"Vẽ" trước cả khó khăn và thuận lợi để có kịch bản điều hành giá phù hợp

Ông Nguyễn Anh Tuấn

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn vì những yếu tố khách quan thì năm 2020, nước ta đã thành công trong công tác kiểm soát lạm phát theo đúng mục tiêu Quốc hội đề ra. Ông có thể chia sẻ về công tác này trong năm vừa qua?

Chúng ta có thể thấy rằng việc kiểm soát lạm phát hoàn toàn nằm trong các dự báo và kịch bản điều hành của Chính phủ ngay từ đầu năm. Nhìn vào biểu đồ lạm phát thấy rằng đầu năm rất cao với mức 6,43%. Qua nỗ lực điều hành của Chính phủ, lạm phát đã kéo dần về mức 4% và đạt 3,23% bình quân năm 2020.

Có được kết quả này, công tác quản lý điều hành là rất quan trọng. Trưởng Ban Chỉ đạo giá trước đây là Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ và nay là Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã tích cực, quyết liệt trong chỉ đạo các bộ, ngành theo chức năng nhiệm vụ được giao, thực hiện nhiệm vụ quản lý điều hành và bình ổn giá.

Điều hành giá có cả yếu tố thị trường và điều hành. Về điều hành giá, Chính phủ đã có những kịch bản cho từng tháng, quý và cả năm. Chúng ta có thể thấy, diễn biến thị trường có thể tăng, giảm, nhưng yếu tố điều hành rất quan trọng, tác động đến kiểm soát. Như năm 2020, ngay từ đầu năm, Chính phủ ra thông điệp không điều hành giá điện theo chiều hướng tăng, đồng thời, chúng ta không điều chỉnh theo lộ trình dịch vụ công. Hai thông điệp này đã tác động tích cực đến điều hành giá cả và kiểm soát lạm phát của cả năm 2020.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long: Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long Để thực hiện kiểm soát lạm phát theo chỉ tiêu Quốc hội giao, công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2021 cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, linh hoạt và chủ động. Bộ Tài chính với chức năng quản lý giá cần theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu, nhất là đối với một số mặt hàng thiết yếu có nhu cầu tiêu dùng cao vào dịp cuối năm và các hàng hóa nhu yếu phẩm phục vụ sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cần tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, đồng thời góp phần hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Bộ Tài chính phải chủ động công tác dự báo, tính toán, xây dựng kịch bản điều hành giá các mặt hàng thiết yếu theo lộ trình thị trường nhằm đảm bảo kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả.

Có thể lấy ví dụ, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã quyết định 2 lần giảm giá trong năm 2020, đó là quý 2 và quý 4/2020. Qua đó đã góp phần ổn định giá cả, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh.

Hay đối với nước sinh hoạt, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện các phương án điều tiết để giảm giá cho một số đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Đây là tín hiệu tích cực, hỗ trợ cho người dân cũng như các đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh đỡ khó khăn hơn.

Năm 2021 dự báo sẽ còn nhiều khó khăn, thách thức đối với nền kinh tế. Với công tác kiểm soát lạm phát và quản lý giá, ông cho rằng những yếu tố nào sẽ tác động tới công tác này?

Năm 2021, một số yếu tố tác động bất lợi đến tình hình giá cả như nhóm mặt hàng nhiên liệu, xăng dầu diễn biến hết sức phức tạp, có yếu tố tăng, có giảm nhưng diễn biến rất bất thường khiến chúng ta không thể dự báo hết được. Chúng tôi dự báo xăng dầu trong năm nay sẽ có xu hướng tăng.

Đối với nhóm các mặt hàng thiết yếu, trong đó có mặt hàng thịt lợn, cũng rất quan ngại nếu như chúng ta không thể kiểm soát tốt dịch bệnh.

Ngoài ra, tình hình thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến nguồn cung cũng như tác động tới thị trường. Bên cạnh đó, công tác điều hành giá một số mặt hàng Nhà nước còn tiếp tục phải thực hiện theo lộ trình như dịch vụ công (y tế, giáo dục). Tất cả đều là áp lực đối với công tác điều hành giá năm 2021.

Một yếu tố quan trọng nữa, đó là trong năm 2021, dự báo tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn hết sức phức tạp, do đó cần phải tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Chỉ có thúc đẩy sản xuất kinh doanh mới có thể điều hòa cung cầu, từ đó mới kiểm soát tốt được lạm phát.

Vậy, với vai trò thường trực của Ban chỉ đạo điều hành giá của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính sẽ có những biện pháp nào để tiếp tục đảm bảo những mục tiêu đã đề ra thưa ông?

Sang năm 2021, chúng ta phải dự báo (cả khó khăn và thuận lợi) để có biện pháp và kịch bản điều hành cho phù hợp. Tôi tin rằng với kinh nghiệm điều hành của năm trước - Chính phủ đã kiểm soát lạm phát thành công 5 năm liên tiếp - sẽ là tiền đề để tiếp tục kiểm soát lạm phát năm 2021 và các năm tiếp theo.

Do đó, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành theo chức năng tiếp tục bám sát tình hình giá cả thị trường để có điều hành cụ thể. Ví dụ như mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để điều hành giá xăng dầu vừa tính đến yếu tố thị trường, vừa kết hợp với Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để điều hành.

Đối với mặt hàng điện, cần đánh giá kỹ yếu tố chi phí tác động đến giá thành để xem xét mức độ ảnh hưởng đến giá điện để có kịch bản điều hành. Ngoài ra, các bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ cần nỗ lực hơn để tháo gỡ cho sản xuất, kinh doanh.

Đặc biệt, với mặt hàng thịt lợn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần kiểm soát chặt dịch bệnh, tiếp tục tháo gỡ cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy nguồn cung, điều hòa cung cầu để giảm áp lực về giá.

Tôi cho rằng, quan trọng nhất là phải kiểm soát giá cả thị trường theo chức năng, nhiệm vụ từ Trung ương đến địa phương. Cùng với đó, công tác thông tin tuyên truyền cũng rất quan trọng, để nắm bắt tình hình thị trường cũng như chủ trương chung của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong điều hành giá, tạo sự đồng thuận trong xã hội, tránh lạm phát kỳ vọng.

Xin cảm ơn ông!