nhận đúng đắn.

Thứ trưởng cho biết, Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Điều đó đặt ra yêu cầu cấp bách với các ngành để nâng cao khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu. Đặc biệt là khi năng lượng sử dụng trong xây dựng và các hộ gia đình chiếm 37%.

Cần hỗ trợ cho nhà đầu tư

Ông Trần Như Trung, Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ đô (Capital House) cho rằng, do thân thiện với môi trường, sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên thiên nhiên, kiến trúc xanh ngày càng phổ biến trên thế giới và là xu thế tất yếu mà loài người phải hướng đến nhằm phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Chia sẻ thêm về các dự án của Capital House, ông Trần Như Trung cũng cho biết, công trình xanh được Capital House áp dụng tại dự án EcoHome (phân khúc nhà ở giá thấp và trung bình). Cụ thể, với dự án EcoHome 1, hệ thống pin mặt trời làm tăng 3,7 tỷ đồng đầu tư, tăng chi phí so với thông thường 3,98 triệu đồng/ hộ. Tại dự án EcoHome 2 phụ trội 8,37 triệu đồng/hộ khi đầu tư pin năng lượng mặt trời trong tổng mức tăng 8,2 tỷ đồng. Người dân không phải trả thêm tiền vì việc tăng chi phí, nhưng họ được hưởng lợi giảm tiền điện chiếu sáng khu vực công cộng trong quá trình vận hành tòa nhà.

Nói về vấn đề này, ông Nguyễn Trần Nam, Nguyên thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, Nhà nước, doanh nghiệp, người dân đều biết công trình xanh nhưng chỉ nghĩ là công trình có nhiều cây xanh, điều này là phiến diện. Xanh ở đây là sử dụng năng lượng, nước, vật liệu… hiệu quả, đem lại sức khỏe cho người tiêu dùng, giảm thiểu chất thải độc hại. Công trình xanh rất quan trọng, ý nghĩa vì thế Việt Nam dứt khoát phải làm. Và vì chúng ta đang đi sau nên phải triển khai nhanh để bắt kịp các nước.

Theo đó, trước hết Chính phủ phải nhận thức và đi đầu trong khuynh hướng dẫn dắt, từ đó “khuấy” lên dư luận. Ví dụ, với tiêu chí trong tòa nhà xanh thì cần làm rõ lượng tiêu hao nhiên liệu, tiết kiệm năng lượng là tiêu chí quan trọng nhất.

Ở Việt Nam, mỗi năm xây dựng mới 100 triệu m2 nhà ở (chưa kể hơn 1 tỷ m2 nhà ở hiện hành), mỗi m2 tiêu hao 120 kwh. Nếu triển khai theo hướng xanh sẽ tiết kiệm được 60 kwh/m2, ông Nam phân tích thêm.

Theo đó, thay vì bỏ tiền tăng sản lượng điện, chúng ta tiết kiệm điện bằng cách dùng gạch không nung, kính đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, ánh sáng tự nhiên, hấp thụ nhiệt thấp… Sau khi tính toán những lợi ích, chúng ta nên tuyên truyền vận động và có cơ chế chính sách hỗ trợ công trình đạt tiêu chí xanh (cho tăng thêm tầng, hệ số sử dụng...) để vận động các nhà đầu tư đi theo hướng phát triển công trình xanh.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, để thúc đẩy phát triển những công trình xanh, đặc biệt tại phân khúc nhà ở giá thấp và trung bình, Nhà nước cần kiến thiết những chương trình hỗ trợ ít nhất 20 năm với các nội dung cụ thể từ tín dụng, từ quỹ đất, từ ưu đãi cho nhà đầu tư.