Về một miền ký ức chưa xa
Một mối tình bền bỉ trong bom đạn | |
Mười tác phẩm văn học hay nhất thập kỷ | |
Tiếng thời gian của một nghệ nhân ưu tú | |
Câu chuyện tình người xứ Nghệ |
Nhà văn Lê Văn Nghĩa sinh ra và lớn lên ở Chợ Lớn. Sau khi trở thành một tác giả chuyên viết trào phúng với bút danh Hai Cù Nèo, nhà văn Lê Văn Nghĩa chuyển sang viết thể loại văn chương ít chất hài hước hơn để ghi lại những kỷ niệm đời mình. Chắt chiu năm tháng tuổi thơ, Lê Văn Nghĩa viết được 3 truyện dài “Mùa hè năm Petrus”, “Chú chiếu bóng, nhà ảo thuật, tay đánh bài và tụi con nít xóm nhỏ Sài Gòn năm ấy” và “Tụi lớp nhứt trường Bình Tây, cây viết máy và con chó nhỏ”. Cảm thấy vẫn chưa đủ để cảm tạ mảnh đất đã nuôi dưỡng mình, nhà văn Lê Văn Nghĩa viết thêm những tạp bút nhằm hé lộ những buồn vui với Sài Gòn.
Đầu tiên phải khẳng định, giá trị vượt trội của “Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ” là tư liệu. Thế nhưng, ngoài tư cách một người sưu tầm cẩn trọng, nhà văn Lê Văn Nghĩa còn thể hiện đầy đủ phẩm chất một nhân chứng tha thiết yêu Sài Gòn. Mỗi tạp bút của ông luôn cho thấy sự cộng hưởng giữa hai yếu tố ấy, nên dễ dàng thuyết phục được độc giả. Đọc “Rạp hát - những thiên đường tuổi nhỏ”, người ta ngỡ ngàng vì bây giờ Sài Gòn đang mất dần các địa chỉ văn hóa lừng lẫy một thời như Vĩnh Khánh, Nam Quang, Thủ Đô, Lệ Ngọc, Đại Đồng, Long Vân… Đọc “Mua một giấc mơ”, người ta thích thú vì hiểu thêm về nghề bán vé số ở Sài Gòn từ ngày nghệ nhân Trần Văn Trạch còn hát “triệu phú đến nơi, chỉ mươi đồng thôi, mua lấy xe nhà, giàu sang mấy hồi”… Đọc “Đi ngược về những cái tên”, người ta bồi hồi về những địa danh đang phai mờ theo tốc độ công nghiệp hóa, từ Xóm Lách, Xóm Cải, Xóm Chỉ, Xóm Củi đến Lò Siêu, Lò Gốm, Lò Lu, Lò Than…
Lối viết tạp bút sở trường của nhà văn Lê Văn Nghĩa là nhân sự kiện đang diễn ra mà khơi gợi lại những điều chìm khuất trong quá khứ. Ví dụ, khi có hầm vượt sông Sài Gòn thì “Nhớ lại một con phà” để kể chuyện đi lại của người dân Thủ Thiêm trước đây, khi thịt heo tăng giá vì dịch tả lợn châu Phí thì nhắc “Có thời kỳ thịt heo bị cấm bán” vào tháng 11/1961 tại Sài Gòn để ổn định thị trường vì… vùng nuôi heo cần phục hồi sau trận lũ lụt.
Vốn quen nghề báo, nhà văn Lê Văn Nghĩa có phương pháp sưu tầm tài liệu khá chỉn chu và lớp lang. Cho nên, từ tài liệu riêng, ông triển khai thành đề tài hấp dẫn như “Phở trong văn chương và báo chí Sài Gòn”, “Quảng cáo - rao vặt trên báo Sài Gòn xưa”, “Giai phẩm xuân học trò” hoặc “Tuần báo Nhân Loại trong dòng văn học Sài Gòn”, “Thuở ban đầu của nhạc nước ngoài lời Việt”. Mặt khác, nhà văn Lê Văn Nghĩa biết đối chiếu các nguồn tài liệu, để tài liệu báo chí và tài liệu văn học được tương tác và tôn vinh nhau. Chẳng hạn, để chứng minh “Sài Gòn từng có cao su”, ngoài việc đưa ra nghị định khuyến khích trồng cao su tại Sài Gòn của toàn quyền Đông Dương vào năm 1897, ông còn diễn giải cây cao su từng xuất hiện trong các tác phẩm viết về Sài Gòn của Nam Cao, Nguyễn Xuân Hoàng và Triệu Từ Truyền. Nhà văn Lê Văn Nghĩa cảm thán: “Ngồi ngẫm lại, không lẽ không có cái gì ở Sài Gòn là không có? Rồi tự hỏi khơi khơi, không biết có người Sài Gòn nào buổi sáng, buổi chiều tập thể dục, hít thở, những người yêu nhau ngồi ngắm tầng cây xanh công viên Gia Định có biết rằng đây đã từng là một đồn điền cao su đầu tiên lớn nhất Việt Nam?”.
Tuy nhiên, vẫn phải nhấn mạnh lần nữa, tạp bút của nhà văn Lê Văn Nghĩa chỉ thực sự phô diễn hết bản sắc khi giá trị tài liệu được kết hợp với giá trị nhân chứng. Tạp bút nào chỉ đơn thuần giá trị tài liệu thì khô khan (như “Về một bài thơ gây chấn động”), còn tạp bút nào chỉ đơn thuần giá trị nhân chứng thì lãng đãng (như “Cơn mưa trong đời”). Khép cuốn “Sài Gòn chuyện xưa mà chưa cũ”, độc giả chắc chắn vẫn bâng khuâng về vẻ đẹp năng động và hào hiệp của Sài Gòn khi cùng nhà văn Lê Văn Nghĩa hoài niệm “Hương gây mùi Tết” hoặc “Bữa cơm bình dân”.
Tin liên quan
Vinh danh các tác phẩm đạt giải ảnh “Khoảnh khắc báo chí” năm 2024
16:07 | 06/12/2024 Sự kiện - Vấn đề
Sẽ trao 53 giải cho tác phẩm tại Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tài chính lần IX năm 2025
15:16 | 22/03/2024 Tài chính
"Bảo tàng tuổi ther" -MV về miền ký ức hồn nhiên của thế hệ 7x đến 9x đời đầu
14:16 | 21/12/2022 Doanh nghiệp - Doanh nhân
HLV Trương Việt Hoàng: “Mourinho Việt Nam” và thử thách cực đại trong năm 2021
10:23 | 31/12/2020 Giải trí
2020 – một năm nhiều mất mát của showbiz Việt
08:28 | 31/12/2020 Giải trí
Thời trang thế giới 2020: Thoát khỏi lối mòn để vượt qua khủng hoảng hậu Covid-19
09:08 | 30/12/2020 Giải trí
Top 10 cầu thủ săn bàn tốt nhất năm 2020: Ibrahimovic và Messi “hít khói” Ronaldo
09:07 | 30/12/2020 Giải trí
Ronaldo vượt qua Messi để giật giải “Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ”
12:23 | 28/12/2020 Giải trí
Thu Hà phía "Hướng dương ngược nắng"
08:15 | 28/12/2020 Giải trí
Dư âm ĐT Việt Nam 2-2 U22 Việt Nam: Điểm sáng Quang Hải, nỗi lo hàng phòng ngự
08:03 | 28/12/2020 Giải trí
Những sự kiện thể thao nổi bật của năm 2020
07:41 | 28/12/2020 Giải trí
Nhiều nghệ sỹ hàng đầu tham gia đêm nhạc "Quy Nhơn Ngày xanh nắng"
21:46 | 27/12/2020 Giải trí
Top 10 thương vụ chuyển nhượng gây ấn tượng nhất năm 2020
15:21 | 26/12/2020 Giải trí
FIFA phân bổ suất dự World Cup nữ 2023: Thử thách cực lớn cho ĐT nữ Việt Nam
15:56 | 25/12/2020 Giải trí
Tiềm năng phát triển thể thao điện tử tại Việt Nam còn rất lớn
15:47 | 25/12/2020 Giải trí
Chuyển đổi số trong thể thao: Xu hướng phát triển tất yếu
13:17 | 24/12/2020 Giải trí
Tin mới
Chìa khóa để TPHCM tiến vào kỷ nguyên mới, vươn lên cùng khát vọng dân tộc
Kim ngạch xuất nhập khẩu tiến tới mốc lịch sử khoảng 800 tỷ USD
Thu giữ khoảng 11 tấn pháo trong các thùng hàng có hình quả táo
Thêm cẩu giàn được bố trí tại bến số 3, 4 cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng
Bridgestone thực hiện chính sách bảo vệ môi trường tại Việt Nam
(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu
(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics