Trẻ hóa ung thư: Nỗi lo hiện hữu

Tình trạng trẻ hóa bệnh nhân ung thư đang trở thành nỗi ám ảnh với bao gia đình, là nỗi lo lắng với cộng đồng. Ảnh: DN.

Những ca bệnh trẻ thương tâm

Chỉ từ 5-10% bệnh ung thư phát sinh do rối loạn nội tiết, tổn thương có tính di truyền. Còn hơn 80% ung thư có liên quan đến môi trường sống, bao gồm các thói quen như: Hút thuốc lá, uống rượu, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thực phẩm độc hại hay ô nhiễm môi trường… Trong nguyên nhân dẫn đến ung thư từ môi trường sống thì thực phẩm “bẩn” đứng hàng đầu với khoảng 35%, tiếp đến là thuốc lá chiếm 30%…

Theo thống kê chưa đầy đủ của Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư, tình trạng mắc ung thư ở Việt Nam đang có dấu hiệu tăng nhanh và trẻ hóa. Tại các cơ sở điều trị ung bướu tại Hà Nội, TP HCM tiếp nhận ngày càng nhiều hơn số người trẻ mắc ung thư. Thậm chí, ung thư phổi trước đây vốn chỉ gặp ở người trung niên, người già, ở nam giới thì nay còn gặp cả ở phụ nữ dưới 40 tuổi. Với bệnh nhi, ngoài ung thư máu có số mắc nhiều, còn phải kể đến ung thư hạch, ung thư não, thậm chí có trẻ em gái bị ung thư buồng trứng.

Trong những lần đi thực tế viết bài tại các cơ sở điều trị ung bướu, phóng viên đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân mắc ung thư rất trẻ. Một trong số đó là bé Đỗ Đức Minh, 8 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội đang điều trị u niêm mạc thần kinh đệm (u não) tại Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai.

Theo bác sỹ Vương Ngọc Dương, người trực tiếp điều trị cho bé Minh, loại ung thư mà bé Minh đang mắc hầu như chỉ gặp ở đối tượng người trung niên và người cao tuổi, song nay lại xuất hiện trên bé trai mới 6 tuổi. “Mới chỉ 8 tuổi nhưng bé Minh đã có thâm niên 2 năm điều trị hóa chất”, bác sỹ Dương nói.

Theo lời kể của gia đình, biểu hiện ban đầu của bé Minh chỉ là cơn đau đầu, buồn nôn, ngoài ra bé rất khỏe mạnh, hiếu động, không có dấu hiệu nào khác. Do vậy khi đi khám gia đình cũng chỉ cho rằng cháu nghịch ngợm quá nên mệt, song sau khi bác sỹ kết luận cháu bị u não, gia đình bàng hoàng.

Còn tại Bệnh viện K, bác sỹ Lê Thanh Đức, Trưởng khoa Nội 5 cho hay, ung thư mà nữ giới hay gặp nhất hiện nay là ung thư vú đang có xu hướng trẻ hóa. Đối với các nước, độ tuổi mắc ung thư vú thường là 60- 65 tuổi. Tuy nhiên, tại Việt Nam độ tuổi mắc ung thư vú trẻ hơn và ngày càng trẻ hóa, ở cả lứa tuổi 20. “Rất nhiều bệnh nhân ung thư vú chưa có gia đình và có người vừa bước vào ngưỡng cửa đại học, thực sự đáng tiếc”, bác sỹ Đức nói.

Ngoài ra, theo bác sỹ Đức, bệnh viện cũng đã từng điều trị cho những bệnh nhân mắc ung thư vòm họng, ung thư dạ dày ở độ tuổi lên 9. Đáng lưu ý gần đây, tỷ lệ bệnh nhân trẻ tuổi mắc ung thư tuyến giáp tăng đột biến, đa phần trong độ tuổi từ 20- 30 tuổi.

Cũng nêu ra thực tế tình trạng trẻ hóa ung thư, bác sỹ Lê Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị, Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt thông tin, hiện bệnh lý ung thư trẻ hóa hay gặp nhiều nhất là ung thư tiêu hóa, cụ thể là ung thư dạ dày, ung thư đại tràng... trong khi đó các loại này trước kia thường gặp ở người già.

Theo bác sỹ Tuấn, thời gian gần đây, bệnh viện tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân trẻ mắc ung thư. Trong số đó, có những bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng mới ngoài 20 tuổi. Một điều đáng buồn nữa là bệnh nhân trẻ thường phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn hơn người lớn tuổi nên việc điều trị rất khó khăn, tỉ lệ sống rất thấp.

“Có lúc chúng tôi tiếp nhận 2 bệnh nhân trẻ vào cùng lúc, 1 bệnh nhân 21 tuổi, 1 bệnh nhân 23 tuổi, đều mắc ung thư đại tràng giai đoạn cuối. Nhìn thấy các bệnh nhân trẻ tuổi, lẽ ra họ đang phải sống ở lứa tuổi đẹp nhất của đời người, vậy mà họ lại phải gồng mình với bệnh tật khiến chúng tôi vô cùng đau xót”, bác sỹ Tuấn tâm sự.

Vì đâu nên nỗi?

Nói về tỷ lệ mắc ung thư ở nước ta, GS Mai Trọng Khoa, Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai cho rằng, ở nước ta, căn bệnh ung thư có một số đặc điểm chính đó là, tỷ lệ mắc mới ngày càng tăng, tỷ lệ tử vong cao và đang trẻ hóa. Tỷ lệ mắc ung thư mới tăng liên quan tới thói quen, lối sống như rượu bia, thuốc lá, thực phẩm không an toàn, không cân đối, môi trường ô nhiễm, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đang ngày một tăng lên, yếu tố di truyền (gen di truyền)…

Về nguyên nhân của tình trạng này theo GS. Nguyễn Bá Đức, Phó Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, chỉ từ 5-10% bệnh ung thư phát sinh do rối loạn nội tiết, tổn thương có tính di truyền. Còn hơn 80% ung thư có liên quan đến môi trường sống, bao gồm các thói quen như: Hút thuốc lá, uống rượu, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thực phẩm độc hại hay ô nhiễm môi trường… Trong nguyên nhân dẫn đến ung thư từ môi trường sống thì thực phẩm “bẩn” đứng hàng đầu với khoảng 35%, tiếp đến là thuốc lá chiếm 30%…

Để hạn chế tình trạng ung thư, theo GS Mai Trọng Khoa, nhiều người trong chúng ta chưa thực sự có ý thức về tầm quan trọng cũng như chưa có nhiều kiến thức về phát hiện ung thư sớm. Nhiều người vẫn không biết được ung thư có thể chữa khỏi nếu như chúng ta phát hiện sớm.

Để hạn chế căn bệnh ung thư nguy hiểm, GS Khoa khuyến cáo mỗi chúng ta nên chủ động phòng chống ung thư, không chờ có bệnh mới đi khám mà cần phải khám định kỳ theo lứa tuổi, ngay cả khi sức khỏe bình thường. Hiện nay, y học của chúng ta phát triển, có những máy móc phát hiện ung thư đã đạt mức hiện đại không thua kém gì các nước trong khu vực. Thậm chí tại Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu còn có những thiết bị ngang tầm với Mỹ để phát hiện ung thư sớm.

“Tôi chỉ mong người dân chúng ta hãy ý thức nhiều hơn nữa về lợi ích của việc khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư sớm, nếu không may mắc bệnh việc điều trị cũng khả quan và đỡ tốn kém kinh phí, giảm bớt những cái chết đau thương khi mắc ung thư khi tuổi đời còn quá trẻ”, GS Mai Trọng Khoa chia sẻ.