Ứng dụng CNTT vào công tác chuyên quản doanh nghiệp gia công ở Hải quan Bắc Giang

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan quản lý các khu công nghiệp Bắc Giang (Cục Hải quan Bắc Ninh). Ảnh: Quang Hùng

Năm 2022, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định 247/QĐ-TCHQ quy định về cách thức kết nối, trao đổi dữ liệu hệ thống camera giám sát của doanh nghiệp chế xuất với cơ quan Hải quan (theo khoản 10 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP). Đặc biệt, để triển khai đề án tái thiết kế hệ thống CNTT, Tổng cục Hải quan đã hoàn thiện việc rà soát, xác định bài toán nghiệp vụ liên quan đến hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất và hoàn thiện xây dựng các yêu cầu quản lý, chỉ tiêu thông tin đáp ứng theo mô hình Hải quan số.

Theo Cục Hải quan Bắc Ninh, thời gian qua, đơn vị luôn chủ động, nỗ lực cải cách hiện đại hóa quản lý hải quan đối với doanh nghiệp hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu, doanh nghiệp chế xuất. Hoạt động này được thể hiển trong công tác chỉ đạo, hướng dẫn, thực hiện hoàn thiện các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan như ban hành các sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ chi tiết về giám sát tiêu huỷ; giải pháp xử lý việc tạm ngừng, ngừng hoạt động và phòng chống bỏ trốn, mất tích của doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất…

Điểm sáng trong công tác này có thể kể đến Chi cục Hải quan quản lý các khu công nghiệp Bắc Giang (Cục Hải quan Bắc Ninh).

Thời gian qua, Chi cục luôn tích cực thực hiện cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn.

Chi cục hiện có 36 cán bô, công chức, người lao động (bao gồm 28 cán bộ, công chức và 8 Hợp đồng 68) được chia làm 3 Đội: 2 Đội làm công tác nghiệp vụ và 1 Đội làm công tác tổng hợp. Hiện trong số 1.250 doanh nghiệp do chi cục quản lý có 433 doanh nghiệp thuộc loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất.

Để cụ thể hoá các nội dung chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Bắc Ninh, trước tiên Chi cục thành lập bộ phận chuyên quản thuộc Đội Tổng hợp (theo Điều 16, Quyết định số 1966/QĐ-TCHQ ngày 10/7/2015 của Tổng cục Hải quan) nhằm nâng cao hiệu quả thu thập thông tin của tổ chức, cá nhân hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu, doanh nghiệp chế xuất. Bộ phận này thực hiện quản lý chuyên quản theo từng doanh nghiệp, từng loại hình cụ thể để đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Mặt khác, căn cứ vào thông tin quản lý để đưa ra các quyết định nhanh chóng, kịp thời, chính xác đối với từng doanh nghiệp.

Lãnh đạo Chi cục Hải quan quản lý các khu công nghiệp Bắc Giang cho biết, hiện nay việc thực hiện công tác chuyên quản tại Đội Tổng hợp chỉ có 10 cán bộ, công chức. Đây cũng được xem là thách thức không hề nhỏ đối với Chi cục trong điều kiện nguồn lực có hạn. Bởi, nếu tính trung bình thì mỗi cán bộ, công chức sẽ phải thực hiện theo dõi 43 doanh nghiệp trong khi đó vẫn phải thực hiện các công việc nghiệp vụ khác.

Thế nhưng, nhằm giảm bớt áp lực, thời gian cho cán bộ, công chức khi phân tích, đánh giá, tập thể lãnh đạo Chi cục đã nghiên cứu, xây dựng chương trình, ứng dụng CNTT vào công tác chuyên quản.

“Chương trình này giúp cán bộ, công chức tại một thời điểm có thể phân tích, so sánh được số liệu về số tờ khai, kim ngạch, mặt hàng, loại hình của từng tháng đối với từng doanh nghiệp. Nếu nhận thấy có dấu hiệu rủi ro như không còn hoạt động XNK; nhập ít, xuất nhiều; nhập nhiều xuất ít… thì có báo cáo chuyên sâu phân tích theo từng nhóm mặt hàng cụ thể, từng tháng, nhờ đó rút ngắn được thời gian khi tổng hợp, phân tích số liệu và có thể áp dụng diện rộng toàn Cục”, lãnh đạo Chi cục chia sẻ thêm.

Để phục vụ doanh nghiệp trong địa bàn được tốt hơn, cũng như tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp cho công chức Hải quan, lãnh đạo Chi cục Hải quan Quản lý các khu công nghiệp Bắc Giang kiến nghị bổ sung thêm biên chế cho chi cục, trang bị phòng giám sát camera đối với doanh nghiệp chế xuất, mở lớp hướng dẫn phân tích hình ảnh camera, xây dựng chế tài xử phạt theo các yêu cầu của Quyết định số 247/QĐ-TCHQ.