Từ Tết trồng cây đến Tết đọc sách

Hai năm một lần, Hội sách TP.HCM đã trở thành một sự kiện được chờ đón của giới xuất bản và bạn đọc. Qua chín lần tổ chức, quy mô Hội sách TP.HCM ngày càng rộng mở. Nếu như hội sách lần thứ 8 vào năm 2014 có 156 đơn vị tham gia, thì hội sách lần thứ 9 này có đến 200 đơn vị tham gia. Rõ ràng, Hội sách TP.HCM đã có sức lan tỏa mạnh mẽ và khơi dậy văn hóa đọc ở đô thị lớn nhất nước.

Không ai có thể phủ nhận, sách có giá trị rất quan trọng đối với sự phát triển của mỗi con người cũng như mỗi cộng đồng. Khác với giai đoạn bao cấp, sách được in rồi phân phối vào hệ thống thư viện, từ khi tư nhân được phép hợp tác xuất bản thì thị trường sách có những chuyển động tích cực.

Theo số liệu của Cục Xuất bản, năm 2015, 270 triệu bản sách đã được cung cấp cho người Việt Nam. Nếu tính theo đầu người thì mỗi năm một người Việt Nam được thụ hưởng 3 bản sách. Thế nhưng, đánh giá thật cụ thể thì số lượng sách vẫn chủ yếu tập trung ở các thành phố, còn bạn đọc vùng nông thôn vẫn chấp nhận sự thiệt thòi nhất định.

Một nét đẹp của người Việt là Tết trồng cây, được duy trì qua nhiều thế hệ. Tết Bính Thân vừa qua, người Việt lại có một nét đẹp khác là đọc sách. Đường sách tết Bính Thân tại TP.HCM đã thu về 4 tỷ đồng sau tám ngày hoạt động. Còn phố sách tết Bính Thân tại Hà Nội cũng thu về 4 tỷ đồng sau một tuần tấp nập người đi như trẩy hội. Từ Tết trồng cây đến Tết đọc sách, có thể nói là một sự vận hành đáng phấn khởi của người Việt trong giai đoạn hội nhập quốc tế!

Tuy nhiên, nếu nhìn sách như một món quà của cuộc sống, thì vẫn còn phải băn khoăn: Làm sao sách đến được với người nghèo, khi giá bán mỗi cuốn sách hiện nay vẫn rất cao so với thu nhập trung bình của quần chúng lao động. Chúng ta hãy nghiêm túc đặt câu hỏi: Công nhân ở các khu công nghiệp có điều kiện thuận lợi để tiếp cận sách nhằm bổ sung tri thức hoàn thiện bản thân không? Tại sao không có nhà hảo tâm nào bỏ ra một ít kinh phí để tài trợ một hội sách giảm giá cho công nhân, như cách các phiên chợ hàng tiêu dùng vẫn thường xuyên tổ chức từng quý, từng mùa? Mặt khác, nếu công đoàn đứng ra kêu gọi, chắc chắn sẽ quyên góp được nhiều tủ sách cho công nhân!

Nhờ tiện ích của thời đại internet, nhiều nhà sách trên mạng đang dần quen thuộc với độc giả ở nông thôn. Thế nhưng, giá bán mỗi cuốn sách cộng phí vận chuyển, hoàn toàn mang tính thách thức cho những người vất vả mưu sinh từ luống rau hoặc mảnh ruộng. Dù mở mạng có thể thu lượm không ít thông tin bổ ích, nhưng nông dân khắp ba miền vẫn khao khát được cầm những cuốn sách in trên tay. Đành rằng lợi nhuận của các đơn vị xuất bản đều phụ thuộc vào cư dân đô thị, nhưng để tình trạng “kẻ ăn không hết, người lần không ra” thì những ai quan tâm đến văn hóa đọc sẽ cảm thấy có lỗi với bà con nông dân.